A Relixión na escola e na Universidade

Foto MarioAcábase o verán e os profesores aproveitan o comezo de curso para encontros de formación permanente que os axuden a fortalecer e renovar a súa práctica docente. Antonte mesmo, festa de Santa Teresa de Jesús, exemplar educadora e sabia doutora, os profesores de Relixión da Diocese, reuníronse no Seminario Diocesano de Lugo para reflexionar en torno a un suxerente tema: “Pedagoxía da misericordia. O corazón ten razóns que a razón non entende”.

A coñecida revista Religión y Escuela, no editorial do seu último número afirma que foi un verán moi duro para os profesores de Relixión. Máis aló da esperpéntica incerteza política e as súas consecuencias na aplicación da LOMCE, algunhas comunidades autónomas diminuíron a carga lectiva da materia co seguinte recorte nas xornadas laborais do profesorado. Moitos alumnos (cos seus pais) e profesores de Relixión non soamente sofren constantes acosos ideolóxicos polo habitual cuestionamento da materia senón tamén polo progresivo deterioro das súas condicións laborais. Cómpre alentar as actuacións dos colectivos diversos (asociacións de profesores e de pais, sindicatos, plataformas culturais, etc.) para restablecer algo que foi normal na nosa democracia e que o é na gran maioría dos países de Europa cunha historia democrática máis antiga cá nosa. É necesario un pacto educativo estable en xeral e especialmente no que respecta á materia ou materias de Relixión.

A modo de exemplo, nos países escandinavos estúdase “Historia do cristianismo e historia das relixións”; nos Países Baixos “Visións da vida”; en Francia “O feito relixioso”; en Suíza “Grandes textos das Relixións”, noutros países “Liberdade relixiosa e dereitos humanos”, “Relixións e crenzas”, etc. O que teñen claro as democracias europeas, en contra dalgúns partidos políticos en España, cargados de fanatismos do pasado e ideoloxizados ata o extremo de querer atentar contra os dereitos dos demais, é que a transmisión relixiosa e o estudo do fenómeno non poden nin deben ser nunca apartados da escola pública. Outra cousa é o consenso en torno ao paradigma educativo, aos nomes e temas, aos programas e métodos. En calquera caso, os pais, os mestres, os profesionais do ensino en xeral, as relixións, e a Igrexa Católica en canto  que maioritaria en España, deben ter moito que dicir. E en calquera dos casos non deberiamos dubidar, por respecto ás liberdades fundamentais, que o saber relixioso na escola segue enchendo de sentido a existencia dos nosos nenos e mozos e ocupando o seu espazo e o seu lugar significativo na formación integral dos alumnos. Oxalá que poida chegarse a un acordo, máis aló das ideoloxías de partido, con certa estabilidade e coa garantía do futuro dun novo paradigma para o ensino da Relixión na escola e na Universidade.

J. Mario Vázquez Carballo

Vicario Xeral

O silencio

jose-maria-rojo
José María Rojo

O silencio é o que máis nos custa aceptar, malia tantas experiencias como temos na vida:

-Moitos vivimos no campo e sabemos a profundidade de reflexión dos campesiños que pasaron longas horas en contacto coa natureza, observando todo, aguzando o oído, diferenciando cores, sons, tonalidades…

-Como comunicadores frecuentemente rebelámonos contra pedantes entrevistadores que non deixan falar ao entrevistado e só se escoitan a si mesmos.

-Cantas veces quixemos levantarnos a media homilía porque o sacerdote fala e fala e fala e non comunica nada.

-A dobre imaxe máis frecuente hoxe no transporte é: ou cos parlantes ben colocados e abstraídos do que pasa ao redor dun ou coas mans aloucadas sobre o teléfono unha e outra vez porque a maioría non aguanta o silencio…

E iso malia que sabemos moi ben que Deus deunos dous oídos para escoitar moito e unha soa boca para falar pouco…

Ben fai o Papa en acentuar a importancia do silencio en todo tipo de comunicación, en remarcar que o silencio é parte integrante da comunicación e sen el non existen palabras con densidade de contido.

E, xunto ao silencio, a palabra; precisa e oportuna, iso si. Temos ese gran don, esa marabillosa calidade que non podemos malgastar. Poida que sexa suficiente dicir que a comida estivo boa pero se merece o cualificativo de sabrosa ou deliciosa, entendemos outra cousa… Por iso en quechua para dicir “Santo, santo, santo…” elixiron a palabra “sumaq”, que non só é bo senón rico e ata sabroso… porque a Palabra de Deus non se “sabe” senón que se “saborea”; a Deus non só o coñecemos coa intelixencia senón co corazón e, como di o biblista Carlos Mesters, cos pés, é dicir, camiñando tras de el, seguíndoo.

Pero ben sabemos que en comunicación non podemos falar só de palabra; sería moi frío: de novo co Papa, é necesario crear un ambiente propicio, case unha especie de “ecosistema que saiba equilibrar silencio, palabra, imaxes e sons”. Un belo exemplo diso témolo na película La Misión: o aproveitamento ao máximo de todos os elementos da vida cotiá da comunidade, sazonado coa música, producía o clima máis axeitado para a comunicación da mensaxe de salvación e liberación dos guaranís, para que a palabra (e a Palabra) cobrasen densidade. Pola contra, o “adoutrinamento” machacón que frecuentemente caracterizou as prédicas e as catequeses produciu o efecto contrario.

Nunca como agora fomos bombardeados con mensaxes e informacións; nunca como agora vivimos -con frecuencia- máis incomunicados. Necesitamos subir cada vez un pouco máis os auriculares para gritar máis e escoitar menos. Poida que teña razón a miña técnica en audifonía: os defectos que antes aparecían nos oídos aos 65 anos xa están aparecendo aos 50. Se seguimos baixando… Claro que, ás veces é preferible non oír para non ter que escoitar a cantidade de estupideces que nos ofrecen os medios, entre outras…

José María Rojo

[Ver artigo orixinal en castelán]

 José María Rojo estará en Lugo o 17 de outubro ás 20h no salón de actos do Seminario para falar da misión nas grandes urbes latinoamericanas.

A arte de calar

manuel-gonzalez

 Se difícil é a arte de falar como se debe, dificilísima é a arte de calar a tempo. Mellor diría que a arte de falar e a de calar non son dúas artes, senón unha soa, porque unicamente fala como debe quen cala ao seu tempo.

 Calar a tempo non é calar en todo tempo, senón calar falando e falar calando…

 E aí está a dificultade suma desta arte: chegar a conseguir que a miña lingua fale a idea que na miña cabeza reflicte a verdade e cale a amañada polo meu amor propio, que fale o bo  que rectamente ama o meu corazón e o malo que rectamente odia, e cale o capricho ou a aberración que lle impón o lle suxire o amor propio, que fale a paixón nobre e ordenada da miña sensibilidade e calen o balbordo e os berros de fera das paixóns tiranizadoras.

 Que a miña lingua fale só para expresar o que pensa a miña cabeza, sometida á miña razón e á miña fe, o que quere o meu corazón escravo da miña cabeza, e o que sente a miña sensibilidade, ás boas ou ás malas, sometida á miña vontade e á miña cabeza.

Manuel González García: Jesús callado o La Eucaristía, escuela del silencio

(Cartilla para aprender a callar), 19382

Mons. Manuel González será canonizado esta semana en Roma, onde haberá representación da Diocese de Lugo

A Academia Pontificia das Ciencias

anton_negro Fai 6 anos comentábame un teólogo de prestixio e profesor universitario: “Para que quere a Igrexa unha Academia de Ciencias?, Ese non é o seu cometido!”. Eu penso que non está fóra de lugar a existencia desta Academia Pontificia das Ciencias, xa que a Igrexa debe relacionarse coa sociedade desde a seriedade, escoitando a persoas serias e científicas. Desta Academia quero resaltar que:

-Está composta por 80 membros de recoñecido prestixio e nada menos que 36 son premios Nobel en diversos campos científicos. Desde 1936 formaron parte da Academia Pontificia 71 premios Nobel. Bastantes deles recibiron o premio sendo xa membros da Academia.

Quen lembre o artigo anterior sobre o Big Bang entenderá que Georges Lemaître fose membro desde 1936 e logo presidente desta Academia do 19-03-1960 a 20-06-1966. Tamén Severo Ochoa (1905-1993), Nobel español de Medicina, foi membro dela desde 1974.

-Na academia tamén hai científicos que non son cristiáns e outros nin sequera crentes. A modo de exemplo destaco:

RITA LEVI MONTALCINI (1909-2012), italiana sefardita e agnóstica, membro da Academia desde o 24 de xuño de 1974 e que 12 anos despois (1986) recibe o Nobel de Medicina. Nunha entrevista (El País 19-04-2009) dicía: “Fun a primeira muller admitida na Academia Pontificia e tiven unha boa relación con Paulo VI e con Wojtyla, tamén con Ratzinger, aínda que menos profunda que con Paulo VI, ó que estimaba moito”. Cando en 2008 algúns docentes asinaron un escrito para que Bieito XVI non inaugurara o curso na Universidade da SAPIENZA, alguén incluína, pero ela aclarou de inmediato: “En calidade de membro da Pontificia Academia das Ciencias e da admiración que profeso cara ó Pontífice, non expresaría nunca o que se me atribúe. Estou moi lonxe de asumir unha actitude en contra de Bieito XVI”. Así se expresaba sobre o tema relixioso nunha entrevista de 2006: “Aínda declarándome laica ou mellor, agnóstica e librepensadora, envexo a quen ten fe e considérome profundamente ‘crente’ se por relixión se entende crer no ben e no comportamento ético: se non se perseguen estes principios, a vida non merece a pena ser vivida”.

STEPHEN HAWKING, nomeado membro por Xoán Paulo II en 1986, pasa por ser un recoñecido ateo. É fácil atopar fotos súas con Xoán Paulo II e con Bieito XVI en diversos medios.

MIGUEL NICOLELIS, neurocirurxián brasileiro (Sâo Paulo 1961) serio candidato ó Nobel é membro desde o 5-01-2011, a pesar de manter posturas diverxentes coa Igrexa en temas legais. É profesor de Neurociencia e director do centro de Neuroenxeñeiría da Universidade de Duke (Carolina do Norte, USA), destacado especialista e pioneiro en neuropróteses e en Parkinson.

WERNER ARBER, actual presidente da Academia desde o 20-12-2010 e membro desde 1981, suízo e protestante, foi premio Nobel de Medicina en 1978 con Hamilton, O. Smith e Daniel Nathans polas súas investigacións no campo da xenética. Profesor emérito de Microbioloxía na Universidade de Basilea. A pregunta sobre se é necesario ser crente para ser membro da Pontificia Academia, responde: “para nada, o que é necesario é ser un bo científico”.

Isto fálanos dunha Igrexa nada sectaria, moi distinta do actuar de moitos españois e dos nosos partidos políticos. Unha institución seria e profundamente aberta ó diálogo coa Ciencia e coa Sociedade de xeito responsable e continuado. Tamén hai no Vaticano unha Academia das Ciencias Sociais e outra da Cultura.

Lembremos o diálogo de Bieito XVI con J. HABERMAS da Escola de Frankfurt. Como dicía o converso cardeal Newman: “Para entrar na Igrexa, hai que quitarse o sombreiro, non a cabeza”.  Isto tamén fala da solidez das ensinanzas da Igrexa Católica.

Por iso cando un xornalista ou un profesor fala da ignorancia da Igrexa, ou en concreto da ignorancia do Papa Bieito XVI, o aconsellable sería dicir… “SEN COMENTARIOS”.

Antón Negro

O paro deshumaniza a todos

anton_negro
Antón Negro

 O 7 de outubro é o día da Xornada Mundial polo Traballo Decente, por tanto é un día dedicado a revisar e revitalizar o compromiso persoal e asociado para conseguir o TRABALLO DECENTE para toda persoa dentro da sociedade.

 Implicarse neste tema da loita por un traballo humano digno é unha obriga ineludible de conciencia para todo cidadán e, se cabe aínda con maior esixencia, tanto para toda autoridade pública coma para toda persoa con responsabilidades na sociedade.

 O traballo na vida da persoa humana cumpre dúas funcións fundamentais e imprescindibles, para poder levar unha vida digna de ser chamada humana, que son:

  1.  Posibilitar que a persoa humana se exprese, se realice e deixe a súa pegada na historia a través do seu traballo.
  2.  Gañar o sustento diario para ser dono da propia vida, á vez que coida das persoas que ten baixo a súa responsabilidade.

 En consecuencia é fácil comprender que o paro leva consigo unha agresión á persoa, á que non lle permiten colaborar na marcha da historia da humanidade, nin ser protagonista da propia vida persoal e social, nin gañar responsablemente o seu sustento e o da súa familia. Por iso frecuentemente o paro xera unha serie de enfermidades de diverso tipo. Se queremos persoas sas, sociedades xustas e comunidades fraternas hai que traballar arreo para acabar co paro e conseguir que as condicións de traballo sexan humanizadoras.

 O día 29 de xuño de 2009 Bieito XVI publicou a encíclica Cáritas in Veritate. Da lectura deste documento quedoume moi gravado o número 63. A propósito deste número da encíclica comentáballes a algúns amigos que o Papa aí está esixindo nada menos ca unha revolución social, pois do contrario é imposible conseguir os obxectivos subliñados para un Traballo Decente. Literalmente di:

“Significa un traballo que, en calquera sociedade, sexa expresión da dignidade esencial de todo home ou muller: un traballo libremente elixido, que asocie efectivamente ós traballadores, homes e mulleres, ó desenvolvemento da súa comunidade; un traballo que, deste modo, faga que os traballadores sexan respectados, evitando toda discriminación; un traballo que permita satisfacer as necesidades das familias e escolarizar ós fillos sen que se vexan obrigados a traballar; un traballo que consinta ós traballadores organizarse libremente e facer oír a súa voz; un traballo que deixe espazo para reencontrarse adecuadamente coas propias raíces no ámbito persoal, familiar e espiritual; un traballo que asegure unha condición digna ós traballadores que chegan á xubilación.”

A Igrexa a través de diversas organizacións eclesiais (Cáritas, CONFER, HOAC, Xustiza e Paz, JEC e JOC) chaman a todos a consolidar e profundizar o compromiso por un Traballo Decente, pois todos somos necesarios nesta responsabilidade, xa que debemos ser conscientes de que non hai solucións máxicas nas mans dun xerifalte. A Igrexa aposta pola liberdade, iniciativa e responsabilidade de cada persoa e de cada grupo neste compromiso.

Non quixera rematar este escrito sen chamar a atención sobre o uso perverso da linguaxe que está en contra da persoa e dos traballadores. A persoa en realidade non vai pedir traballo, nin vai buscar traballo… O que a persoa aporta e leva consigo é precisamente o seu traballo e o que busca é nin mais nin menos ca un lugar onde desenvolver o seu traballo para que sexa útil socialmente e/ou economicamente produtivo, que ademais lle permita gañarse o sustento familiar  e colaborar ó ben da sociedade.

Antón Negro

A %d blogueros les gusta esto: