Opinión

Cartas o artículos de opinión sobre temas de actualidad o de temática formativa

Ás veces as cousas non son como nolas contan

Se conto que o 2 de setembro de 2004 José Luís e seis colegas foron ao cine e logo pregunto ¿por que, e para que foron ao cine? Diranme que non lles importa. Se engado que se apelida Rodríguez non aclaro nada. Ao especificar que José Luís é o presidente Zapatero e os colegas seis dos seus ministros, máis a súa esposa e a de Bono, a pregunta xa non é improcedente, pois non lles pagamos o soldo para que vaian xuntos ao cine. Os ministros eran Bono, Salgado, Caldera, Trujillo, López Aguilar e Calvo.

Cuestión relevante é saber cal era a película, pois os partidos políticos, incluído o do goberno, están en permanente campaña electoral para promocionar a súa mensaxe e intereses, co que facilmente se deduce que a finalidade de ir xuntos ao cine é convencernos de algo que queren “impoñernos”. A película era “Mar Adentro”, unha película claramente promotora da Eutanasia, neste caso para os tetrapléxicos. Por tanto, a súa finalidade era crear opinión pública favorable á Eutanasia.

Javier Romañach, que se declara ateo e padece unha tetraplexía maior (lesión na 5ª-6ª vértebra) ca de Ramón Sampedro (lesión na 7ª), rebélase na revista ‘Acontecimiento’ (nº 76, 2005 “Os erros sutís do caso Ramón Sampedro”), contra este e a citada película por boicotearlles a loita pola dignidade ás persoas con discapacidade porque presenta a vida dos tetrapléxicos como indigna, insúltaos dicindo que son ‘escravos humillados’… e remata: “Oxalá algún día alguén faga películas sobre persoas coma min e a opinión pública entenda que nos roubaron a nosa dignidade e vostede foi cómplice…” Pero, no caso de que se fixera esa película, ¡¡non iría vela o presidente con seis ministros!! A Sampedro dábanlle cancha nas televisións, radios, revistas e periódicos, pero a Romañach non.

Agora o goberno de Pedro Sánchez, do que a antes citada Calvo é vicepresidenta, xa coida que a Opinión Pública está sometida e o 25 de xuño presentou o seu 1º proxecto de lei, que foi sobre a Eutanasia (xa o rexistraran en maio cando estaban na oposición).

No ano 2014 pedíronme falar dos 50 anos de Cáritas no Consello Presbiteral da miña diocese. Unha das cousas que fixen foi coller a pirámide de poboación da provincia de Lugo para explicar algunhas consecuencias futuras dela. Unha era que a presión a favor da Eutanasia ía ser crecente.

Na estatística do gasto en receitas farmacéuticas por grupos de idade sae que o grupo de persoas maiores de 75 anos, que apenas son o 9 % da poboación, supoñen un gasto de case o 50 % (exactamente o 49,8). Se engadimos os de 65 a 74 anos (8, 3 % da poboación) suman outro 30 %. É dicir, os de máis de 65 anos (17 % da poboación) supoñen o 80 % dese gasto. Aínda máis, Alejandro Macarrón no seu libro “Suicidio Demográfico en Occidente y Medio Mundo” (p. 103) confesa que un ministro de Sanidade español comentou que, de promedio, nos dous últimos anos de vida os españois xeran un gasto en coidados médicos e medicinas que iguala ou supera a suma de todos os seus anos previos.

Así que, se coa Lei de Eutanasia se lograse que adianten a morte case medio ano, a mellora para as contas da Sanidade superaría o 25 %, pois cara ao final o gasto é máis grande.

Nunca saberemos que a alternativa tería a persoa que lle aplican a Eutanasia, no caso de non aplicarlla. Como exemplo só refiro o caso paradigmático de Stephen Hawking en Suíza no verán de 1985, a quen unha virulenta neumonía deixou en coma e os médicos suízos, pensando que non había nada que facer, pedíronlle autorización á súa esposa para desconectar o respirador artificial e deixalo morrer coa mínima dor posible. Ela opúxose segundo conta no libro, “Hacia el infinito”, (Jane Hawking, edit. Lumen). Se ela asentise, teríao privado de máis de 32 anos de vida, case media vida, pois acaba de morrer con 76 (14-III-18).

A propaganda dinos que a Eutanasia é progresista, mellora a calidade de vida, quita os sufrimentos, auméntanos a liberdade e a soberanía, lévanos do escurantismo á modernidade, será a lei máis avanzada e garantista… ¡Quítannos da vida, mentres nos fan crer que son bondadosos connosco!

A verdade, eu preferiría que fosen máis directos como o xoven político alemán, Philipp Missfelder, que dixo: “Hai que recortar o gasto médico da Seguridade Social para as persoas de idade avanzada… Que os vellos usen muletas, como se facía antes, en lugar de solicitar próteses de cadeira”. Ou o ministro de Finanzas xaponés, Taro Aso, en declaracións no 2013 que recolleron periódicos e televisións: “Deberíase recomendar aos anciáns que se dean presa en morrer para aliviar o gasto que soporta o Estado nos seus tratamentos”.

Estes, polo menos, son claros e, ante iso, aparece clara e necesaria a opción da rebeldía e de ser loitadores pola vida.

Antón Negro

Delegado Episcopal de Cáritas

Sobre o ser, o silencio e a cidadanía

Narrar sobre o extraordinario adoita ter máis vantaxes que fixar a atención nos sucesos cotiáns e en personaxes que tampouco son seres do outro mundo. Cando isto escribo, fágoo nun contexto altamente ruidoso pola obrigación que me vén imposta desde o exterior, cheo de voces insoportables, tambores e decibelios pasados de medida. É un día normal. Pero adoita ser habitual: un día por unha manifestación (neste caso contra a chamada lei mordaza), outro por un concerto de rock, outro por un acto organizado por algunha das moitas institucións…, pero case sempre, o silencio da contorna da Catedral de Lugo e ata no seu interior viólase de xeito sistemático. Cidadáns, autoridades, o Cabido da Catedral, asociacións, etc. manifestamos o noso descontento por causa destes estrondos e ruídos que seguen atentando contra o Patrimonio material e inmaterial da humanidade en Lugo e contra a saúde espiritual, psíquica e corporal. A nosa Catedral é unha escola de silencio pola súa Exposición permanente do Santísimo e polos numerosos fieis que como peregrinos, orantes, penitentes ou turistas, acoden a ela cada día buscando a Cristo e/ou un espazo para a meditación, a paz interior e o silencio. Todos necesitamos do silencio e de silenciarios. O obreiro para descansar do seu traballo e reparar as súas forzas, o deportista que chega canso de sons que non quere escoitar, a autoridade que nos representa para madurar serenamente os seus plans de goberno, o pensador, o enfermo… e por suposto, para o orante que se sabe amante Deus, unha necesidade absoluta. Xa non hai silenciarios. Sen embargo é unha das grandes preocupacións cidadás este tipo de contaminación insana. Oxalá que o próximo goberno municipal constitúa unha concellalía de silenciarios. É que son moitos os riscos desta grave contaminación que esta construíndo xeracións de xordos físicos e espirituais e cómpre formar e informar á poboación dos seus perigos e consecuencias. E facelo co exemplo, evitando e acalando ese estrépito enxordecedor que produce o vertixinoso movemento da vida deste século con tantas voces impertinentes e tantos sons inarticulados e confusos que carecen de timbre e provocan suciedade, contendas e alborotos.

Aínda que é certo que ningunha cidade española está entre as dez máis ruidosas do mundo, si é verdade que a nosa sociedade está considerada entre as máis buliciosas. Os profesores en xeral queixámonos da incapacidade dos nosos nenos e novos para o silencio. E sen silencio, reflexión, esforzo e meditación non hai aprendizaxe. Recordo ler que os ríos máis profundos son sempre os máis silenciosos. Será por iso que, o verbo “profundar” en sentido figurado, segundo o dicionario, refírese a “meditar detidamente e examinar unha cousa para chegar ao seu perfecto coñecemento”. Nas miñas múltiples experiencias de encontros con mozos, en campamentos, xornadas de reflexión, retiros e exercicios espirituais, sempre me atopei coa ausencia de experiencias de silencio. De feito, o difícil non é estar en silencio, o difícil é querer educarse no silencio. Este, é unha arte que require esforzo e aprendizaxe. O filósofo e teólogo Pablo d´Ors, fundador da Asociación Amigos do Deserto, na súa obra Biografía del silencio (Siruela, Madrid 2018) suxire que é posible o acto da meditación para quen o desexa. E que abonda un ano de meditación perseverante, ou ata medio, para decatarse de que se pode vivir doutro xeito. A meditación na dimensión da espiritualidade cristiá faise oración que nos “con-centra”, devólvenos á casa propia e á Casa do Pai de onde nunca deberiamos saír; é escola de amor onde se aprende a convivir co noso propio ser e cos marxinados; insere a un, no fascinante proceso de rexuvenecemento, de rexeneración e renacemento. Escoitar en silencio á natureza, abrir o pensamento e a mente aos seus sons silenciosos, escoitar aos sabios e, desde a actitude orante cristiá, á Sabedoría de Deus expresada na súa Palabra bíblica, convértese en elocuencia que engrandece, que alenta e ennobrece.

Ai! Quen puidese hoxe recitar de verdade aqueles fermosos versos do noso Luís Pimentel dedicados á Cidade do Sacramento:

 

“Allí está en estos momentos

una hora solitaria

en remanso de silencio.

 

Na Catedral hai un rumor luído

unha memoria escura e indefensa

un silencio como de loito puro”.

Mario Vázquez Carballo

Vicario Xeral da Diocese

Máis alá do branco ou negro

Cando examinamos as realidades sociais vemos que soen ser poliédricas. Nos comportamentos que temos os seres humanos hai moitos matices, aínda que hai persoas que só ven a realidade social como unha dicotomía, é dicir, en branco ou negro, ou dito doutra maneira comigo/connosco ou contra min/contra nós. Para reflexionar sobre a pasada guerra civil española, máis alá de ollar o tema en branco ou negro, quero destacar os matices aportados por unhas persoas ás que coñecín persoalmente.

Empezo recordando o meu primeiro párroco en Madrid. Unha persoa que antes de ser cura loitou na guerra un ano con cada un dos bandos, e no intermedio estivo preso nun campo de concentración. Tiña carnet da UXT do ano 36 e no primeiro ano da guerra fora enlace no rexemento de Enrique Líster. Cando os republicanos perderon Bilbao tivo que facer un discurso para dar ánimos á tropa. A tese desenvolvida no discurso era que agora ían gañar a guerra pois, ao non ter que alimentar a tanta poboación civil, dispoñían de máis recursos para gañar a guerra, e tiñan menos impedimentos. Os que o fixesen prisioneiro foran os italianos. Eu comentáballe que como bo irmán repartira equitativamente entre os dous grupos de irmáns, un ano para cada grupo.

Tamén colaborei no arciprestado con outro cura que, antes de selo, estivo na fronte xunto ás brigadas internacionais e dicíanos que el nunca matara a ninguén, pois, cando tiña que disparar, facíao sempre á terra, porque se disparase ao aire as balas cando caesen ao chan podían matar a calquera que andase por alí.

Outra cura importante na historia de España estivo despois da guerra durante un tempo sopesando se se apuntaba no maquis ou se se facía cura. Ao final a súa decisión foi facerse cura. Despois, sendo cura, a Santa Sé propúxoo tres veces para ser Bispo, pero tamén por tres veces o Réxime rexeitou admitilo ao episcopado.

Igualmente convivín con persoas que estando de recrutas na mili tiveron que ir á guerra no bando ao que os levaban os mandos do seu rexemento. Comentábanme que ás veces os levaban para exercer de pelotón de fusilamento e que, a propósito, ningún deles disparaba ao que lles mandaban fusilar. Isto descúbrenos que tiñan unha opción clara pola vida e contra a pena de morte, a pesar das difíciles circunstancias.

Non digo que estes feitos sexan os mellores realizados eses anos en favor da paz, do perdón e do respecto á vida de todos. Houbo moitas persoas que son exemplo de bondade e de paz, ou como o historiador Octavio Ruiz Manjón titulou a súa obra, “Algúns homes bos”. Estes homes bos tiñan que ser os que máis debemos traer á nosa memoria colectiva para desfacer as actitudes sectarias, que tan perxudiciais son para a boa convivencia social.

Traer á memoria colectiva estes homes bos sei que pon ante os nosos ollos, como meta a alcanzar, un listón ético demasiado elevado para a nosa mediocridade e os nosos comportamentos tan sectarios e egoístas. Estas persoas serían un espello que nos devolve unha imaxe nosa demasiado pequena desde a valoración ética, pero tamén serían un estímulo para que intentásemos mellorar como persoas humanas. Quizais nisto está a razón pola que non os queremos recordar, tal como nos ensina o libro da Sabedoría (2,11-15), que é da parte xudia da Biblia e que foi escrito hai máis de 2000 anos:

 “Que sexa a nosa forza a norma da xustiza, xa que o ser feble se estima inútil! Espreitemos o home xusto que nos dá tanto noxo e se opón aos nosos feitos, botándonos en cara a transgresión da lei, repróchanos faltas da nosa educación. Gloriase de coñecer a Deus, noméase a si mesmo fillo do Señor. Converteuse en censura dos nosos criterios; soamente ollalo xa nos irrita, pois a súa vida difire da dos outros e os seus vieiros son estraños…

Para coñecer persoas deste talante ético, sen que nos influíse tanto a visceralidade das emocións, o mellor sería comezar por coñecer a persoas que actuaron noutros conflitos. A modo de exemplo é recomendable o libro da neta do ditador Tito, Svetlana Broz, titulado “Boa xente nos tempos do mal”, que recolle unha serie de accións de persoas de ben en favor de musulmáns, católicos, ortodoxos, ateos, bosnios, serbios, croatas… realizadas polos que tiñan que ser os seus inimigos nas guerras da antiga Iugoslavia.

Antón Negro

Delegado Episcopal de Cáritas Lugo

Cristianismo e migracións

A actualidade do fenómeno migratorio demanda, nestes tempos, unha profunda reflexión cristiá. Hai un amplo debate na opinión pública sobre a traxedia dos refuxiados e os migrantes forzosos. Vivimos unha gran encrucillada histórica onde os fluxos migratorios e a urxencia humanitaria suscitan serios interrogantes ao noso modus vivendi, á nosa forma de entender as relacións internacionais e de ofrecer unha resposta coherente de tantas familias que chaman desesperadamente ás nosas portas. Escoitaba onte, nun medio de comunicación, a pregunta: que fai e di a Igrexa ante a realidade migratoria? Consciente de que sempre se pode facer moito máis e da súa chamada á santidade e á perfección, a Igrexa non cala ante este gran problema. Tampouco está quieta. Miles de centros de acollida, en parroquias e institucións, caladamente pero con gran eficacia, practican a hospitalidade desde unha opción de fe como unha das actitudes esenciais da misión de Xesús. Misión que adquire un acento especial a través do ministerio da reconciliación, da celebración da Eucaristía, no convocar á mesa, no banquete e na práctica das obras de misericordia.

A Igrexa católica, malia os seus erros históricos, foi mestra de hospitalidade pola súa gran herdanza xudía e por mandato directo do seu Mestre (“fun forasteiro e acolléstesme”: Mt 25, 35). A experiencia bíblica recoñécese en experiencias migratorias, de exilio, de éxodo, de acollida e hospitalidade, que pertencen ás experiencias fundantes do pobo elixido: “o meu pai foi un arameo errante” (Dt 26,5). O mesmo Xesús, no Novo Testamento, preséntase como un migrante, e a súa doutrina acentúa a acollida, a fraternidade, o universalismo e a misión apostólica máis aló das fronteiras.

De feito, nas últimas décadas, na reflexión teolóxica, comezou a tematizarse unha “teoloxía das migracións” e o propio Maxisterio da Igrexa, especialmente a partir do século XIX trata o tema explícita e abundantemente. Desde León XIII ata o papa Francisco, fillo dunha familia de migrantes, o Maxisterio presentou unha gran riqueza temática e orientacións concretas que invitan á hospitalidade. Na actualidade, os teólogos sosteñen que a migración é fundamental para entender a condición humana, a práctica relixiosa e a identidade cristiá. Os interrogantes que se nos suscitan desde a razón son moitos. E aquí algúns, que suxiro para continuar a reflexión: Ata cando se poderá manter un sistema económico baseado soamente no crecemento e na especulación que facilita os fluxos financeiros pero pon trabas á circulación de persoas? Ten futuro un mundo que esquilma os recursos naturais dos máis pobres, que xera  miseria e que en consecuencia produce tráxicas secuelas no planeta terra? É posible que os países ricos do norte poidan seguir explotando aos máis pobres, reforzando sistemas autoritarios no sur e alimentando os conflitos bélicos coa venda de armas para manter o seu propio estatus? Estas cuestións requiren unha mirada profunda á luz da fe fronte a formulacións simplistas. Son un verdadeiro “signo dos tempos” e sen dúbida, a cara máis humana da globalización. Estes son os grandes desafíos: coidar e protexer a casa común, tomar conciencia de que pertencemos a unha soa familia humana e procurar unha aproximación integral, máis aló de remendos, para combater a pobreza, para devolver a dignidade aos descartados e para unha fonda conversión ecolóxica.

José Mario Vázquez Carballo

Vicario Xeral da Diocese

A Igrexa comunica a vida de Xesucristo

FAROS

A Igrexa subiuse ao carro dos medios de comunicación desde o primeiro momento, aínda que iso non lle impediu recibir frecuentes críticas sobre a eficacia da súa forma de comunicar. Xa saben iso que se di con tanta frecuencia de que a Igrexa ten o mellor produto, pero que non o sabe vender.

No Concilio Vaticano II xa era evidente que a forza dos medios era imparable e moi axeitada para a tarefa evanxelizadora da Igrexa. Por iso mesmo, o Concilio dedica un dos seus documentos aos medios de comunicación social: o decreto “Inter Mirifica”.

Nos últimos 40 anos os medios evolucionaron case á mesma velocidade que transmiten as noticias. Chegamos á época das redes sociais. A finais do 2012 Bieito XVI lanza o seu primeiro Twitter para evanxelizar o “Sexto Continente”, que é como designa a esta nova realidade das redes sociais onde millóns de persoas atópanse todos os días.

Desde fai 6 anos, primeiro Bieito XVI e agora Francisco, aproveitan diariamente os 140 caracteres que permite Twitter para transmitir ao mundo unha mensaxe que nos axude a atoparnos con Xesucristo.

Fai uns días, grazas á conta oficial dos Papas, @Pontifex, chegábanos a seguinte mensaxe: “Nós, os cristiáns, non temos un produto que vender senón unha vida que comunicar”. Ao papa Francisco sobráronlle aínda 50 carácteres para mostrarnos a esencia e a finalidade da Igrexa: comunicar a vida de Xesucristo. Non hai nada máis. Todo o demais é secundario ou simplemente sobra cando perdemos de vista o primeiro: Cristo.

A Igrexa non ten obxectivos comerciais. Non vende nada. A Igrexa ten como único obxectivo primordial comunicar a vida de Cristo.

Necesita diñeiro, como calquera organización, pero non é o esencial, non é determinante. Facilita as cousas pero non é imprescindible, abonda lembrar como foron os seus pasos iniciais e a vida das primeiras comunidades ou quizais tamén de moitas comunidades de hoxe en día, cuxo único gasto ordinario que teñen é o pago do recibo da luz.

A existencia da Igrexa non está condicionada pola posesión de bens materiais ou económicos. Existía cando non tiña nada e seguirá existindo se un día quedase sen nada. As paredes de moitos templos e o que conteñen teñen un valor histórico-artísticos, pero é un valor moi relativo. O valor absoluto da Igrexa é Cristo.

O esencial da Igrexa é comunicar a vida de Xesucristo. Non ten outros obxectivos, aínda que ás veces sexa confundida cunha organizadora de eventos sociais ou unha ONG.

Cando acudimos á Igrexa en busca doutra cousa que non sexa a vida de Xesucristo estamos perdendo o tempo, pois “esoutras cousas” atoparémolas moito mellores noutros sitios.

Necesitamos volver a Cristo, necesitamos que alguén nos comunique a súa vida e escoitar a súa boa noticia. Todo o demais é vender fume.

Miguel Ángel Álvarez Pérez

Párroco da Fonsagrada

Texto orixinal en castelán

A %d blogueros les gusta esto: