Opinión

Cartas o artículos de opinión sobre temas de actualidad o de temática formativa

Orietur Stella

R. Fidalgo

Ouro, incenso e mirra. Abonda con saber  escudriñar debaixo das súas roupaxes míticas para decatarse de que tras o relato do Nacemento de Xesús agóchase unha verdade  teolóxica dunha radicalidad palpitante. A Epifanía é o momento da revelación, a  revelación de Deus que vén entre os homes para trastornalos, nunha inversión paradoxal do que debería de ser un nacemento real: fronte aos boatos da corte, a sinxeleza do  presebe; fronte á solemnidade das relixións civís pagás, coa súa apoteose e o seu culto imperial, a nudez da relación íntima con Deus; fronte ao particularismo hebraico, o universalismo da Igrexa das nacións representada polos Reis Magos.

Máis aínda: o simbolismo latente na historia do nacemento de Xesús vén reforzar ese paradoxo, expoñendo toda unha teoría sobre a relación entre o cristianismo e o poder.

Vexamos.

Os reis son cinco. Un é Herodes, imbuído de todos os atributos do forte, do poderoso;  Herodes o hábil, o astuto, o maquiavélico, o calculador, o político pertrechado tras as murallas de Xerusalén. O outro é o que é chamado o Rei dos xudeus, o Mesías, que acaba de ver a luz. Un neno inerme, fráxil na súa humanidade, rexeitado na pousada antes mesmo de nacer. O desafío consiste en elixir entre un dos dous, algo verdadeiramente actual. O rei poderoso ou o rei débil.

A posición de Melchor, Gaspar e Baltasar marca neste sentido o camiño que os crentes debemos seguir: o de quen o deixa todo para seguir a chamada dunha estrela. Os Reis Magos abandonan os seus palacios, os seus tronos e os seus reinos, trocando a magnificencia oriental polos azares da viaxe ata chegar a Belén e prosternarse ante o verdadeiro rei do mundo nun acto de humildade. Esta idea vén reforzada polo feito de que os primeiros en ser chamados á Adoración non só foron os reis, senón tamén os pastores, isto é, os dous extremos da escala social. Curiosamente, levando ao extremo o paradoxo, un parentesco misterioso úneos: os Reis Magos eran sabios, os pastores que velaban preto de Belén probablemente fosen iletrados e pobres de espírito. Os Reis viron á estrela porque eran astrónomos. Os pastores viron ao anxo porque eran humildes. O nacemento de Xesús é, politicamente falando, unha inversión total dos valores: o alto convértese no baixo e o baixo no alto, igualando á humanidade ante Deus sen negar por iso as súas diferenzas. O mito informa ao  logos, o logos ao mito, enlazando así o un e o múltiple.

A Epifanía implica o recoñecemento dun paradoxo, postulando unha saída racional á  irracionalidade do poder con toda a súa carga de arbitrariedade.

A primeira palabra de Deus feita carne, é dada no pranto dun neno recén nado. O reino de Deus empeza nun presebe.

Seica pode haber algo máis marabilloso que iso?

O catolicismo é a relixión das contradicións aparentes.

R.Fidalgo, publicista Diocese de Lugo.

Un exemplo de vida: San Óscar Romero

Cando era mozo, unha persoa que levaba moitos anos traballando en medios de comunicación díxonos que a persoa mellor informada do mundo era o Papa. Sorprendeume a información, pero non lle levei a contraria senón que lle pedín máis explicacións. Froito delas e doutros datos é este artigo.

A Santa Sé, aínda que como estado é minúsculo, é o 1º país do mundo en relacións diplomáticas, pois mantenas con 183 estados; Estados Unidos con 167 e Francia con 160 (España só con 115). O nuncio soe ser o Decano do Corpo Diplomático. Os diplomáticos realizan unha dobre función: informar ó seu “Estado” e representalo ante o país no que están acreditados.

Os bispos do mundo teñen que facer cada 5 anos a visita “ad límina” ao Papa na que informan da súa Diocese, dos feitos relevantes para a súa acción pastoral e analizan perspectivas de futuro. Esta visita, na medida do posible, tamén a fan o bispos nomeados clandestinamente.

Ademais, as diversas ordes relixiosas, movementos apostólicos… teñen membros en moitos países (hai misioneiros españois nuns 130) e os responsables ou coordinadores están con frecuencia en Roma e comunican o que consideran relevante.

Por outra parte, algunhas das autoridades que visitan ao Papa consúltanlle os seus problemas de conciencia e mesmo se confesan. Saben que o Papa débese ao secreto de confesión e a preservar a súa conciencia. Isto paréceme pouco posible nas nosas autoridades, pero igual me equivoco.

No comezo de 1980 chegou ao Papa a información de que se decidira matar a Óscar Romero e o plan estaba en marcha. Naturalmente o Papa sábese na obriga de defender a vida das persoas e chámao a Roma. Recíbeo o 30 de xaneiro de 1980 (estivera co Papa o 7 de maio de 1979). O Papa, para protexelo, ofrécelle desempeñar unha responsabilidade en Roma. Romero, un santo pastor, rexeita esa protección para seguir co seu ministerio no Salvador. Xoán Paulo II alentouno a continuar a “defensa da xustiza social” e seguir na “opción preferencial polos pobres”, segundo anota Romero no seu diario.

O regreso faino por Bélxica onde recibe o 2 de febreiro o título de doutor ‘honoris causa’ en Lovaina. Creo recordar que alí respondeu a periodistas que “prefire morrer co seu pobo a vivir en Europa”.

A información, ao parecer, chegara ao Papa por medio dun monxe bieito, capelán das forzas armadas dun exército moi, moi poderoso. É entendible que quen coñecese esa decisión non quixera cargar coa conciencia de permitir a execución; que llo comunicara mesmo a quen non é da súa mentalidade ou relixión, pero preservando a vida dos seus informantes e a eficiencia dos seus pasos.

Daquela, algunhas persoas e medios de información dicían que a Santa Sé condenaba a acción pastoral de Óscar Romero, que o quería silenciar… Esas afirmacións só podían ser froito de ter malas informacións ou de prexuízos anti-Igrexa, ou das dúas cousas. Como di o manual de ensinanza básica da CIA para os seus analistas: “O peor inimigo do analista de intelixencia é a súa propia ideoloxía”.

A realidade dos feitos é que a Santa Sé non só non condenaba nin represaliaba a Monseñor Romero, senón que nolo propón como exemplo a seguir na vida da Igrexa ao declarar a súa santidade. Foi beatificado o 23 de maio de 2015 e canonizado o 14 de outubro de 2018.

  1. Xoán Paulo II na visita ao Salvador (marzo 1983) cambiou o programa pactado co goberno. Na metade do traxecto do aeroporto ao centro da cidade, sen avisar a ninguén, mandou dirixir o vehículo papal por unha estrada deserta á catedral, que tiña a porta pechada por non ser esperada a súa visita. Alí rezou na capela da Virxe e axeonllouse en silencio na tumba de S. Óscar Romero; logo rezou o Noso Pai, a Avemaría e un “De Profundis”. Despois no altar maior dixo que quería recordar ao “celoso pastor Óscar Romero”, quen, “empurrado polo amor a Deus e pola súa entrega aos irmáns, ofreceu o don da súa vida, mesmo violentamente, mentres celebraba o rito do perdón“. Tamén pediu expresamente que aparecese o nome de Romero na celebración en memoria aos mártires cristiáns no Xubileu do ano 2000 no Coliseo de Roma.

Non ignoro que Romero tivese e teña detractores por diversas causas. Pero quero sinalar dous feitos:

  1. Foi asasinado o 24 de marzo de 1980 durante a Misa que celebraba na capela do Hospital da Divina Providencia para cancerosos (colonia Miramonte de San Salvador) pouco antes da Comuñón.
  2.  Destaco as palabras da homilía na anterior Misa da Catedral (domingo 23): “Ningún soldado está obrigado a obedecer unha orde contra a Lei de Deus (non matar). Unha lei inmoral ninguén ten que cumprila. Xa é tempo de que recuperen a súa conciencia e que obedezan antes a súa conciencia que á orde do pecado… No nome de Deus pois, e no nome deste sufrido pobo, cuxos lamentos soben ata o ceo cada día máis tumultuosos, suplícolles, rógolles, ordénolles no nome de Deus: cesen a represión.”

Antón Negro

Delegado Episcopal de Cáritas

O rostro de Deus nos membros da familia

Querido ti:

Desde antes de nacer xa fuches amado e desexado. Quizais só por Deus. Pero xa aí había Alguén que che amaba. E sempre, ao longo da túa vida, atopaches tantas persoas que che mostraron o que significa o amor. Si, de moitos xeitos diversos; ás veces con mil palabras (ou talvez con 280 caracteres) e outras en silencio; cando o sufrimento ou a dor eran os compañeiros dos teus minutos e horas, ou cando a alegría desbordábache inmensamente.

E ese amor tamén ten rostros concretos, que teñen un nome. Aqueles que che acompañan, sustentan, empuxan ou a quen soportas con paciencia.

Creces, vives, soñas; e sempre hai un amor detrás de cada xesto ou decisión. Non sempre se ve, ólese, tócase, abrázase ou bícase, pero é un amor que está. Tan claro e tan evidente como que cada día sae o sol.

Pero un día ti morrerás. Non, non o amor; ti. E outros chorarán a túa ausencia, vivirán a dor do teu silencio perenne nesta terra. E desexarán un día reencontrarse contigo. Porque aquel amor non morreu, nin desapareceu; só se transformou nun desexo, unha pregaria, unha mirada ao Ceo, un suspiro nos días máis escuros, un pranto á noitiña e unha mirada nostálxica que se perde no horizonte.

E todo este amor chámase FAMILIA. Non será a panacea nin a mellor familia do ano, pero é innegable: son o noso fogar. Deus ten un rostro tan concreto como o do teu pai cando che pideche que obedezas á túa nai ou o da túa nai cando che di: “vai darlle un bico a papá antes de marchar”. Deus ámate nos teus avós, aqueles que son pallasos de circo ou capitáns do noso barco pirata só por vernos felices; que teñen os seus brazos abertos para consolarnos ou para enchernos de mimos. Deus sorriche nos teus irmáns; os lerchos que che rompen os xoguetes, acúsanche do que non fixeches ou de quen che cambia o programa da tv no momento álxido do asunto; pero tamén son aqueles que nos coidan cando estamos enfermos, regálannos unha piruleta cando teñen dúas ou que saen correndo a recibirnos cando regresamos a casa.

Ás veces pode faltarnos todo isto. Por iso Deus fíxose Pai, converte a María na nosa Nai, fíxose home para ser o noso Irmán… Para que nunca, ninguén, poida dicir que non ten unha familia.

É tamén a túa familia, o fogar que che acolle, acompaña e sanda: a Igrexa, a túa Parroquia, os sacerdotes, as/os relixiosas/os, os catequistas, a señora que senta ao teu carón cada domingo no banco, ou que che abre a porta cando saes do templo, o neno que pasa a cesta para recoller a esmola, o pobre que che pide un céntimo para comer á entrada da igrexa, a que tose cada vez máis forte, o neno que corretea polo templo e acaba pegándose un golpe, a familia que vai toda conxuntada ou o que chega cando xa levamos media hora de Eucaristía.

Ao longo da túa vida es e serás amado. E Deus fai concreto e real o seu amor por ti. Tamén nunha familia. Non esquezas hoxe dar grazas por ela, sexa como sexa. Bendita sexa a miña familia.

Feliz día da Familia!

Nicolás Susena

Imaxe: Cathopic

Nadal

Celebramos nestas datas o Misterio do Nadal, a festa  do Deus “empequenecido” na humanidade, capaz de ser apertado, bicado, “comprendido”.

E celebrámolo na familia, no fogar, ese lugar onde ti mais eu podemos ser o que somos sen medo a xuízos ou incomprensións, sen enmascarar as nosas miserias, con “dereito” a equivocarnos.

¡Fermosas datas onde a luz ilumina a esta humanidade que por veces parece de trapo!

Deixemos que os nosos corazóns se abranden neste Nadal pola presenza do Amor dos amores. Retiremos o pó que teñamos na nosa fe e voltemos á nosa infancia (tamén espiritual) na que Xesús tiña un bo oco no pesebre do noso día a día.

Enxendremos coa forza do Espírito Santo, como a Virxe María, a luz que precisamos: a luz que ilumine a nosa intelixencia e nos libere dos nosos pecados, manías e miserias, a luz que fortaleza a vontade, o coraxe e o desexo de loitar por enriba das desgrazas e desatinos, a luz que nos permita recoñecer con ledicia o que somos sen enganarnos nin a nós mesmos, a luz que nos dea a capacidade de esperar, ás veces contra toda esperanza, a luz que nos conceda a graza de ser a paz de cada xornada. Enxendremos á Luz, Xesucristo.

Estamos de festa! Que a tenrura de Deus inunde as nosas casas, a nosa terra, ás nosas xentes; e ilumine a nosa existencia.

Marcos Torres

Tempos de Nadal e nostalxia de Deus

Cóntase de Buda que cada vez que algún dos seus discípulos pedíalle que lles falase de Deus, puña un dedo sobre os beizos e meditaba placidamente en silencio. Nestes tempos de Nadal e aínda que o tempo divídase en antes de Cristo (A. C.) e despois de Cristo (D. C.) as cousas cambiaron moito. No medio das présas, a lotaría, as comidas, os agasallos, as luces e ruídos enxordecedores que ocultan sinfónicas panxoliñas, faise cada vez máis difícil contemplar o Gran Misterio, en silencio meditativo, con toda a súa carga de significado e importancia que tivo e ten para a humanidade. A paganización do Nadal é un feito.

Pois, aínda que é verdade que Xesús de Nazaret é hoxe, despois de máis de 2000 anos, un dos personaxes máis famosos da historia, tamén o é que a súa imaxe e recordo estivo e segue estando moi presente nos grandes acontecementos da humanidade. A arte en todas as súas formas, a literatura, a arquitectura, a música, os modos de vida de moitas comunidades e de países enteiros, son testemuñas vivas diso. Os cristiáns somos o maior grupo relixioso do mundo. Segundo un estudo recente do Pew Forum Research Center, o 31% da poboación mundial é cristiá. Un total de dous mil douscentos millóns de persoas. Pero se algo temos claro moitos cristiáns é que, coa vinda ao mundo do tan anunciado e esperado Mesías, moitas cousas cambiaron. E isto é o que celebramos verdadeiramente en Nadal. Celebrámolo, con gozo, na liturxia durante o Advento, preparándonos para o acontecemento. Celebrámolo no tempo de Nadal, con sa nostalxia de Deus e coa certeza de que Xesús de Nazaret é o Neno Deus enviado ao mundo que quixo “acamparse” nos terruños das nosas desavinzas e intemperies; por iso, a Igrexa celebra o misterio da Encarnación e da manifestación do Señor ao mundo, o seu humilde nacemento en Belén, anunciado aos pastores e acollido por eles, como primicia de Israel que abraza ao Salvador; celébrase a festa da Sagrada Familia, como modelo primordial; e a manifestación dos Magos, vindos de Oriente, primicia dos xentís, que no Neno Xesús recoñecen e adoran ao Cristo Mesías; celebramos o seu Bautismo no Xordán e a inauguración do seu ministerio mesiánico; e finalmente, o milagre de Caná, co que Xesús manifestou a súa gloria e os discípulos creron nel.

Crer nestes misterios é facer posible que aquilo siga sucedendo hoxe, que a vida se poida encher de alegría, que o anuncio de paz no mundo volva resoar en todos os medios de comunicación e en todos os corazóns de xentes de boa vontade; que os Herodes exterminadores que fan e subvencionan mortes sexan derrotados; que El siga plantando a súa tenda no medio das nosas contendas, que poidamos contar e cantar esta Boa Nova que non ten caducidade porque o mandato de „amarvos uns aos outros como eu vos amei“ segue sendo cada vez máis necesario entre tanto desamor inmisericorde cos máis fráxiles e pequenos. Como os pastores e os magos, cargados de nostalxia do divino, saímos neste tempo ao encontro do Neno que xa veu, vén e virá ao fin dos tempos para salvar á humanidade perdida. E mentres, adorémolo prostrados e poñámonos en camiño para ser testemuñas da súa Verdade no medio das vicisitudes do noso mundo.

J. Mario Vázquez Carballo

Vicario Xeral da Diocese de Lugo

[Artículo en castellano]

Imaxe: Maleny Medina

A %d blogueros les gusta esto: