Os curas loxicamente se entende que son crentes, pois consagran a súa vida ó servizo da Fe. Para eles o máis importante é Xesucristo, por quen hai que gastar a vida ata sufrir o martirio. Entón, por qué a Igrexa Católica lles fai estudar Filosofía para ser curas? O normal é ver nos ministros doutras relixións que só estuden os temas da súa Relixión e Fe.
A Igrexa Católica pon nos plans de formación dos cregos dous ou tres anos de estudo da Filosofía, e tamén das chamadas Ciencias Humanas, e iso antes de estudar Teoloxía! Nunha institución con tanta historia iso non pode deberse a unha casualidade, senón que debe ser algo moi reflexionado.
A Igrexa di de si mesma que é experta en humanidade, terá algo de razón? Un periodista escribía sobre o poder nas institucións sociais civís e afirmaba que terían que aprender dunha institución SABIA, como a Igrexa, que para un terceiro mandato de presidente da Conferencia Episcopal esixía ó menos 2/3 dos votos, sendo ademais os mandatos curtos, tres anos. Aceptando a posible veracidade disto, que nos quere ensinar a Igrexa coa obriga de que os curas estuden Filosofía antes de Teoloxía?. Entre as diversas ensinanzas, que este feito manifesta, destacaría as seguintes:
- Supón unha valoración da razón como o camiño da persoa para atopar a verdade sobre a natureza e a historia, sobre o home e mesmo sobre Deus. A razón é unha facultade humana a desenvolver.
- Expresa un claro aprecio á Ciencia como desenvolvemento da razón e da capacidade do coñecemento humano, porque somos conscientes de que a ciencia ten que estar ó servizo da humanidade e da humanización, non para deshumanizarnos e facernos máis incivilizados. Por iso é normal atopar entre os científicos de recoñecido prestixio a curas católicos. Só sinalo o exemplo dun cura que estudou no Seminario de Lugo, a quen fai 5 anos se lle dedicou o Ano das Ciencias de Galicia e déuselle o seu nome a un museo e mesmo a un cráter lunar!.
- Aposta polo diálogo coa cultura e coa sociedade de cada tempo, e en especial un diálogo cos pensadores da época. Xa S. Paulo nos discursos ós pagáns, que relata o libro dos Feitos, cita a pensadores e poetas do mundo helenista. Frecuentemente vemos mediando en conflitos a personalidades da Igrexa (non foi unha excepción a mediación para as relacións entre Cuba e Estados Unidos).
- Manifesta un claro rexeitamento de todo tipo de fundamentalismo, aínda que sexa baseado no libro revelado. A Biblia hai que interpretala no contexto da tradición da Igrexa, os xéneros literarios, a crítica textual… A fe hai que facela razoable, porque tense a seguridade de que o é; crese como persoas coas propias facultades intelectuais.
- Implica así mesmo a afirmación da autonomía das realidades temporais. Por iso, aínda que na Unión Europea hai catro estados confesionais, ningún é católico entre outras razóns porque a Igrexa Católica tampouco o quere.
- Expresa tamén unha confianza nas posibilidades da persoa para comprometerse con responsabilidade na procura de alcanzar o ben. Así, mesmo no Catecismo afirmase a primacía da conciencia como norma suprema de moralidade, e mesmo que, quen non obedece á súa conciencia certa, condénase (nº 1790).
- É aceptar a autonomía humana e a súa liberdade para protagonizar a propia vida de xeito persoal e asociado. Deus non nos quere escravos senón libres. Como se repite moitas veces no Maxisterio a Fe “proponse, non se impón”.
Non ignoro que estudar Filosofía non garante que pase por un, como tampouco estudar Medicina garante que se leve unha vida saudable ou estudar Dereito levar unha vida conforme á lei. Pero isto non invalida que con máis probabilidade esas actitudes se poidan conseguir mediante eses estudos.
Antón Negro