Xesucristo

O Antigo Testamento estaba cheo de esperanzadoras promesas, que xa están cumpridas. O amor pide presenza. Deus, que é amor sen medida, éncheo todo coa súa inmensa grandeza. Contémplao todo con eterna sabedoría. Diríxeo todo con divina providencia e perdóao todo con cordial misericordia.

Da presenza de Deus están cheos os ceos e tamén o están os espazos terrestres. Pero desde o primeiro Nadal, a súa proximidade intensificouse. Agora Deus vive no medio do seu pobo. É un de nós e busca que nós nos parezamos a el. Dúas cousas pretendeu Xesús coa súa encarnación: redimirnos e exemplarizarnos. Para redimirnos abondáballe pór a planta dos seus pés na nosa terra, pero para darnos exemplo, quixo percorrer os nosos carreiros, deixándonos as súas pegadas no camiño, a fin de que, seguíndoas, cheguemos á meta sen tropezos nin desviacións.

A vida é un camiño e nós uns peregrinos empuxados polas horas e orientados polo que Xesús ensinou e testemuñou. O camiño está perfectamente sinalizado. Isto garántenos o noso acceso á meta, pero implica o compromiso de que tamén os cristiáns deixemos pegadas co noso cotián vivir, como o fixo o Mesías. Os seus pasos deixáronse sentir. Imposible borrar as pegadas do seu camiñar. O impacto do seu testemuño non se podía esquecer. A súa presenza garantía pan ao famento, mobilidade ao paralítico, acollida amorosa ao pródigo… e este singular comportamento daba prestixio á súa persoa e credibilidade á súa doutrina. Á luz do que ensinaba, os inimigos fuxían derrotados e ao redor da súa persoa, aliñábanse miles de discípulos. O talante deste singular sementador asombraba aos seus contemporáneos. A valoración das pegadas de Xesús lémbranola o Papa Francisco na convocatoria do Sínodo dos Bispos, para que todos xuntos, xerarquía e fieis, fagámolas nosas no noso diario vivir e sirvan de “vieiras“ aos nosos irmáns no seu camiñar por sendeiros de fe e de fraternidade.

O Pontífice sinálanos que tres son os fitos do Sínodo: ENCONTRO, ESCOITA e DISCERNIMENTO. Así o fixo o Señor. VEU á terra e púxose a camiñar ao noso carón, interesándose polos nosos problemas. Foi un encontro sanante: pregunta, non por curiosidade persoal, senón para poder diagnosticar as nosas deficiencias e porlles remedio. Xesús ten claro que a súa vocación é redentora, e vívea con cordial responsabilidade.

Este comportamento de Xesús é a primeira “vieira” que nos indica o camiño para atoparnos co divino sanante. A tal encontro chámaselle vida interior, vida de piedade, vida de intimidade con Deus. Coidemos as nosas relacións con el, xa que esta é a primeira intencionalidade sinodal.

A segunda “vieira” é a ESCOITA para coñecer as doenzas que padece a Igrexa nestes momentos, e sometela a un tratamento renovador. Oímos moitas denuncias contra a autenticidade ministerial das autoridades eclesiásticas; contra a metodoloxía pastoral, pero non abonda con oír, é necesario escoitar. Oír serve para informar. Só o escoitar pódenos mover a poñer remedio. Escoitemos ao Espírito, para que nos diga o que debemos achegar á Igrexa nestes momentos, e escoitemos aos cristiáns do montón, para ver o que necesitan, e prestémoslles a nosa axuda con toda xenerosidade.

Do encontro e da escoita, xorde a terceira “vieira” sinodal: o DISCERNIMENTO. Eles ilumínannos para que o Sínodo sexa un acontecemento de graza, que libere á Igrexa de toda prepotencia mundana e a nós fáganos ver que os modelos pastorais repetitivos en que nos movemos non son os mellores para dar á sociedade o talante cristián que necesita.

Indalecio Gómez Varela

Cóengo da Catedral

[Artículo en castellano]

Cada estación do ano ten a súa peculiaridade. Os días cada vez máis pequenos do outono condicionan o noso ánimo, que tamén ten algunhas consecuencias na forma de vivir e celebrar a fe e nas actividades das parroquias.

Por exemplo, en parroquias nas que hai bastantes funerais (na Fonsagrada desde novembro do 2020 xa van máis de 100), ás veces temos problemas para fixar a hora, porque ás 6 da tarde xa case é de noite. Ou a misa da tarde que a temos ás 7, para algunhas persoas maiores xa lles resulta un pouco difícil asistir, porque xa saímos totalmente de noite e fai frío e moitas veces chove abondo.

Persoalmente non levo ben tanta escuridade, gústanme os días grandes e a luz do sol. Non en balde, os cristiáns guiámonos polo «Sol que nace do alto», Xesucristo que venceu á morte na escuridade do sepulcro e apareceuse resucitado e luminoso ao clarexar do primeiro día da semana.

Non estamos feitos para a morte e a escuridade. Estamos chamados á vida, e a unha vida iluminada en todos os seus actos e momentos por Xesucristo.

Aínda así, «a noite é tempo de salvación», como di un dos himnos da Liturxia das Horas. O tempo de outono e inverno tamén ten as súas oportunidades para crecer na vida de fe. A sobriedade e o silencio dos días curtos e as noites grandes son tamén unha ocasión para profundar no coñecemento de Xesucristo e a súa Igrexa. Temos por diante un tempo «escuro» pero que afrontamos coa certeza da gran luz da Pascua e que comezaremos a albiscar co nacemento de Xesucristo no Nadal.

Miguel Ángel Álvarez Pérez

Párroco da Fonsagrada

[Artículo original]

A espiritualidade é un proceso que, segundo Von Balthasar, protagonízase en tres etapas: A autoestima da propia persoa como valor creado; a actividade do individuo para realizarse como persoa; a pasividade do crente, para deixarse realizar baixo a acción do Espírito Santo.

Nas dúas primeiras etapas, subxace un puro humanismo valorándose o home como home e créndose capaz de realizarse como persoa, aínda que sen poder conseguilo plenamente.

A misión do cristián non se limita a crerse un súper valor con capacidade para configurar unha sociedade conforme aos seus criterios terreos. A nosa vocación é a de construír un mundo segundo o plan de Deus. Para iso necesitamos un referente, e tal referente é Xesucristo, que nos di: “Aprendede de min que son manso e humilde de corazón”. Xesucristo é home e é Fillo de Deus simultaneamente. Como home, faise o noso modelo para que sexamos auténticas persoas, e como Fillo de Deus, dános o exemplo para que aceptemos a vontade do Pai e encarnémola na nosa vida cotiá. Xesús vive un proceso de obediencia ao Pai. A súa obediencia ao Pai é o nuclear da súa condición de fillo. O ser fillo é o fundamento da súa espiritualidade e o modelo do noso comportamento.

A afiliación de Xesús é un proceso, con catro momentos fundamentais: A Encarnación; o seu Bautismo; a proclamación do Reino, e a súa Resurrección.

Nos tres primeiros momentos deste proceso, a actitude de Xesús foi pasiva: foi concibido por obra e graza do Espírito Santo; cando o bautizou Xoán no Xordán, abríronse os ceos, e o Espírito descendeu sobre El en forma de pomba, e, movido polo mesmo Espírito, convocou aos Apóstolos para proclamar o seu Reino.

Tras a resurrección, a postura de Xesús faise activa. Funda a Igrexa, na que actúa dinámicamente para levar a feliz termo a súa misión salvadora, en cumprimento da vontade do Pai. Isto ten que ser motivo de inmensa gratitude para nós. Despois da nosa desobediencia, o amor de Deus vestiuse hábito de misericordia na persoa de Xesucristo. Dieus non ten outra posibilidade de amarnos que a de ser misericordioso. O home pode deixar de ser fillo de Deus, pero Deus non pode deixar de ser o noso Pai, e a porta pola que bole o seu amor cara a nós, é o corazón do seu Fillo. Cristo é a porta santa, a porta xubilar de todos os anos Santos. Entremos por esta porta neste ano xubilar, e atoparémonos con Xesús, “canon” da nosa espiritualidade, na súa dobre vertente de obediencia ao Pai e de entrega aos homes; e cheos de xúbilo, como peregrinos, vaiamos pregoando por todas partes, que todos somos amados intensamente por Deus.

Isto cústanos crelo, xa que o noso amor resultoulle moi caro ao Señor, e no noso haber, non temos fondos para corresponder, pero Xesús dinos: “Vide e bebede todos del porque o amor do meu corazón é gratuíto para todos”; tratade de amarvos uns a outros, como vos amo eu, e con isto, xa me considero ben pago.

Indalecio Gómez Varela

Cóengo da Catedral de Lugo

[Artículo en castellano] 

Un amigo comentoume que un grupo político do seu concello organiza roteiros para mostrar os cruceiros da bisbarra e facíame a continuación esta observación: “Que lle contarán á xente sobre os cruceiros?” Eu contesteille que iso tiña pouca importancia porque un cruceiro ten un claro significado e cantas máis mentiras conten e máis manipulacións fagan, pois, máis desprestixio terán no futuro.

Pódense contar moitas historias, medias verdades e mesmo falsidades, pero as persoas estamos chamadas a coñecer a verdade e se descubrimos que alguén nos manipula ou engana, pareceranos mal, e como responderías ti?

Na revista Cairón nº 4 (Boletín do Instituto de Estudos Ulloáns) faise unha presentación da cruz que está no tímpano sobre a porta románica de acceso na igrexa de S. Martiño de Amarante do Concello de Antas de Ulla. No escrito poden lerse os parágrafos seguintes: “No tímpano podemos observar un elemento escultórico universal, quizais o máis atraínte para os cristiáns, polo seu significado simbólico universal como é a cruz grega, cas súas catro aspas iguais… A cruz de catro brazos iguais, a grega, ten un carácter universal, que a encontramos en tódalas culturas do universo, moito antes de que o cristianismo a adoptase como referencia para personalizar nela a morte de Cristo” …”En todo elo, a cruz non deixa de ser un símbolo totalizador en súas ramificacións e variantes en diversas áreas culturais, místicas e relixiosas. Mais aquí estamos falando da cruz mística que os primeiros cristiáns adoptaron como símbolo nos seus primeiros inicios”. Cando fala da presencia de cruces nas culturas menciona as mesopotámicas, exipcias, gregas, celtas, aztecas e africanas.

O que sorprende é que non se faga referencia á civilización que deixou máis pegadas na nosa historia, a romana, e non se pregunta se a cruz forma parte da praxe dos romanos e, se é así, para que a utilizaban. Si, é certo que os romanos empregaban a cruz e facíano como instrumento de suplicio e pena de morte para certos delitos. Pero convén non esquecer que esta pena era para os que non tiñan a condición de cidadáns romanos.

A cruz non é un símbolo que adoptaron os primeiros cristiáns, senón que é unha realidade ineludible na súa orixe. Esta cruz está nun templo porque nel se reúne a asemblea (ekklesia) dos seguidores de un tal Xesús de Nazaret, que era un israelita da tribo de Xudá. O que nos manifesta é que a pena de morte lla aplicou o poder romano a través dun dos seus gobernadores e non o poder xudeu. Se a pena de morte lla aplicase o poder xudeu sería apedrado (lapidación).

Ante este feito xorden moitas preguntas como algunhas das que se formulan a continuación: Que fixo ese Xesús? Que dixo ante os seus oíntes? Por quen se tiña? Tivo un grupo de seguidores, como eran e como actuaron? Quen o acusou, de que e por que? Como se desenvolveu o proceso? Quen, cando, e por que asinou a súa pena de morte? Como actuaron no proceso os seus amigos? Que fixeron a continuación e uns días máis tarde? Que pasou no intermedio? Como é que apareceron e seguen existindo hoxe seguidores seus non pertencentes ó pobo xudeu, terminando como terminou? Que pegadas Del se ven na historia? Como a súa presenza transformou a historia e a incontables persoas? Que é iso de “a. C.” e “d. C.”? Que din e que fan os seus seguidores? É posible ter hoxe un diálogo-encontro con ese Xesús? Como é posible que na España actual haxa arredor de 13.000 españois que por causa Del se vaian á selva, a barriadas pobres de grandes cidades, a países en guerra… para dar testemuño Del e servir ás persoas que os poderes deste mundo descartan por improdutivas, febles, enfermas…?

Está ben que nos axuden a ver as influenzas históricas e culturais á hora de descubrir como se elaboran as representacións históricas da cruz, xa que, por exemplo, podemos percibir unha experiencia espiritual con matices diversos na cruz e Cristo de Velázquez e no de Dalí. Pero claro, sempre e cando non nos oculten o fundamental de por qué está a cruz presente entre os cristiáns, quen morreu nela, e que logo resucitou segundo nos mostran as pegadas dese feito que na historia se ven dende entón.

Antón Negro

Delegado Episcopal de Cáritas

A solemnidade de Xesucristo, Rei do Universo pon fin ao ano litúrxico. Esta celebración cae sempre o último ou penúltimo domingo do mes de novembro. É unha das festas que chamamos «movibles», pois depende de que día da semana coincida o día de Nadal.

O ano cristián ou litúrxico é a distribución que facemos do tempo para celebrar os distintos misterios da vida de Xesucristo, desde a súa concepción até a súa culminación, pasando polo seu nacemento, o anuncio da Boa Nova con palabras e accións, a paixón, morte, resurrección, ascensión e a vinda do Espírito Santo.

Boa parte do tempo deste ano pasámolo condicionados polo coronavirus e non saberemos aínda o que nos falta por ver e por vivir. Pero dentro do malo, tamén tivemos a ocasión de reencontrarnos con Xesucristo e de volver a mirada a El, cando non nos quedaba nada máis ao que agarrarnos.

Se algo nos lembran continuamente a liturxia e as palabras de Xesucristo é que estamos chamados a ser cidadáns do ceo e que esa é a nosa única meta, aínda que en moitas ocasións busquemos outras cousas que non teñen garantía de eternidade.

Non podemos paralizar a nosa vida interior e a nosa relación co Señor. Fáltanos o contacto directo e presencial, pero tamén é verdade que hoxe temos moitas ferramentas para tratar de paliar un pouco esta carencia. Están os wasaps, as chamadas por teléfono, Radio María e unha chea de recursos máis na internet. Agora que se cadra temos máis tempo, deberiamos aproveitar para coñecer mellor a Cristo e a súa Igrexa e formarnos nas cousas de Deus.

Miguel Ángel Álvarez

Párroco da Fonsagrada

[Artículo en castellano]