verdade

As noticias vólvense cada máis frenéticas e, aínda que dicimos moitas veces que nada nos sorprende e que estamos curados de espantos, non é así. Sempre se pode ir a máis e as previsións permanentemente vense superadas por cousas que nos asombran.

O que non comprendo é o pouco ou nada que se respectan as ideas dos demais nesta sociedade que se autodefine como “plural”. O que estamos a ver estes días despois dos resultados de Vox nas eleccións ao parlamento andaluz parece que contradi esa pluralidade da que tanto se fala agora. E hai máis casos rechamantes, sobre todo de contramanifestacións, tamén con ataques de violencia física incluídos e, xa non digamos, verbal.

Na miña liberdade, mentres non se me impida por imperativo legal, permítome desconfiar daqueles que só teñen como principal argumento para defender as súas ideas, os ataques físicos e verbais aos que non pensen como eles. Cando non podemos convencer aos demais co testemuño de nosa propia vida, dificilmente ímolo facer doutra forma.

Cando penso nestas cousas lembro as palabras de Xesucristo cando nos advirte de que “a verdade faravos libres” (Xn 8, 32) e que serviron para titular infinidade de artigos, tamén este.

Sabémolo ben. Cando mentimos volvémonos escravos da nosa propia mentira, que nos levará a mentir máis e máis para non ser descubertos.

Non é libre o que quere impor á forza as súas ideas, o seu proxecto de vida ou de sociedade. Non é libre o que nos quere facer comungar a todos co seu “pensamento único”.

A verdade deféndese soa. A verdade non necesita argumentos nin escusas baratas. A verdade leva á vista o seu selo de garantía.

Entendo que ninguén pon en dúbida o valor do verdadeiro. Gústanos tratar con persoas sinceras e que son de fiar. Con todo, a realidade é outra e os atentados á verdade son cada máis frecuentes, polo que a desconfianza empeza a apoderarse de nós.

Pode ser que, a estas alturas da historia da humanidade, necesitemos buscar a axuda do autor da verdade, de Xesucristo, o mesmo que nos dixo que “a verdade faravos libres”.

Cando se perde a referencia á “Verdade Absoluta” volvémonos fanáticos das nosas pequenas verdades. Iso no mellor dos casos. Porque, o máis habitual é que tentemos converter aos demais en presos das nosas mentiras.

A presenza de Xesucristo: “Eu son o camiño e a verdade e a vida” (Xn 14, 6) é máis necesaria que nunca. O pecado de Adán e Eva foi querer ser máis que Deus e ocupar o seu lugar. O pecado do mundo actual é exactamente o mesmo: elevar a unha categoría tal o noso propio criterio que non se permita que haxa nada nin ninguén máis por encima. Pero a historia xa demostrou demasiadas veces que as persoas podemos ser bos humanos, pero moi malos deuses.

Miguel Ángel Álvarez Pérez

Párroco da Fonsagrada

[Artigo en castelán]

Imaxe: cathopic

Esta pregunta non é superflua nin moito menos sobre todo para os preocupados polo ben das persoas na sociedade. Se existe a verdade ou non, está sendo un dos temas máis controvertidos a día de hoxe, pois non se trata só dun debate teórico, senón que implica tamén cuestións éticas, políticas e de xustiza.

No xuízo polo golpe de Estado do 23-F o xeneral A. ARMADA na súa estratexia de defensa declarou ante o tribunal: “Neste mundo louco e traidor, nada é verdade e nada é mentira, todo é da cor do cristal con que se mira”. O tribunal non aceptou esa afirmación e é verdade que o sentenciou a 30 anos de cárcere, aínda que tamén é verdade que non cumpriu os 30 anos de prisión, pero segue sendo verdade que esa foi a sentencia.

En certa ocasión o director dun colexio de primaria díxome: “Eu non creo que exista a verdade”. Matinando a raíz desta afirmación pódese deducir que entón no colexio se a un rapaz o suspenden ou lle fan repetir curso será por cuestión de opinións que diverxen das do profesor ou das do director ou, o que aínda é peor, será por capricho ou gusto deles, e como resultado práctico no quedaría máis remedio que prescindir da liberdade de pensamento e de expresión e dedicarse á adulación.

Na vida social atopamos opinións que manifestan claramente ausencia de estudo, ou falta de sentido ético e de xustiza, aínda máis, algunhas chegan a considerarse delictivas por ser racistas, xenófobas ou por negar o Holocausto. A razón de consideralas delitos é porque atentan contra a verdade sobre a condición humana, os seus dereitos e a xustiza. Se non houbese verdade, como un xuíz se atrevería a meter no cárcere ás persoas! Podería prendelas por ter opinións e gustos distintos ós seus? Non quero quitarlle importancia á profesión de xuíz nin á dificultade do seu exercicio.

Na cuestión sobre a verdade o máis importante, ó meu entender, é que se non hai verdade a situación dos pobres, febles, oprimidos, vítimas de trata, explotación, crimes… non teñen defensa efectiva e real, pois o xogo das opinións está en función da forza que se teña para impoñelas, e neste ámbito os opresores, explotadores, abusadores e delincuentes levan ampla vantaxe.

Aí está a clave pola que Deus e o mesmo Xesucristo se proclaman na Biblia defensores dos pobres, nenos, viúvas, oprimidos, encadeados e famentos. Isto tamén nos axuda a entender cando Xesús afirma: “Eu son o camiño, a verdade e a vida… pois todo o que lle fixestes a un dos máis pequenos a min mo fixestes”. Crer no Deus de Xesucristo é estar coa verdade e, por tanto, coas vítimas de calquera asoballamento, é estar cos últimos e descartados da vida social.

Coido que coincidiremos en que para os oprimidos e pobres a existencia da verdade, e dunha Verdade Transcendente, é de vital importancia, pero para os explotadores é de máis comenencia o relativismo e, en consecuencia, que non haxa verdade e si opinións diversas e xa imporán a que lles conveña.

Ademais transitar polo camiño da verdade frecuentemente é esixente e arduo, coma en tódalas cousas valiosas da vida, pois hai que renunciar ós propios caprichos e comenencias á vez que se gastan as forzas en comprometerse nese camiño, pero tamén é certo que a ledicia e a dignidade humana vivida serán moito maiores e gratificantes, xa que a Gracia de Deus virá na nosa axuda.

Antón Negro