Presentación do caderno da campaña “Coidar o traballo. Coidar a vida”

É unha actividade organizada pola IOAC-HOAC de Lugo que se celebrará o sábado 25 de maio ás 5 da tarde no salón parroquial da igrexa da Milagrosa (Lugo).

No Caderno que se presenta ofrecése unha reflexión sobre o que significa coidar o traballo, coidar a vida, para convidar a comprometerse en que creza ese coidado do traballo para a construción do ben común na nosa sociedade. Faise explicitamente desde a proposta da Doutrina Social da Igrexa.

Contidos do Caderno:

  • A cultura do coidado
  • Coidar o traballo

 – Un traballo que coide a casa común

  – Un traballo que coide a sociedade

  – Coidar aos traballadores e traballadoras: o traballo digno

  • A dignidade do traballo

Cultivar o coidado laboral para mellorar a realidade das persoas

O vindeiro 1 de maio de 2024 conmemoramos o Día Internacional dos traballadores e traballadoras e a festividade de San Xosé Obreiro. Iniciouse hai 135 anos, como homenaxe aos Mártires de Chicago, coas reivindicacións “oito horas para traballar, oito horas para durmir e oito horas para a casa”.

Agora, no presente, queremos continuar poñendo a mirada na necesidade de cultivar o coidado laboral, para protexer a estabilidade psicolóxica e emocional das persoas traballadoras. O tempo que investimos no traballo supón entre o 40-50% do noso día, tendo en conta unha xornada laboral de 8 horas diarias, sen o tempo de desprazamento que se debe facer para chegar ao traballo. En moitas ocasións, esta porcentaxe increméntase porque non se cumpre coa desconexión dixital, que fai que se interrompa o noso descanso.

A saúde laboral non só implica evitar os accidentes ou as enfermidades que poidan afectar ao ser humano, senón tamén para garantir o benestar das persoas ao desenvolver a súa profesión.

Queremos lembrar as palabras do papa Francisco, na mensaxe no Cume Mundial do Traballo da OIT (2021), chamando a promover o traballo que coida da dignidade humana, a creación e a propia vida das persoas traballadoras. Como relación que é debe contemplar tamén “a dimensión do coidado, porque ningunha relación pode sobrevivir sen coidado”, chamando a estender, o coidado, en primeiro lugar, aos traballadores. “Un traballo que non coida, que destrúe a creación, que pon en perigo a supervivencia das xeracións futuras, non é respectuoso coa dignidade dos traballadores e non pode considerarse decente”.

Como Traballadora Social, na práctica cotiá, incidimos na situación actual das persoas migrantes e as súas familias, especialmente aquelas nas que a súa situación administrativa non está regularizada e que traballan con horarios irracionais (como internas, limpeza, construción, hostalaría…), podéndose producir ademais situacións de trata e de explotación laboral, vivindo en condicións de masificación e en situación de pobreza.

O movemento ITD de Lugo (Igrexa polo Traballo Decente), integrada por Cáritas, CONFER, Irmandade Obreira de Acción Católica (HOAC), Taller de Solidariedade e Fundación JuanSoñador, chamamos a “un maior compromiso en favorecer o coidado das persoas traballadoras, promovendo políticas que permitan unha conciliación real”, apoiando o diálogo social para lograr a redución do tempo de traballo. Reclamamos que a saúde laboral sexa un dereito fundamental para todas as persoas, independentemente da súa situación administrativa, e que sexa prioritario en calquera contorna.

 

Mª Tania Cobas González

Movemento Igrexa polo Traballo Decente (ITD)

Traballadora Social. Fundación JuanSoñador Lugo

Un traballo decente é un traballo saudable

O traballo decente é máis que un simple medio de subsistencia, é un dereito fundamental de cada ser humano. Todas as persoas temos o dereito non só a procurar un emprego, senón tamén de acceder ás condicións laborais dignas e xustas que garantan a nosa saúde e benestar.

Neste senso, o obxectivo nº 8 da Axenda 2030 da ONU enfócase en promover o crecemento económico inclusivo, o emprego pleno e produtivo, e o traballo decente para todos.

Para compender plenamente á importancia do traballo decente podemos recurrir ás palabras do Papa Francisco cando afirma que non hai peor forma de pobreza material que aquela que impide a unha persoa gañarse o pan e lle priva da dignidade derivada do propio feito de traballar. Isto plantéxanos unha reflexión profunda arredor da relación entre traballo, dignidade e pobreza.

O traballo decente vai alén dun simple ingreso económico; é a oportunidade de sentírmonos valorados e realizados a través das nosas ocupacións diarias. Cando temos un traballo decente podemos satisfacer as nosas necesidades básicas, atender os gastos da nosa vida e manter as nosas familias. Pero ademais, o traballo decente bríndanos unha sensación de propósito e contribución á sociedade.

Non é abondo con ter un emprego, xa que un traballo decente tamén implica condicións laborais saudables. Estas condicións inclúen un entorno seguro, libre de riscos e a promoción da saúde física e mental das persoas traballadoras. É fundamental en todas as profesións, pero con énfase naquelas que están máis feminizadas. As profesións con maior presenza feminina adoitan estar relacionadas co coidado doutras persoas coma a enfermaría, o ensino, a atención ás persoas maiores, dependentes ou con algunha discapacidade, entre outras. É importante destacar a importancia de garantir un entorno laboral saudable e seguro independentemente do xénero da persoa.

En moitas ocasións, as mulleres enfrentamos desafíos adicionais debido a que adoitan ser elas as que principalmente asumen a carga de combinar a vida laboral coas tarefas domésticas e o coidado da familia. Isto pode xerar un maior estrés  e desgaste emocional, os cales afectan negativamente á saúde física e mental.

É fundamental para promover ambientes laborais saudables que se fomente a adopción de medidas de conciliación persoal, familiar e laboral, igualdade salarial efectiva e promoción de oportunidades para todas as persoas traballadoras, independentemente do seu xénero. Ademais é importante contar con políticas de prevención e atención da violencia de xénero no entorno laboral.

O traballo saudable conleva garantir tamén condicións de traballo seguras e respectuosas, así como promover a ergonomía e a prevención de riscos laborais.

Ademais, o traballo decente implica acceso aos servizos médicos e a unha protección social adecuada, así como a garantía de salarios xustos e oportunidades de crecemento persoal e profesional.

Lamentablemente, en pleno século XXI o traballo decente está lonxe de ser unha realidade para moitas persoas, e non só nos países menos desenvolvidos. Millóns de persoas sofren a falta de emprego e traballan baixo condicións de explotación.

Acadar que todas as persoas poidan acceder a un traballo decente é un desafío global que require a colaboración e o compromiso dos gobernos, das empresas e da sociedade no seu conxunto. É necesario seguir implementando políticas e medidas que promovan a xeración de emprego, protexan os dereitos laborais, fomenten a igualdade de oportunidades e aborden de maneira efectiva as desigualdades existentes.

É a nosa responsabilidade como sociedade traballar xuntos para garantir a implementación de políticas e accións que promovan o traballo saudable.

Amparo González Méndez

Directora de Caritas Diocesana de Lugo

Un traballo decente ten que ser un traballo saudable

            “Toma esta pastilla que te fará sentir como nunca antes te sentiras e poderás volver ao teu ambiente laboral “non agradable” máis animada”. Esta frase que é posible escoitar nunha consulta médica é máis habitual do que pensamos e forma parte do imaxinario social e da vida cotiá de moitas persoas. Se ti es unha delas que antes de saír da casa toma a súa ración diaria de psicofármacos, calmantes ou antiinflamatorios, sen os cales non poderías desenvolver as túas “obrigas” laborais, tal vez entendas mellor que ninguén o título deste artigo.

            A realidade do sistema laboral e do sistema sanitario únese nesta frase para facernos tomar nota de que non é tan natural como aparentemente cremos que teñamos que solucionar os nosos problemas de saúde por un lado e os nosos problemas laborais por outro cando constatamos que existen ambientes laborais “non agradables”, “tóxicos”, “nocivos” e ata “mortais” que xeran constantemente e a diario sufremento ás persoas. Ambos sistemas comparten un cancro cada vez máis estendido e invisible cal é o da deshumanización e a indiferencia ante o sufrimento humano: o propio (que tantas veces nos ocultamos para “tirar p´alante”) o dos demais e o que nos infrinximos uns aos outros consciente ou inconscientemente.

            Coincidindo co Día Mundial da Seguridade e a Saúde no traballo (28 de abril) e o Día do Traballo (1 de maio) a Iniciativa Igrexa polo Traballo Decente fai visible esta realidade sufrinte recordando que no ano 2022 se produciron en España 826 accidentes laborais mortais e en Galicia 73, o que fai que sexa a terceira comunidade autónoma co maior índice de mortalidade no traballo. Nos datos oficiais non se recolle o que lle sucede a quen se atopa na economía somerxida, traballa sen contrato, nin a quen non se lle diagnosticou unha enfermidade laboral porque non se especifica a súa orixe, ou as súas patoloxías non son recoñecidas como tales ou os profesionais descoñecen os procedementos para cualificala como laboral.

            Esta situación é máis grave do que nos din as estatísticas e palpámola a diario nos nosos corpos, nas nosas familias, nos nosos centros de traballo e nos nosos centros de saúde.

            As causas desta situación, coñecémolas, están nun sistema socioeconómico posuído pola lóxica economicista que separa o traballo da persoa e que constrúe precariedade e inseguridade dende o abuso de poder.

             As secuelas non son só persoais e familiares, senón tamén sociais, pois inciden na convivencia e nas relacións, converténdose así nun problema político que require unha resposta tamén política, que non partidista necesariamente.

            Velar pola saúde e a seguridade no traballo non é cousa só da inspección de traballo (que tamén), ou dos tribunais cando o último recurso é xudicializar os incumprimentos. Empregadores/as, traballadores/as, técnicos/as de prevención,  sindicalistas, persoal sanitario, educativo, administracións públicas e todos os sectores de produción estamos chamados/as a  reverter esta situación de inxustiza co noso compromiso persoal e comunitario desde a cultura do coidado. Vainos a vida niso!

Begoña Sánchez Roura

Iniciativa Igrexa polo Traballo Decente

28 de abril, Día Mundial pola Seguridade e a Saúde no Traballo

Neste día a sociedade lembra a perdida de saúde e vidas que se dan no mundo do traballo. E a Igrexa súmase a este recordo e solidarízase con todos aqueles que se empeñan en mellorar as condicións de vida e de traballo para erradicar esta secuela.

«As persoas son a verdadeira riqueza: sen elas non hai comunidade de traballo, nin empresa, nin economía. A seguridade no traballo significa salvagardar os recursos humanos, que teñen un valor inestimable aos ollos de Deus e tamén aos do verdadeiro empresario.

Por iso, a legalidade debe entenderse como a protección do máximo patrimonio, que son as persoas. Traballar con seguridade permite a todos expresar o mellor de si mesmos mentres se gañan o pan de cada día. Canto máis coidemos a dignidade do traballo, máis seguros estaremos de que a calidade e a beleza do traballo realizado aumenten».

Papa Francisco (20/01/2022)

No camiño sinodal que percorre a Igrexa, quere estar xunto aos traballadores que se empeñan na dignificación do traballo, do que o coidado da saúde e a vida forman parte moi importante. Neste camiñar xuntos é necesario apoiar as súas loitas, visibilizando os accidentes e a perda de saúde que se dan nos lugares de traballo, á vez que acompaña ás vítimas dos accidentes laborais e a aqueles que ven minguada a súa saúde por causas profesionais.

[Nota do Departamento de Pastoral do Traballo]

A %d blogueros les gusta esto: