Deus

Con frecuencia usamos indistintamente estes termos para tratar asuntos de teoloxía espiritual, e aínda que ambos se complementan, o seu significado é distinto. Co termo arrepentimento, expresamos o recoñecemento do negativo da nosa conciencia moral; e coa palabra conversión, manifestamos a decisión da nosa volta ao bo camiño.

Para a revisión da vida espiritual, hai que ter presentes os datos da psicoloxía e o ensino da teoloxía. Para progresar na vida espiritual, non se pode prescindir de ningún dos datos destas dúas fontes, e menos discrepar delas. Os datos dannos a coñecer o nivel da nosa vida espiritual; pero non abonda, porque con só datos, fanse avaliacións, sácanse conclusións, pero non se toman decisións. Pódenos servir de exemplos o volcán das Palmas -avaliamos os danos sufridos polos veciños- e a actual contenda rusa – o coñecemento dos miles de inocentes vítimas axúdanos a tomar conciencia de como se están lesionando os dereitos humanos naquelas terras-. Pero non nos é suficiente coñecer a tráxica situación de que nos falan os medios de comunicación: é necesario sentirnos afectados por todo iso, na nosa propia carne, para tratar de porlle remedio con todas as nosas forzas. Se isto é así, non abonda con que eu recoñeza o que é o meu mal comportamento e as súas consecuencias, para que me decida a mellorar a miña conduta. Pois igualmente é necesario que eu considere esta situación para que me esforce por imitar ás boas persoas que aínda quedan no mundo.

A conversión é unha graza do Ceo. Só cando Deus dá ao home a sentir o poder destrutor do pecado, e percibe simultaneamente o misterio de Deus e o do seu ser de home, só entón decídese formalmente pola práctica da virtude. Pero isto unicamente conséguese cando Deus dá ao home a graza de experimentar o poder destrutor do pecado e a insuficiencia do esforzo humano para vencelo.

O home é relación filial con Deus e fraterna cos irmáns, pero o pecado rompe ditas relacións e converte ao home nun “ser con dous brazos para satisfacer as súas apetencias naturais”; nun modeliño para contemplarse narcisistamente a si mesmo. Ante esta situación, o home experiméntase como nun canellón sen saída; sente náuseas da súa miseria e palpa a súa impotencia para saír daquela situación; circunstancia que aproveita o inimigo para afundilo no desalento.

É así, ante o poder destrutor do pecado e ante a impotencia humana para librarse de tal situación, como o home coñece quen é el, na súa pequenez e incapacidade, abandonado ás súas propias forzas, e clama a Deus, porque Deus ámao, e o home é a súa criatura amada. Entón o encontro prodúcese, porque o amor non entende de enfrontamentos.

Indalecio Gómez Varela

Cóengo da Catedral

[Artículo en castellano]

Como!?. Continúa lendo. O amor pide presenza, porque o que non se ve, non se ama. A Deus xamais o viu ninguén. Con todo, é infinitamente amable. Aquí hai, pois, un problema. Como explicalo? A amabilidade a Deus, vénlle de dentro, pero a súa manifestación móstrase ao exterior.

O sol que nos aluma, é sinal de que Deus nos aman. O verde campo que nos alimenta con branco pan, é expresión de que Deus coida de nós. O aire que nos dá vida, é proba de que Deus nos valoranos.

Todas estas criaturas son “sacramentos” do amor divino, pero son inconscientes da súa sacramentalidade significativa. No medio destas manifestacións afectivas do divino amor, existe un ser, cuxa misión é corresponder conscientemente ao amor do Señor. Esta supercriatura chámase home e está elevada á categoría de fillo de Deus. Por todo iso, o seu amor debe ser cordial, consciente de que Deus amouno primeiro e de que, posto a amarlle, ámalle para sempre. Nada hai en Deus que lle impida amar aos homes, xa que, aínda sendo pecadores, non deixamos de ser fillos, nin El deixa de ser pai. A paternidade e a amabilidade son inseparables, pero necesitan manifestarse, para ser cribles. O sol e as estrelas, as fontes e os ríos… son “falas” do amor de Deus creador, pero non saben que o son. Valorámolos, porque os necesitamos, pero non llo agradecemos, porque non son conscientes de que son un agasallo de Deus nin que non poden deixar de selo. Aluman aos bos e aos malos; ás persoas e ás bestas; aos vexetais e aos minerais. Fan o que fan, sen poder deixar de facelo. A súa sacramentalidade amorosa vénlles imposta pola súa natureza, non por propia iniciativa, nin pola súa persoal vontade. A súa conciencia non condiciona a súa capacidade de dar gloria ao Creador. Non teñen liberdade para facer o que non fan.

Non é o caso das persoas: nós podemos condicionar a amabilidade do Señor, e, de feito, así o facemos en múltiples ocasións. No noso comportamento, a primeira palabra tena Deus, que nos chama á santidade. A última palabra témola nós, que coa nosa liberdade, podemos dicir si ou non ao proxecto do Señor. A vida dos cristiáns condiciona positiva a negativamente a imaxe do noso Deus. A través das nosas obras trasparéntase en maior ou menor contía, a bondade da divindade. Unha alma “santa” dá máis gloria a Deus que miles de almas mediocres. Os cristiáns somos a cara visible de Deus. Unha cara fermosa fai moi atraente á persoa que a ostenta. Os trazos horripilantes fana horriblemente fea e repelente. As consecuencias saltan á vista. As nosas actitudes condicionan o maior ou menor aprecio que as xentes teñen de Deus e da súa Igrexa. Polas obras valóranse as persoas e as institucións. Elas son os espellos nos que se reflicten os quilates valorativos das mesmas. Non sexamos cristais opacos que impidan ver a inmensa achega benéfica que Deus e a Igrexa fan á humanidade.

Que brillen as nosas obras ante os homes para que vendo o noso exemplar comportamento, dean gloria a Deus que está nos ceos, e se alegre o corazón dos cristiáns que cremos nel.

Indalecio Gómez Varela

Cóengo da Catedral

[Artículo en castellano]

Se cadra nunca viches a saga Star Wars, pero si oíches nalgún anuncio ou viches nalgunha imaxe esta icónica, e xa lendaria, frase do cine. No episodio V, O imperio contraataca, Darth Vader, caracterizado polo son do seu respirador artificial, nunha batalla decisiva con Luke Skywalker, decide facerlle a confesión máis importante da súa vida (que ata podería ser o comezo da súa inacabada conversión): «Eu son o teu pai».

Trasladémonos por un instante á pasaxe de Lc 15. Si, o fillo pródigo. Na parábola, Xesús fálanos dun fillo -o menor- que decide malgastar a parte da herdanza que lle corresponde. Malgastada a fortuna e malvivindo mentres coida porcos, opta por regresar a casa do seu pai que é, en realidade, tamén a súa casa. O discurso que prepara só ten a pretensión de ter un lugar onde comer, vivir e durmir; traballar como outro xornaleiro calquera.

Pero entón entra en escena o pai. O máis importante deste personaxe é xustamente iso: que é pai! O texto di: «cando aínda estaba lonxe, viuno o seu pai». Alí estaba el, esperando ao seu fillo. Un pai que ama desexa volver reencontrarse co seu fillo; con máis razón cando o fillo decide marchar da casa!

Cinco verbos: «viuno e conmovéronselle as entranas; e, ás presas, botóuselle ao pescozo e cubriuno de bicos». En 5 verbos descríbesenos a acción amorosa deste pai. Unha acción que nace dun desexo: o regreso do seu fillo. E aquí está, volveu!

O máis curioso deste momento é que, mentres o fillo está empeñado en ser un xornaleiro, o pai, para falar del, chámao “fillo”. Quizais a frase de Darth Vader, malia ser o malo, é moi certa. É o seu pai e el sempre será o seu fillo. É o teu pai e ti sempre serás o seu fillo. Deus é o noso Pai e nunca cansará de chamarnos fillos, de esperarnos, de correr cara a nós e cubrirnos de bicos. E entón volveremos descubrir este abrazo paterno que nos protexe e dános vida. «Este fillo meu estaba morto e reviviu».

«A comunicación [entre pai e fillo] é ás veces difícil, a confianza diminúe e a relación coa figura paterna pode volverse problemática; e entón tamén se fai problemático imaxinar a Deus como un pai, ao non ter modelos axeitados de referencia. Para quen ten a experiencia dun pai demasiado autoritario e inflexible, ou indiferente e pouco afectuoso, ou ata ausente, non é doado pensar con serenidade en Deus como Pai e abandonarse a El con confianza» (Benedicto XVI, Audiencia xeral, 30-I-2013).

Que Deus é Pai é a primeira afirmación que facemos no Credo e é posible grazas a que Xesús pediunos que, cando oremos, digamos: “Pai noso”. Polo bautismo somos fillos de Deus; redescubrámolo como Pai, aprendamos a amar como fillos. El sostén, acompaña e guía as nosas accións, e, ademais, somos partícipes dunha herdanza: a vida eterna. «Quen non procurará non perder tal Pai?» (Santa Teresa).

Nicolás Susena

Vicario parroquial da Milagrosa (Lugo)