- Até o día 8 de xaneiro de 2024 no Museo Diocesano Catedralicio de Lugo permanece a exposición temporal “Os rostros dos santos” que presenta, de forma inédita, unha colección de esculturas de santos e santas procedentes de diversas zonas da Diocese de Lugo, estando salvagardadas de forma habitual nos depósitos do museo.
- Destaca a escultura de Eva realizada por Cornielles de Holanda na primeira metade do século XVI e que supón unha das xoias do Renacemento na Diocese de Lugo. Esta imaxe de Eva, de gran tamaño, pertence ao antigo retablo da Capela Maior, sendo sacada del na década dos 90 do século pasado, momento no que se restaurou o retablo.
- Outras obras: Santo Andrés (Capela de San Roque), San Antonio (San Martiño de Monte de Meda), San Brais (San Salvador de Insua), Santa Lucía (San Martiño de Caraño), San Eleuterio (Santa María de Teixeiro) ou a magnífica peza do século XVII que supón o San Xoán Bautista de San Xoán da Pena.
- Tamén se poden ver varias tallas de virxes dunha destacada beleza e procedentes de parroquias como Santa María de Outeiro ou da lucense Capela de San Roque, completando o catálogo dunha exposición temporal que inclúe tamén a escultura de pedra denominada “Dona do Conde de Vilas Boas”, peza doada por este conde en 1918.
- Entre as actividades propostas para este evento organízanse visitas co comisario da exposición e director do Museo Diocesano Catedralicio de Lugo, Marcos Calles, todos os luns, mércores e venres ás 12 do mediodía.
- A entrada á exposición ou a participación nas visitas antes citadas non conleva un aumento do prezo con respecto ao habitual da entrada ao Museo Diocesano Catedralicio de Lugo.
Museo Diocesano
A ara votiva de Curbián
A ara votiva de Curbián, do século II d.C, custodiábase ata fai pouco tempo na parroquia de San Martiño de Curbián (Palas de Rei). Don Tirso Villasante, o seu párroco, era o que atendía as peticións daqueles estudosos que se acercaban para poder vela, estudala ou fotografala. Esta ara trátase dunha peza de granito duns 80 cm de alto e aproximadamente uns 200 kg de peso.
A súa existencia era descoñecida ata o ano 1952, no que o sacerdote Vázquez Saco atópaa reutilizada na fábrica do que era unha antiga corte naquel momento. Sae ao coñecemento do mundo académico e científico dous anos despois, nun artigo, nun libro titulado Inscripciones Romanas de Galicia, Provincia de Lugo, escrito en coautoría con Manuel Vázquez Seijas e editado polo CSIC.
A partir de entón, a historiografía continuou estudando en maior ou menor medida esta peza, e centrándose especialmente na súa epigrafía. Entre outros autores temos que mencionar as análises de Blázquez Martínez, Vives, Vidán Torreira, Ares Vázquez, Gómez Vila e Arias Vilas.
Transcrición de parte da intervención de Jesús Salvador
no acto de presentación da ara no Museo Diocesano e Catedralicio (19/VI/2023)
Precisamente Felipe Arias Vilas, xunto coa restauradora Uxía Aguiar Ballesteros, intervirán no acto de presentación do número 67 de Lvcensia onde ambos os dous publican un artigo sobre o proceso de recuperación da ara galaico-romana e a significación histórica da súa inscrición. O acto terá lugar o xoves 16 de novembro ás 18:30 h na Aula Magna do Seminario Diocesano.
Xornada de portas abertas do Museo Diocesano Catedralicio
O xoves 16 de novembro, o Museo Diocesano Catedralicio de Lugo (MDC_L) abrirá as súas portas de balde para toda a cidadanía. Ademais, haberá dúas visitas guiadas á exposición permanente a cargo da dirección técnica. Tamén serán gratuítas e terán lugar ás 12.00 e ás 17.00 horas.
Con motivo da celebración do Día do Patrimonio, o devandito día, o MDC_L participa co Consello da Cultura Galega e outras “institucións da memoria” do país na visibilidade do legado dos devanceiros, que nos legaron o patrimonio presente.
Quen non se poida achegar este xoves, o museo pode visitarse de martes a sábado de 10.00 a 14.00 e de 16.00 a 20.00 horas. A entrada custa 5 euros para o museo e o claustro (3 euros para mozos, estudantes, grupos… e gratis para os menores de 8 anos); 5 euros para triforio, fachada principal e torres; e 2 euros para o claustro.
Os Mestres do XVIII no Museo Diocesano – Catedralicio
Desde xuño os estudosos da arte e o público en xeral estamos de noraboa pola reapertura do Museo Diocesano – Catedralicio de Lugo; ademais de pola súa coidada museografía e a espectacularidade das pezas seleccionadas este museo destaca pola contorna onde se enmarca. O comezo da visita preséntanos a sala capitular, obra de Domingo de Andrade de finais do século XVII e remodelada por Miguel Ferro Caaveiro no XVIII. Moi próximo a esa sala atópase o arquivo catedralicio (século XVIII) lugar frecuentado por personaxes ilustres como Inocencio Portabales, Amador López ou Francisco Vázquez Saco.
Gran parte do museo atópase na construción da fachada que se levou a cabo a partir de 1770 e onde traballaron grandes mestres do XVIII como Julián Sánchez Bort (planos), José de Elejalde, Alberto Ricoy ou Miguel Ferro Caaveiro; difícil elixir entre os tesouros da exposición, pequenas mostras de todos os puntos da Diocese, pero a importancia do brazo relicario que contén a tibia de San Froilán, pola que tanto loitaron bispos como Pedro de Nero y Castro ou Alonso López Gallo, lévase o meu recoñecemento. O impresionante triforio convértese de novo no escaparate de obras de artistas como Cornielles de Holanda, aclamado escultor do século XVI dos retablos das catedrais de Ourense e Lugo, e onde aquí temos as súas esculturas ao alcance da man. No fondo do triforio do lado do Evanxeo agarda uns de momentos máis especiais, a visión da cúpula de Carlos Lemaur coas pinturas de José de Terán (1766-1768) desde unha proximidade e perspectiva ata agora non vista polo público desde a súa restauración en 2011.
A apertura do museo dá a posibilidade de percorrer a parte superior da fachada do Bo Xesús; pola soa oportunidade de pasear entre as colosais esculturas dos catro evanxelistas que en 1785 realizaba o escultor Santiago Quatrigas Baamonde merece pagarse a entrada, xa que desde aí conséguense as mellores fotografías de Lugo e, mirando ao horizonte, pódese ver o percorrido do Camiño Primitivo e o territorio de parte da Diocese de Lugo (moi ao fondo as históricas terras de Abeancos); unhas vistas espectaculares. Ademais da fachada tamén se permite a subida ás torres que no último terzo do XIX Nemesio Cobreros Cuevillas realizaba baixo os planos orixinais de Julián Sánchez Bort.
Como nos bos menús deixei para o final unha boa sobremesa: a visita ao claustro barroco, unha obra cun valor artístico incalculable e non menor valor histórico: en febreiro de 1708 un novísimo aparellador de Santiago, de nome Fernando, chegaba á catedral para traballar ás ordes de Frei Gabriel de las Casas (mestre de San Martín Pinario); pouco despois, en outubro de 1709 informaba ao cabido da morte deste e preguntaba humildemente se querían buscar un novo mestre ou seguía el coa obra. Será aí onde o cabildo de Lugo cambiará a historia da arte en Galicia confiando o traballo a este aparellador que todos coñecemos agora como o gran Fernando de Casas y Novoa, que, tras terminar o claustro, realizará a maxestuosa Capela da Virxe dos Ollos Grandes (1726-1736) e será eternamente lembrado pola construción máis icónica do Camiño de Santiago: a Fachada do Obradoiro da Catedral de Santiago de Compostela.
Marcos G. Calles Lombao
Doutorando en Historia da Arte na U.S.C.
Reapertura do Museo Diocesano-Catedralicio de Lugo
O 23 de xuño tivo lugar o acto de reapertura do Museo Diocesano – Catedralicio de Lugo. O Bispo de Lugo, Mons. Alfonso Carrasco Rouco, acompañado do presidente da Xunta, Alberto Núñez Feijoo, e outras autoridades inauguraron oficialmente a reapertura deste Museo.
O bispo de Lugo afirmou que “a fondura da vivencia dos nosos antepasados, relixiosa e, máis en concreto, cristiá, visibilízase aquí especialmente no conxunto de pezas dedicadas ao misterio da Eucaristía, como representándonos en palabras de arte o antigo lema de Galicia: hic hoc mysterium fidei firmiter profitemur.
Proseguiu recordando que “esta experiencia de fe segue viva entre nós, de modo que a visita pode converterse en encontro, nun momento en que resoen de novo as fibras do noso corazón, non só por sentir próxima a presenza dos nosos maiores e nosas mesmas raíces, senón tamén por axudarnos a recordar e a descubrir de xeito novo a beleza e o valor inapreciable daquilo no que cremos e esperamos”.
Mons. Carrasco quixo agradecer o traballo de tantas persoas e institucións neste museo: “O Museo é, por fin, unha obra feita posible pola colaboración tamén hoxe de homes e mulleres de Igrexa, da Diocese de Lugo e da Xunta de Galicia, asumindo a súa responsabilidade para co noso patrimonio histórico artístico”.