sacerdote

Entre que celebramos a Resurrección, que fai un sol fabuloso en Lugo, que estamos preto do verán… quen lembra xa de que levamos máis de 30 días confinados! Pero admito que non vou escribir diso. Haberá tempo, preto de cincuenta días, para falar destas cousas. Hoxe quero darlle unha nota máis persoal. Quero falar do sacerdocio.

Esta noite falecía un dos sacerdotes que máis admirei na miña vida: Don José Diéguez Fernández. Quen lea isto e non sexa de Lalín, non lle vai dicir nada. Pero el, cos seus 102 anos, viviu preto de 75 sendo sacerdote. Todos iamos confesarnos con el. Sempre estaba alí, no confesionario xunto á Virxe de Fátima. Subía a praza co seu caxato debaixo do brazo, con certa dificultade nas pernas, pero cunha cabeza moi lúcida. Na sancristía sempre nos contaba anécdotas do Seminario na súa época, riamos con algún chiste… E coidabámolo en todo; era bonito ver como se deixaba coidar por nós, que o axudabamos a revestirse, a que non se lle esquecese o caxato ou a boina, a subir e baixar do presbiterio…

Dun sacerdote seguro que se poden dicir moitas cousas. De don José todos destacabamos sempre o seu amor a María, a quen buscaba coa mirada e a quen rezaba con tanto agarimo. Dela falaba con moita ilusión, como un neno fala da súa nai. E tamén tiña un agarimo especial ao Corazón de Xesús e a San Xosé. Un sacerdote fiel, que era feliz no seu ministerio e que todos compartiamos esa mesma alegría. Era simpático todo o tempo, que nos prognosticaba sempre como bispos dalgún sitio (como se chegue a cumprir o meu, morro! ha, ha, ha).

Nunha sociedade que cada vez valora menos a dimensión espiritual, que renega da fe en Deus, que prefire vivir só nun plano horizontal, sen posibilidade de que exista unha relación coa transcendencia… Que pinta un cura! Realmente nada. Ou iso pásame a min pola cabeza moitas veces. Pero logo chama alguén, outro escribe, un terceiro que cando convida a tomar algo e presenta unha chea de dúbidas… E se cadra é que caemos nun profundo soño, como o de «A bela dormente». Que aínda hai xente que ten unha semente de fe no seu corazón, disposta a crecer.

Pero hoxe atreveríame a dicir unha cousa que repito con certa frecuencia a quen me rodean: vós, cristiáns, non seguides a un sacerdote, senón a Cristo. Porque o sacerdote pode ser dunha forma ou da contraria, máis novo ou vello, cantar peor ou mellor, ter unhas calidades ou outras, pero o sacerdote tráenos a Xesús, lévanos a xesús e actúa na persoa de Cristo. Cando J. Raztinger -non o escribiu como Papa- comentaba o colocar a cruz no altar, diante do sacerdote, servía para que o pobo lembrase que camiñaba cara a El e que o sacerdote non buscase o protagonismo, senón que a súa mirada se fixase en Cristo como Aquel a quen estaba a servir.

Eu hoxe celebro tamén o meu aniversario sacerdotal. E este ano quería celebralo ao grande. Porque foi un día decisivo na miña vida, tanto como o meu nacemento e o meu bautismo, e porque celebrar aquilo que se nos deu é celebrar o amor de quen nolo deu, o amor de quen o fixo posible, o amor de quen nos empuxou a iso. Cando un sacerdote celebra o seu aniversario non está a buscar o seu protagonismo, colocándose no centro e dicindo o marabilloso que é (que tamén pode ser certo, non o descarto); o que fai é dar grazas ao Señor pola súa chamada, á súa familia pola entrega xenerosa, á Igrexa por coidar este sacramento… En verdade, toda a Igrexa está de festa porque un, que foi elixido por Deus, que entregou toda a súa vida ao Señor neste ministerio, segue dicindo «si» cada día.

E, por último, todos sabemos o que levamos no corazón, o que vivimos, o duro que é ás veces o día a día. Tamén hai que celebrar iso, que a Resurrección de Cristo levantounos do sepulcro, conferiunos «nacer de novo», recibir a súa graza unha e outra vez. Porque Deus non deixou de amarnos, a pesar do noso pecado e a nosa pequeñez. Conta con ela cando nos elixe para seguilo! Por todo iso, moitas grazas, Señor.

Déixovos, como final, un dos prefacios que máis me gustan, sobre o que prediquei en varias ocasións e que se utiliza na festa de Xesucristo, sumo e eterno sacerdote. Grazas, Señor por don José, servidor bo e fiel! Grazas por seguir chamándonos e amándonos!

En verdade é xusto e necesario,

é o noso deber e salvación,

darche grazas

sempre e en todo lugar,

Señor, Pai santo,

Deus todopoderoso e eterno.

Que constituíches ao teu único Fillo

Pontífice da Alianza nova e eterna

pola unción do Espírito Santo,

e determinaches, no teu designio salvífico,

perpetuar na Igrexa o seu único sacerdocio.

El non só conferiu a honra do sacerdocio real

a todo o seu pobo santo,

senón tamén, con amor de irmán,

elixe homes deste pobo

para que, pola imposición das mans,

participen da súa sacra misión.

Eles renovan en nome de Cristo

o sacrificio da redención,

preparan aos teus fillos o banquete pascual,

presiden ao teu pobo santo no amor,

aliméntano coa túa palabra

e fortaléceno cos teus sacramentos.

Os teus sacerdotes, Señor,

ao entregar a súa vida por ti

e pola salvación dos irmáns,

van configurándose a Cristo,

e han de darlle así

testemuño constante de fidelidade e amor.

Por iso, nós, Señor,

cos anxos e os santos,

cantamos a túa gloria dicindo…

Nicolás Susena Presas

[Texto en castellano]

A partir do 13 de maio deste ano os traballadores están obrigados a «fichar» ao entrar e saír dos seus postos de traballo. Non faltou quen me preguntase se os curas tamén tiñamos que «fichar».

Esta medida deixou en evidencia que non é posible cuantificar e medir os traballos de moitas persoas. Moito menos a misión dun sacerdote que consiste fundamentalmente en «ser» e «estar», que, neste sentido, é semellante á duns pais de familia. É que se pode ser pai, nai ou fillo só por unhas determinadas horas contempladas nunha lei laboral?

O sacerdote sempre o é e ten que estar sempre. En español distinguimos ben os verbos ser e estar, aínda que algunhas veces poidan utilizarse indistintamente. Noutras linguas só ten un verbo para referirse a estas dúas accións e por iso cústalles moito comprender a distinción que facemos nós. Aquí sabemos ben que ademais de «estar» tamén debemos «ser» e que unha cousa non quita a outra, senón que máis ben a esixe.

Os sacerdotes «somos» para os demais e tamén para nós mesmos. Un sacerdote segue sendo sacerdote aínda que non teña unha misión ou función concreta ou aínda que estea xubilado ou, mesmo, se unicamente se dedica a tarefas civís.

Non é cuestión de facer, senón de ser. O sacerdote «é» aínda que non sempre poida «estar». E se «está» pero non «é», a súa misión queda totalmente invalidada pola súa incoherencia de vida.

A opinión pública facilmente xustifica as cousas que se fan na vida privada, pero, ao final, todos preferimos estar ante unha persoa de vida coherente e íntegra que ante unha que non o é, porque non nos ofrece o mesmo grao de confianza. Non é algo distinto ao que di o mesmo Xesucristo cando nos lembra que se non somos de fiar nas cousas pequenas, como imos selo na que valen de verdade?

Ademais, ao sacerdote esíxeselle «ser» sempre, non só cando «está». Para el non existen os actos feitos nin as palabras ditas na súa vida privada que poidan ser incoherentes coa súa condición sacerdotal, independentemente de que saian ou non á palestra pública.

En realidade, todo isto que estou a dicir sabemos que debería ser o normal na vida de todas as persoas, pero parece que o sacerdote ten máis obrigación de coherencia de vida neste sentido.

Volvemos ao comezo deste artigo. Como se mide a eficacia dun pai ao que xa só lle quedan forzas para ser e estar, aínda que non faga xa nada? E canto se bota en falta a persoas que simplemente «sexan» e «estean» aínda que non fagan nada ou o fagan mal, pola súa falta de forzas, pero con boa intención!

Do mesmo xeito podemos falar dos sacerdotes. Necesitamos ser coherentes, polos demais e por nós mesmos. Dificilmente seremos felices e pouco froito evanxelizador darán as nosas múltiples actividades se non temos unha vida coherente por moito que fagamos polos demais.

Miguel Ángel Álvarez Pérez

Párroco da Fonsagrada

Imaxe: cathopic

Artículo original

Desde o día 2 de febreiro veño seguindo por todos os medios posibles o mal chamado conflito de Friol co Bispo e Bispado de Lugo, aparentemente polo intento de traslado dun cura ó que, máis ou menos consciente el, manipularon, suplantaron, secuestraron, anularon, puxeron no disparadoiro de ser suspendido e non sei se enfermaron.

Quero deixar ben claro, como vin facendo ata agora nos meus pronunciamentos sobre este caso, que non é un contencioso de Friol nin de Guitiriz co Bispo, por máis que no comezo houbese un pronunciamento claro do Alcalde de Friol e algún apoio de palabra, e medios da Alcaldesa de Guitiriz. Nin sequera é un conflito de 12 parroquias de Friol e 2 de Guitiriz das que era cura o aparente motivo do contencioso.

Desde o comezo pareceume o tal conflito unha algarada dunhas poucas persoas, con necesidade de protagonismo que quizás, só quizás, comezaron de boa fe, pero sen base eclesial, escasos coñecementos do funcionamento das dioceses e da Igrexa, especialmente no referente a nomeamentos de curas, pero si cunha gran dose de agresividade incontrolada, de temeridade e de impunidade que os levou a instalarse na mentira e, a maior parte das veces a esconderse detrás de pseudónimos e da confianza en que nin o Bispo nin os Vicarios denunciarían porque sería “politicamente incorrecto”. Así non se privaron á hora de calumniar, insultar e ameazar pública e incluso privadamente. De todo isto teño boa certeza porque eu mesmo fun e son branco dos seus dardos envelenados.

Pouco a pouco fun caendo na conta de que se trata dun fenómeno novo e non illado nin espontáneo que vai socavando as bases dunha sociedade rural conservadora, pero xa ferida de morte polo envellecemento da poboación e polo debilitamento do concepto de parroquia e de comunidade, á que non resulta difícil embaucar cunha pequena dose de populismo barato acudindo a tópicos como que nos tratan de analfabetos, etc.

Sentinme interpelado por razóns que podo dicir, pero algunhas non as quero dicir. Estou cumprindo 50 anos de cura e deles, 7 de cura rural e no rural. Dediquei a miña vida a dúas causas que non fondo redúcense a unha: a difusión do Evanxeo e a valoración e promoción do rural, tendo que axudar a ben morrer a moitas e moitos ós que as autoridades competentes non atinaron nin atinan a axudarnos a mellor vivir. Non vou presumir de distinción neste eido que outros pediron para min, pero algunha me concederon. Non se me oculta que hai moitos máis merecentes ca min de distincións, e, se algo teño foime dado en primeiro lugar polos meus vellos e veciños labregos.

Dicía que as dúas causas redúcense a unha, porque, se a vivencia e difusión do Evanxeo é un camiño que leva a Dios, faino pasando polas portas dos veciños. Non hai autovías nin vías rápidas pró ceo afastadas das poboacións.

Con esta base de tratar de que non me sexa alleo o que poida referirse ó rural e á presenza da Igrexa no rural, quixen estar informado e intervir naqueles foros onde vía que se trataba o tema que os ocupa, porque ademais, aínda sen unha intervención directa sentíame implicado; xa que me vía acusado de peseteiro, opresor, mullereiro, militante dunha asociación mangoneada por curas, perniciosa, desfasada, opresora dos pobres… Procurei non arremeter contra o cura en cuestión, compadecendo a súa falta de personalidade para plantarse como debera, pero aínda así fun acusado de mal compañeiro, mesmo por algún outro cura, mal informado e con fumes de moderno por non estar nunca do lado da autoridade. Eu deixarei moito que desexar, pero ese cura estaba sendo a causa, libremente ou forzado, de que se denigrase en medios de difusión universal a onde chegaban directamente ou a través de axencia os comunicados tendenciosos da Plataforma, ó seu Bispo que estaba tendo con el comportamentos de pai, temeroso de perder a un sacerdote querido, e de que se puxese na picota o traballo de moitos curas e a unión dos veciños, que pra el foran fregueses. Sinto facer esta pregunta no miña defensa, pero quen é o mal compañeiro?

Na misa do día 30 de maio na súa residencia Santa Marta, o Papa falou con moito atino da “Despedida do pastor”. Non ten desperdicio un texto tan clarividente que podería parecer feito como reposta á carta que dixeron entregarlle en Fátima ó seu Secretario Particular.

O tratamento que deu a autoproclamada Plataforma veciñal ó de Fátima foi o colmo do esperpento. Para situarse mellor convén visionar sen presas o vídeo que aínda está na redes feito por un xornal no que fala da viaxe a Fátima un membro dos tres que son portavoces da citada Plataforma. Ese vídeo, observando a parella que dá a cara é o mellor exemplo de cómo a linguaxe corporal desmente á linguaxe falada.

Nin unha soa foto do Papa vendo a pancarta nin da entrega dunha cartas a un personaxe que existe pero que resultou imaxinario pró inseguro e improvisado actor do vídeo. Nin sequera teñen constancia de se monseñor Pedacchio, Secretario Particular do Papa, e amigo da infancia de non se sabe quen coñecido do artista, o acompañou a Fátima. Sen a proba dunha soa imaxe, que sería sumamente fácil aportar se fosen reais os feitos, méntenlles ós propios veciños que non foron. Poden pretender que se lles crea cando arremeten contra o Bispo, Vicarios, curas dos arredores, ou contan milongas de xestións ante o Embaixador, Nunciatura, Conferencia Episcopal e Vaticano? Piden diálogo desde a total cerrazón a dialogar, secuestrando a palabra de quen ten o deber humano, cristián e sacerdotal de falar; pero ademais, dialogar con quen? No momento en que desde o Bispado acepten como interlocutores ós voceiros da Plataforma están recoñecendo lexitimidade a unha farsa sen representación real. Cando, onde e por quen foi elixida?

Non quero repasar todo o proceso. Resulta cansino e inútil. Non atino a imaxinar o final. Teño ben seguro que o fenómeno é relativamente novo, pero as secuelas van durar.

Tamén aquí aparece unha forma nova acorde cos novos tempos, o escrache, que ven sendo unha acción intimidatoria que se realizan contra persoas del ámbito público e que consiste en dar difusión dos abusos de que son acusadas sen seren contrastados ante os seus domicilios particulares ou nun lugar público onde poidan ser identificadas. Escraches foron as manifestacións nas parroquias, ás veces durante a misa ou impedindo celebrala, coa chegada do novo cura, as interferencia nas misas das novas parroquias de Ramón, as manifestacións fronte á residencia do Bispo e oficinas do Bispado, a intromisión con camisetas reivindicativas na misa de Consagración de Óleos na Catedral e os asaltos ó Bispo nas visitas pastorais noutras parroquias. Pero especialmente virulento foi o escrache na parroquia do Sagrado Corazón de Lugo o domingo 28 de maio con motivo das confirmacións. Vai habendo moitas sentenzas sobre escraches. Normalmente son benignas, pero non todas. Nalgúns casos houbo denuncia, pero noutros as forzas do orde actuaron de oficio.

Non serei eu quen diga que a lei non é igual para todos, aínda que non o crea. Resúltame máis cómodo dar un pequeno rodeo e dicir que non todos somos iguais prá lei. Se en vez de ser o Bispo o suxeito pasivo fose…. (podes poñer os cargos que ti queiras e non te prives, desde concelleiro a conselleiro) non tería actuado? Pero o Bispo no vai denunciar. Non estaría ben visto, como se non houbese un artigo 16 da Constitución ou por ser Bispo perde os dereitos que xa tiña como cidadán. Valía a pena, só como experimento, intentar un escrache semellante ó dentro da Catedral a cen metros dunha mesquita en calquera hora de oración deste mes do Ramadán. Quede claro, só como experimento.

 

Xosé Manuel Carballo, publicado en GaliciaDigital, 1 de xuño de 2017

Durante os meses de verán, deixando de lado tamén obrigacións ministeriais, acostumo a traballar algúns fins de semana na ”BBC”. Si, non se asusten, sobre todo os sábados dedícome ás “bodas”, bautizos e comuñóns (“BBC”) reducidas case exclusivamente a eventos sociais. Se queren outra comparación poden tomala dos anuncios publicitarios dos restaurantes: “Salóns para vodas, bautizos e comuñóns…” no meu caso, é case o mesmo.

Teño claro que a misión dun cura non é a de ser un organizador de eventos sociais. Aínda que recoñezo que algúns sacramentos que recibimos os cristiáns ao longo da nosa vida teñen un compoñente festivo ou social moi importante; non obstante, é secundario.

O esencial dos sacramentos é Deus que pasa e chama para entrar e quedar na nosa casa. Se falla o fundamento, todo o demais convértese en fume que pasará sen pena nin gloria e que só servirá para incentivar un pouco a economía dalgúns negocios, e quedará todo reducido a un intercambio de agasallos: hoxe, ti; mañá, eu.

Asegúrolles que non decidimos ser curas coa intención de ser animadores de festas ou empresarios dos sacramentos, porque ata nisto, a Igrexa é a que menos gana. Na miña parroquia pedimos, para os que poidan pagalo, 100€ por un funeral ou unha voda (ter a igrexa aberta medio día, preparar todo: a cuestión administrativa e decorativa, a cerimonia, recoller todo e varrer o arroz e o confeti, que é o peor). E non pedimos nada por todo o demais: bautizos, comuñóns, confirmacións. Agora miren o que custa unha coroa de flores ou un cuberto nunha voda.

Tampouco somos guías culturais. É certo que unha parte importante do patrimonio cultural de España é da Igrexa Católica. Pero a Igrexa só ten a misión de conservar o mellor que se poida un patrimonio que é para goce de todos. Pero non é a súa misión esencial, é algo colateral. As manifestacións artísticas que hoxe valoramos tiñan dúas ou tres funcións: honrar ao Señor, ter un lugar para o culto e o encontro da comunidade con Deus para celebrar a fe e unha función catequética, daí as representacións bíblicas e das verdades da fe. Xa se sabe, onte como hoxe, unha imaxe vale máis que mil palabras.

Os curas estamos para servir ás persoas, pero cunha misión concreta e única. Non se enfaden cando un cura lles diga a algo que non. Pensen por un momento que van a unha carpintaría metálica a arranxar unha xoia e empéñanse en que o empregado ten que soldar un fino pendente cun soplete de acetileno, pensado para cortar as grosas chapas de aceiro dun barco. No noso caso é case o mesmo. Moitas veces, sen mala intención, pídesenos algo que non ten nada que ver coa misión da Igrexa e que, ademais, non é bo para quen o pide ou, no mellor dos casos, é unha perda de tempo.

Termino con dous exemplos reais para que vexan que non estou desvariando. Cando preparo as vodas cos noivos, moitas veces a única pregunta que me fan é como se teñen que colocar. Dígolles que estean tranquilos que xa os colocará o fotógrafo. E no caso dos bautizos, a pregunta é quen ten que coller ao neno cando se lle bote a auga. Dígolles que o colla o que máis forza teña. Perdóenme as ironías.

Miguel Ángel Álvarez