Este ano houbo que esperar un pouco, pero logo de tres días de néboas e nubes, puido verse como os primeiros raios de sol do día impactaban de cheo no centro da Fonte da Fonsagrada.
Este acontecemento, que só pode contemplarse no solsticio de verán, fainos lembrar toda a importancia do sol para a vida da persoas, que se podería estudar desde a antropoloxía e as ciencias, sen esquecer a teoloxía e a Bilblia.
Desde aquí quero ofrecer unas cantas notas que nos poidan axudar a comprender mellor o simbolismo relixioso deste acontecemento, que se repite noutros moitos lugares do mundo, coas súas variacións.
Sobre o solsticio de verán e o día de San Xoán Bautista
O soslticio de verán é o 21 de xuño. O 24 deste mesmo mes, só tres días despois, celébrase a solemnidade do Nacemento de Xoán Bautista, primo de Xesús. Nestas datas gozamos dos días máis longos do ano.
Non se trata, como din algúns, de que o cristianismo “expropie” as antigas festas pagás. O que fan os primeiros cristiáns é encher esas festas de contido trancendente e un sentido cristián, como fixeron con todas as cousas da vida ordinaria.
Zacarías, o pai de Xoán Bautista, refírese a Xesucristo como “o Sol que nace do alto”. Xoán Bautista di que convén que el mingüe para que Cristo creza.
Se nos fixamos, unha vez que chegamos ao día máis grande do ano, 24 de xuño, festa do nacemento de San Xoán, necesariamente a partir desa data empezan a decrecer os días. Será, seis meses despois, o 25 de decembro, día do nacemento de Xesucristo, cando volvan comezar a crecer: Xoán decrece (24 de xuño), Xesucristo crece (25 de decembro).
O caso da Fonte de Fonsagrada.
A tradición vincula os milagres desta fonte ao Camiño Primitivo a Santiago. Unha das lendas conta que chegou un peregrino canso e famento a este lugar, chamou a unha casa a pedir algo de alimento, pero a casa era pobre e non tiñan nada. O peregrino indicoulle á señora da casa que fose buscar auga á fonte para darlle de beber. A muller foi e cando chegou de volta a casa a auga converteuse en leite, da que se alimentaron aquel peregrino e todos os da casa. Esta historia lémbranos a pasaxe de Elías e a pobre viúva e o seu fillo, ademais doutros moitos.
Por este milagre, a fonte é chamada “sagrada” e, fose como fose a historia, o feito é que a este lugar chámaselle desde sempre “Fonsagrada” (Fonte Sagrada). A fonte está dedicada a Santa María, da que hai dúas imaxes na fonte: unha no centro e a outra ao carón. A parroquia deste lugar, situada á beira mesmo da fonte, tamén está dedicada a Santa María. Seguramente, así comezou a historia deste pobo: un peregrino, unha fonte e Santa María.
A esta fonte chega directamente o Camiño de Santiago. Ao coroar a forte pendente que hai desde Paradanova, os peregrinos atópanse de cheo coa fonte. Seguramente noutros tempos, bastante afastados, máis dun peregrino saciou a súa sede nesta fonte e aquí repúxose do cansazo.
Por este último tramo do camiño, que aquí coñecemos como “Caella de Valeriano”, nestes días (21-24 de xuño) entran os primeiros raios de sol do día e iluminan dun modo singular o centro da fonte, coas imaxes de Santa María, como se pode ver na foto.
Concluíndo
No día máis grande do ano, o día de menos escuridade, o Sol que nace do alto (Xesús) é acollido pola Virxe María, para ser a súa nai e poida asumir a condición humana e guiarnos na peregrinación da nosa vida, para que un día podamos gozar da eternidade nun día que xa non terá ocaso.
Miguel Ángel Álvarez
Párroco da Fonsagrada