Opinión

Cartas o artículos de opinión sobre temas de actualidad o de temática formativa

Entre “festivos” e “pontes”. Tempo para rezar por España

Esta é a semana dos festivos e as pontes. Mañá é o día da Constitución e, por tanto, festivo civil. Tamén celebramos a solemnidade da Inmaculada Concepción da Virxe María, que tamén é día festivo en España. E, coincidan como coincidan estes días, sempre haberá ocasión para facer, polo menos, unha pequena “ponte”.

Nós tentamos ir máis aló das “pontes” e estes días tamén deberían converterse nunha ocasión para a oración. Esta semana debería ser a “semana de oración por España”. Explícome.

A Constitución española cumpre corenta anos mañá nunha nación na que se pon en dúbida case todo. Resultan paradoxais os niveis de crispación, insultos e violencia que temos que soportar todos os días e que non parecen propios dunha nación desenvolvida do século XXI, concienciada coa solidariedade, que despois non se practica entre os seus membros.

Por iso mañá, aínda que sexa unha celebración civil, non está de máis de teñamos unha oración especial polo noso país, polos seus gobernantes e as súas xentes, para que todos podamos vivir en paz e concordia fraternal. É inxusto que se gaste o tempo e o diñeiro só para unha violencia verbal (e ás veces física) que non leva a ningunha parte.

Encomendemos España a María, que a Nai poña cordura nos seus fillos e unidade entre todos. Esta semana honramos á nosa Nai a Virxe María no seu misterio da Inmaculada Concepción. Unha Nai que sempre está aí e á que Deus preparou desde sempre, facéndoa Inmaculada, para ser a nai de Xesucristo, o príncipe da paz.

Miguel Ángel Álvarez

Párroco da Fonsagrada

Artigo orixinal

Unha estrutura favorecedora do diálogo e da comuñón

Téñenme preguntado varias veces por qué certos políticos ou líderes sociais mostran tanta animadversión contra a Igrexa Católica e son condescendentes con outras relixións, en especial có Islam.

Así vemos que se fai suma dos delitos cometidos por persoas da Igrexa durante 60, 80 ou incluso máis anos. Súmanse sentencias e acusacións, que non son o mesmo. Non se fai o mesmo con militantes de partidos, funcionarios do Ministerio de Educación ou do Ministerio do Interior…

A reflexión de hoxe, que quere ser SOCIOLÓXICA nos límites dun artigo, baséase na diferente estrutura organizativa e proceso formativo dos responsables de la Igrexa e outras relixións.

A elaborada estrutura organizativa da Igrexa Católica é claramente de ámbito universal pero o Islam, en especial o Suní, non ten esa estrutura mundial. Unha estrutura planetaria está fóra do control do Estado e resulta molesta aos gobernos que queren ser, ou son, totalitarios.

A estrutura universal facilítalle á Igrexa gran riqueza de ideas, perspectivas, capacidade de diálogo e de encontro no seu funcionamento. Aos que nos falta esa perspectiva, ás veces, non entendemos as tomas de postura da Igrexa por faltarnos moitos datos relevantes. Así percibiuno un pastor evanxélico que dixo: “os católicos estades acostumados a convivir coas diferencias e nós solucionámolas dividíndonos”.

A estrutura universal da Igrexa maniféstase a través de:

-A súa unidade organizativa presidida polo Bispo de Roma, o Papa.

-Os Concilios Universais que se teñen para dirimir cuestións importantes.

-Os Sínodos de bispos e persoas de todo o mundo que se celebran, polo menos, cada tres anos.

-As visitas “ad limina” que fan cada cinco anos os bispos ao Papa cun amplo informe e diálogo sobre as dioceses.

-Encontros de bispos tanto por temas sectoriais como por ámbitos xeográficos diversos.

-As Conferencias Episcopais Nacionais, Continentais ou de varios países.

-Intercambio de documentos e informes de xeito permanente sobre diversos temas.

Desta estrutura organizativa séguense consecuencias como:

*Distanciamento e vista en perspectiva das realidades, especialmente as problemáticas.

*Poder comparar calquera realidade ou proxecto sociopolítico có acontecido noutros lugares para coñecer as súas consecuencias ou prevelas. Así Juan Arias no artigo, “El día en que el Papa se enfrentó a los sandinistas” (El País 22-VII-2018) lembraba as súas críticas acedas a Xoán Paulo II na súa visita a Nicaragua (marzo 1983) para concluír con estas palabras literais que van sen traducir: “Y hoy, el país, ensangrentado, ha salido a la calle contra el Gobierno de Ortega. ¿Tenía entonces razón el papa Juan Pablo con su condena del sandinismo y su reprimenda pública a Cardenal?” ¡¡¡Pero iso máis de 35 anos despois e xa con máis de 400 asasinados e 1000 desaparecidos pola represión!!!

*Máis posibilidade para substraerse as manipulacións de calquera abuso de poder…

A Igrexa sabe que ela tamén é un paraugas para a liberdade doutros grupos e persoas. Ademais pono por escrito, como vemos na encíclica de Xoán Paulo II Centesimus Annus nº 45: “O Estado totalitario tende, ademais, a absorber en si mesmo a nación, a sociedade, a familia, as comunidades relixiosas e as mesmas persoas. Defendendo a propia liberdade, a Igrexa defende a persoa, que debe obedecer a Deus antes que ós homes (Feitos 5,29); defende a familia, as diversas organizacións sociais e as nacións, realidades todas que gozan dun ámbito propio de autonomía e soberanía”.

Un breve apunte sobre o proceso formativo dos seus responsables, que é máis esixente cós das outras confesións relixiosas. Para ordenar os seus cregos esíxelles, despois do bacharelato, un proceso formativo mínimo de 5 anos de estudo (6 en Lugo), no que se inclúe 2 anos de estudos de filosofía. Ademais, moitos curas fixemos estudos universitarios civís, antes ou despois da ordenación. Cito un dato anecdótico: o actual Bispo da Diocese na súa consagración empregou cinco idiomas…

Unha organización social tan seria, con esta estrutura elaborada e universal e ese proceso formativo dos seus responsables, ten que resultar especialmente molesta para os poderosos e por iso ese afán en desacreditala con razón ou sen ela. Iso non exclúe que dentro da Igrexa haxa inxustizas como hai en calquera institución humana e que, por tanto, haxa que combatelas.

Para concluír, lembrar que este escrito faise desde unha perspectiva sociolóxica, que ten pouco que ver con que eu sexa crente e cura.

Antón Negro

Delegado Episcopal de Cáritas

Un novo ano camiñando co Señor

Se o domingo pasado terminaba un ano, necesariamente este domingo temos que comezar outro. Estamos, por tanto, ao comezo do Ano Litúrxico.

Non podemos esquecernos do significado que ten para nós o ano cristián. Trátase de facer o camiño da nosa vida seguindo os pasos de Xesucristo. Para iso temos por diante 365 días para contemplar os misterios da vida de Xesucristo e infinitude de oportunidades para deixarnos santificar por El.

Comezamos así este novo ano, preparando o camiño para o que vai vir, para que despois sexa El mesmo quen nos vaia marcando o camiño que nos leve á casa do Pai.

Este ano, as catro semanas de Advento vense reducidas a tres, porque a Noiteboa será un luns. Así que teremos que aplicarnos máis para ter a nosa alma a punto e limpa para acoller ao Mesías esperado.

Dispómonos para celebrar o comezo da nosa salvación. Xesucristo asumiu, desde o minuto cero, dun modo perfecto toda a natureza humana. Deus non quixo que nada do humano lle resultase alleo. Por iso, desde o momento mesmo da encarnación, co anuncio do anxo, comezou a súa tarefa salvífica da humanidade. Nese intre empezou a sentir o mesmo que calquera persoa. Xesucristo non escatimou ningún esforzo para experimentar, con todas as consecuencias, as alegrías e os sufrimentos dos homes aos que veu salvar.

Miguel Ángel Álvarez

Cura da Fonsagrada

[Ver artículo en castellano]

Coa Relixión a voltas

Queque Bayo

Menos mal que nos queda Portugal…e Finlandia!

Por enésima vez coa Relixión a voltas. Xa tocaba. Refírome á materia de Relixión na escola. E cinguireime á materia de Relixión Católica, non por exclusivismo, senón por proximidade académica, vivencial e emocional.

Os que levamos varias décadas nisto do ensino da Relixión pasamos por distintas  e variadas  experiencias profesionais, algunhas curiosas, todas apaixonantes.

Sabemos que a lexislación actual ampara a presenza da materia de Relixión nas distintas etapas educativas. Sabemos tamén que non só ampara á Católica. Sabemos que este feito xurídico vén reflectir unha demanda social que, aínda co paso do tempo…e coa que “foi caendo” mantense en niveis máis que aceptables.

Tivemos que ir pasando por diversas etapas. Houbo “materia espello”… en ocasións… en ocasións, non. Computou a materia de Relixión para medias e demais cuestións de ámbito administrativo, en ocasións, e en ocasións non.

Podiamos cantar aquí as virtudes sociorrelacionais da materia; podiamos falar de que transmite valores, cultura histórica…; podiamos falar da solidariedade e empatía que emana da Relixión… e estariamos a dicir cousas asisadas e axustadas á realidade.

Poderiamos seguir coa listaxe dicindo que a Relixión contribúe a responder ás grandes cuestións da existencia humana… quen somos, de onde vimos, onde imos? e, permítanme que traia a memoria ao coñecido grupo galego Siniestro total, que tantas veces nos deleitou con esta  suxestiva e antropolóxica canción do seu álbum Menos mal que nos queda Portugal.

Poderiamos dicir tamén que a Relixión na escola favorece o crecemento persoal, que contribúe á creación dunha sociedade máis xusta, que axuda a unha  mellor comprensión da nosa cultura, a nosa historia e a nosa sociedade.

Poderiamos dicir todo iso e dicímolo. E dicimos ademais que, guste máis ou menos, a relixión, todas e cada unha, han ir formando parte do camiño histórico da humanidade. Que postos a rastrexar as distintas épocas históricas e culturas que en el mundo han sido, -por citar agora a un clásico, frade para máis inri-, a relixión aparece como un fenómeno universal no espazo e no tempo.

É digno de non estudarse con seriedade académica tal fenómeno como o que vimos describindo? Parece razoable que ao alumnado español non lle caiba a posibilidade de enfrontarse academicamente ao fenómeno relixioso dentro dunha materia equiparable ao resto de materias  fundamentais, tal e como reza a lexislación?

(Art.II Acordos Igrexa-Estado 1979).

Os nosos  veciños portugueses, aínda sumidos en pleno rescate por parte da U.E. conseguiron un aumento envexable no que toca a calidade educativa. Preguntámonos, prescindiron da Relixión nas reformas levadas a cabo e que tanto éxito obxectivo conseguiron?. Pois non.

Viaxemos agora até o norte de Europa. A tan envexada Finlandia, polo seu sistema educativo desbordante de calidade, aínda que non só por iso. En Finlandia, poderiamos supor que dada a calidade do sistema educativo, a Relixión non está na escola de ningunha maneira -desculpen o ton irónico-. Pois, non. A Relixión está presente en todas e cada unha das etapas educativas: desde infantil, unha ou dúas horas semanais, pasando polo ensino obrigatorio, entre unha e tres horas semanais, até a postobrigatoria -preuniversitaria- unha hora semanal. Se nos achegamos á Europa da U.E. a práctica totalidade dos Estados contan nos seus currículos de ensino coa materia de Relixión.

Pois iso. Vivamos como europeos.

Menos mal que nos queda Portugal…e Finlandia!

Queque Bayo

Profesor de Relixión

Impacto das novas tecnoloxías no cerebro e o comportamento dos nenos e mozos (II)

Quen nos venden as novas tecnoloxías convéncennos de que posibilita a capacidade da multitarefa. Favorece isto aos nosos nenos e mozos?

Cando un adolescente está sentado fronte ao ordenador con catro pantallas abertas no seu monitor, realmente non está a realizar catro tarefas ao mesmo tempo. Está a realizar o que os neurocientíficos denominan «alternancia continuada da atención». É dicir, dedica uns minutos (ou menos) a realizar unha tarefa. Despois pasa á seguinte e aos poucos minutos a outra máis. E isto é así por unha sinxela razón: o noso cerebro non é capaz de realizar dúas tarefas á vez se estas implican á mesma zona do cerebro.

Un adolescente pode estudar mentres escoita música instrumental, por exemplo. Pero se ten que reter información verbal ao mesmo tempo que escoita cancións con letra no seu idioma, resultaralle extremadamente difícil memorizar. O seu cerebro saltará constantemente da letra da canción ao texto escrito. Non se concentrará, esgotará ao seu cerebro e a información non quedará ben fixada. Isto é así porque ambas as tarefas requiren a activación do mesmo centro da linguaxe.

O profesor Jim Taylor, da Universidade de Denver, explica que a multitarefa só é posible cando se cumpren dúas condicións:

  1. Que as tarefas impliquen distinto tipo de procesamento cerebral.
  2. Que unha tarefa non requira pensamento e estea tan ben aprendida que se realice de forma automática (correr, montar en bicicleta…).

O problema é que este falso concepto de multitarefa non é inocuo e ten consecuencias significativas. Numerosos estudos, como os de Eppinger demostran que cando o cerebro pasa dunha tarefa a outra os circuítos neuronais fan un receso entre a unha e a outra. Este proceso non só consome máis tempo, senón que tamén reduce a eficacia no desenvolvemento das tarefas. É o que explica que cando os nosos nenos e adolescentes teñen á vez aberto o libro, acendido o ordenador para consultar algunha rede social e o móbil sobre a mesa para recibir e enviar WhatsApp, o seu rendemento escolar baixa vertixinosamente e a súa fatiga mental aumenta.

O psicólogo David Meyer e o seu equipo, da Universidade de Michigan, comprobaron que cando se cambia rapidamente de exercicio mental en sucesivas ocasións, en lugar de completar unha tarefa antes de iniciar a seguinte, a eficacia do cerebro pódese ver diminuída até nun 50 %. Por iso, moitos mozos perderon a súa capacidade de concentración e de ler e escribir textos longos.

O noso cerebro traballa mellor cando se emprega nunha soa tarefa de forma continua, en lugar de saltar de tarefa en tarefa reiniciando procesos unha vez tras outra. Por iso, desde o COF diocesano de Lugo aconsellamos sempre aos nenos e adolescentes que acompañamos, así como ás súas familias, a que o estudo se faga de forma que non haxa distraccións nin actividades en paralelo. Comprobamos unha e outra vez que o rendemento académico mellora asombrosamente en pouco tempo.

 

Xosé Manuel Domínguez Prieto

COF Diocesano de Lugo

A %d blogueros les gusta esto: