Opinión

Cartas o artículos de opinión sobre temas de actualidad o de temática formativa

Que dereitos e obrigacións teñen os curas?

De todos é sabido que na vida dos curas non se pode separar a vida persoal do traballo. Eu non teño o traballo de cura, eu son cura, independentemente de que exerza ou non como tal ou, mesmo, aínda que me dedicase a outras tarefas profesionais, sigo sendo cura. De igual modo, os cónxuxes son un matrimonio polo sacramento recibido e non pola ocupación laboral de desempeñan.

Dito isto, trato de responder á pregunta que fago no título deste post, aínda que, de entrada, a resposta parece obvia. Os dereitos e obrigacións que teñen os curas son os mesmos que os de calquera persoa do mundo, ou no peor dos casos, os de calquera cidadán do seu mesmo país de residencia. Permítome lembrar aquí o artigo 2 da Declaración Universal dos Dereitos Humanos e o 14 da Constitución Española por se alguén non os leu.

«Toda persoa ten todos os dereitos e liberdades proclamados nesta Declaración, sen distinción algunha de raza, cor, sexo, idioma, relixión, opinión política ou de calquera outra índole, orixe nacional ou social, posición económica, nacemento ou calquera outra condición. Ademais, non se fará ningunha distinción fundada na condición política, xurídica ou internacional do país ou territorio de cuxa xurisdición dependa unha persoa, tanto no caso dun país independente, como dun territorio baixo administración fiduciaria, non autónomo ou sometido a calquera outra limitación de soberanía».

«Os españois son iguais ante a lei, sen que poida prevalecer discriminación algunha por razón de nacemento, raza, sexo, relixión, opinión ou calquera outra condición ou circunstancia persoal ou social».

En ningún lado di que por profesar unha relixión se teñan menos dereitos ou obrigacións. Por tanto, os sacerdotes, como calquera cidadán temos os mesmos dereitos e obrigacións e ninguén pode limitárnolos nin impornos outros pola nosa condición de relixiosos.

Diranme que isto é algo evidente, e así debe ser. Pero a realidade está a mudar e isto xa non é tan evidente. A persecución ideolóxica e a limitación da liberdade de expresión e de culto xa empeza a manifestar uns “brotes” preocupantes.

Se o cura manifesta opinións acordes coa ditadura do politicamente correcto non hai problema ningún e mesmo recibirá aplausos. Pero como o cura cruce “a liña vermella” xa sabe o que lle espera. Se o cura opina pola “dereita” hai que denuncialo ao bispo e ao papa e pedir que o cesen ipso facto. Se opina pola “esquerda” está no seu pleno dereito e hai que respectar a súa liberdade.

Segundo os artigos expostos, ninguén nin nada nos pode impor cousas distintas ao resto dos mortais nin limitarnos no goce dos nosos propios dereitos. Seremos nós mesmos, nunha decisión libre, os que aceptemos as normas que nos propón a Igrexa, por exemplo as do Código de Dereito Canónico, que nos impide «aceptar aqueles cargos públicos que levan consigo unha participación no exercicio da potestade civil» (Canon 285 § 3) ou «participar activamente nos partidos políticos ou na dirección de asociacións sindicais a non ser que segundo o xuízo da autoridade eclesiástica competente, esíxano a defensa dos dereitos da Igrexa ou a promoción do ben común» (Canon 287 § 2).

Como ven, non hai nada que nos impida ter as nosas opinións, ler o que nos pareza ou seguir a quen queiramos nos medios de comunicación ou redes sociais.

Miguel Ángel Álvarez Pérez

Párroco da Fonsagrada

[Artículo en castellano]

Sobre o voto católico e as recentes eleccións

É pronto para extraer algunhas consecuencias sobre os resultados do 28 A no que poidan afectar á conciencia cristiá católica e á misión da Igrexa na sociedade española. Con todo, si se poden prever algunhas consideracións. Fronte á necesaria secularización da sociedade e á correcta laicidade, algúns analistas políticos falan xa dunha nova axenda laicista cargada de cristianofobia e mesmo de rexeitamento do fenómeno relixioso. Unha axenda que, se así fose, rompería a histórica moderación democrática (con excepción dos temas morais) coa que se conducíu o Partido Socialista até agora. A este respecto, convén lembrar, fronte a certo pensamento dominante, que segundo un recente estudo da revista Vida Nueva, o voto católico en España, atópase moi dividido entre os partidos de esquerda e de dereita. É útil, para comprender este tema a recente obra do profesor e xornalista José Francisco Serrano Oceja (A la caza del voto católico, Freshbooks, 2019). Nela, trátanse cuestións que estiveron e están moi vixentes durante estes días respecto ao intento dos distintos partidos políticos por atraerse o voto, dos case nove millóns de españois, que nos declaramos católicos a través do impreso da asignación tributaria.

A actual crise cultural e moral que atravesamos trae á actualidade cuestións que a doutrina social da Igrexa e o maxisterio pontificio propoñen como irrenunciables: a opción polos pobres e marxinados, a paz e a concordia, o valor supremo da persoa na súa dimensión personalista e comunitaria, a liberdade relixiosa, o respecto social, a protección da vida en todas as súas etapas, a familia, a liberdade de educación, a concepción da acción política desde a nobreza, a honradez política como servizo á xustiza, á misericordia e á reconciliación… A preocupación dos católicos non ha de centrarse soamente na xestión, senón nas conviccións profundas que dan sentido ao ser humano, á familia e á sociedade.

Outro elemento que chama a atención aos analistas é a desmoralización do político. Estamos administrados, din, por unha caste de políticos profesionais tecnócratas fundamentalmente cínicos. Pregúntome por que ao laicismo actual moléstalle tanto a familia de sempre, a que xerou tantos valores na historia, que educou aos seus fillos no amor mutuo, evitou a soidade e contribuíu ao desenvolvemento dos pobos como ningunha outra institución. Pregúntome por que dos acordos Igrexa-Estado o que máis lles doe a algúns é a mención explícita da Igrexa católica na Constitución, sendo esta maioritaria; e pregúntome finalmente por que se lles atragoa o peso histórico que a Igrexa ten na educación e na sanidade; estes e outros temas estarán sen dúbida na axenda: as cuestións relativas á ideoloxía de xénero, a lei da eutanasia, a enxeñaría xenética para unha sociedade acrítica que se deixará levar perigosamente cara ao abismo da desmoralización, o hedonismo (o mal chamado estado de benestar, xerador de soidade e infelicidade) e o relativismo (a negación da verdade ou a pos-verdade).

O sabio profesor J. L. Aranguren (Moralidades de hoy e mañana, Madrid, 1973) xa profetizaba que vivimos nunha cultura basicamente inmoral porque non busca seriamente a verdade e é mendaz, é dicir, que habitualmente, di mentiras porque se mentiu a si mesma dunha vez por todas, autoenganouse. Así, o político, permanece aprisionado pola ideoloxía do grupo ao que pertence e á que nin sequera se lle ocorre poñela en cuestión.

Será providencial, pero acábanme de enviar unha frase que din que é de S. Agostiño e que vén ao caso para estes tempos de Pascua nos que parecería que a barca estaría a piques de zozobrar: “Dicides vós que os tempos son malos, sede vós mellores e os tempos serán mellores: vós sodes o tempo”.

J. Mario Vázquez Carballo

Vicario Xeral da Diocese

[Artículo en castellano]

Día das nais

Día das nais, porque todos temos dúas nais: a do Ceo e a da terra. Das dúas estamos santamente orgullosos e ás dúas debemos inmensa gratitude. A do Ceo é Raíña e é Nai. O título de Raíña lémbranos o seu poderío santificador. O de Nai fálanos da súa singular solicitude por nós os seus fillos.

Agradezamos ao Señor que nos dese por nai á súa propia Nai e imitemos ao apóstolo San Xoán que a acolleu na súa casa e tivo para Ela corazón de fillo e comportamento filial.

Agradezámoslle tamén a nai que nos deu na terra. Esta non ten o título de raíña nin, talvez, títulos nobiliarios pero ten un corazón moi grande e isto abóndanos para querela con toda a alma e agradecerlle todo o agarimo que nos dá e os continuos sacrificios que fai por nós.

“Sabes o que é unha nai”?, pregunta Víctor Hugo. E el mesmo contesta: “É unha muller” e ao instante corrixe e di: “Non!, nai é un anxo que che ensina a falar, que che ensina a ler, que che ensina a amar, que che ensina a rezar. Nai é un anxo que coida o teu soño mentres ti dormes; nai é unha muller que quenta os teus dedos entre as súas mans; nai é un ser que che dá o seu leite mentres es pequeno; que che dá o seu pan cando xa es maior; que che dá a súa vida en todo momento”.

Por experiencia sabemos que iso é unha nai: agarimo, sacrificio, entrega sen límites. Celebremos pois o seu día, con gozosa gratitude e pidamos a Deus que bendiga ás nosas nais con toda clase de bens do ceo e da terra.

E a María, a nosa Nai celestial, escoitémola, acollendo o que dixo aos serventes das Vodas de Caná de Galilea: “Facede o que Xesús vos diga”. Se así o facemos, abundará o sabroso viño da graza nos nosos corazóns, froitos dos ricos acios das nosas virtudes; e de María poderá dicirse: “Ditosa nai que ten tales fillos”; e de nós poderá dicirse: “Ditosos fillos a quen o Señor regalou tal Nai”.

[Ver artículo en castellano]

Día do Traballo e Día da Nai

A principios de maio hai dúas datas moi importantes e significativas: o Día do Traballo e o Día da Nai.

Dúas datas ás que xa pouco lles queda do seu sentido orixinal, posiblemente debido ao empeño de non deixar que sexa o mesmo Deus quen estea no medio do mundo e tamén no corazón nestes días.

O 1 de maio, o Día do Traballo, que tamén a Igrexa une coa festa de San Xosé Obreiro, xorde pola necesidade de defender os dereitos dos traballadores e a dignidade das persoas. Daquel desexo de 8 horas de traballo, 8 horas de descanso e 8 horas de cultivo persoal, xa pouco queda. As 8 horas de cultivo persoal cambiámolas por 8 horas para consumir ou para pensar no que imos gastar o diñeiro. As 8 horas de traballo xa son moitos os que carecen delas, como o confirman os datos da EPA. Supoño que podemos seguir contando coas 8 horas de descanso, sempre que nolo permitan WhatsApp e o Facebook. E a San Xosé ás veces lle quitamos o seu día de marzo, así como o de maio. En consecuencia, xa nin somos capaces de santificar algo tan sacro, digno e necesario como é o traballo.

E á festa con motivo do Día da Nai pásalle outro tanto. Xa ninguén lembra o sentido orixinal. Agora só importa o que non nos esquezamos de comprarlles un detalle ás nosas nais por este día, do que sacan máis beneficio as superficies comerciais que as propias destinatarias do noso agarimo. Dunha oración e de poñer por intercesora delas a María, Nai de Deus e Nai nosa, a quen lle dedicamos o mes de maio, o mes das flores, se cadra xa ninguén se lembra.

E unha vez máis faremos cousas: unha vez máis sen sentido e sen garantías de permanencia e de eternidade.

Miguel Ángel Álvarez

Párroco da Fonsagrada

Xustiza mediática?

 Fai uns anos comentábame a esposa dun xuíz que o seu marido levaba días sen poder durmir porque tiña que redactar unha sentenza. Tal como se desenvolvera o xuízo e a presentación de probas tiña que condenar ao acusado, pero que tiña o claro convencemento de que era inocente. Por iso estaba sen poder durmir e revisando todo o proceso, pois non quería que un inocente fose condenado, nin facer unha sentenza sen os debidos fundamentos, que podería ser cambiada nunha instancia superior.

Nos tempos actuais vemos como en diversos medios de comunicación se emiten severísimas condenas cunha superficialidade que asusta. Vemos que en tertulias se fan veredictos en base a chamadas de teléfono. Noutros casos asistimos a tertulias nas que con unanimidade e sen debate todos emiten unha condena, sen que teñan os acusados o máis mínimo dereito de defensa.

De vez en cando dou unha ollada aos comentarios que se fan nas redes sociais a algunha noticia de periódico, onde aparecen frecuentas condenas totais e sen paliativos, onde calquera pode escribir o exabrupto máis grande e contundente, ou tirar o dardo máis envelenado. Parece que estamos na lapidación pública de alguén e a ver quen lle tira o cantazo máis grande, con máis forza e puntería. Parecemos seguidores fanáticos do señor Charles LINCH que condenaba e executaba sen xuízo previo, e practicamos, por tanto, o LINCHamento.

Pensabamos, pero estabamos equivocados, que certos dereitos xa estaban asentados para sempre na nosa sociedade, por exemplo:

– A presunción de inocencia e, por tanto, hai que demostrar a culpabilidade, non a inocencia. Pero hoxe vemos que o que se demanda ante calquera acusación é que o acusado ten que demostrar a súa inocencia, non se ten que demostrar a culpabilidade do acusado. Aquí os líderes dos partidos políticos tiñan que ser exemplares e non o son, nin moito menos.

– Ninguén pode ser condenado sen un xuízo xusto e cun dereito efectivo de defensa. Cantas tertulias televisivas e radiofónicas condenan a persoas e institucións sen que haxa ninguén que as defenda? Lembro que a conversión de Chesterton comezou porque nas xuntanzas de colegas todos condenaban á Igrexa por todo, e el para animar algo o debate comezou a defendela. Estas condenas de persoas e grupos de xeito unánime e sen xuízo serio soen ser máis a manifestación de estados e sociedades totalitarios ca de réximes democráticos.

– É preferible que un culpable non sexa condenado a que si o sexa un inocente. A razón fundamental para oporse á pena de morte é porque non somos propietarios da vida e por tanto non temos dereito a eliminar a ninguén. Tamén está o feito de que se demostrou que moitos condenados á morte e executados na historia eran inocentes, co que iso significa para quen teña algo de conciencia, pois non hai volta atrás nin hai unha posibilidade de reparación eficaz do mal causado.

– Dise que na acción da xustiza hai que acollerse ao principio “in dubio pro reo”, xa que non se debe privar a ninguén dos dereitos básicos do ser humano sen delitos claramente demostrados. Pero hoxe en caso de dúbida condenamos.

– O asañamento nunca é bo, nin o que chamamos terapéutico nos temas de saúde, pero tampouco o practicado contra os delincuentes. Por iso o Concilio Vaticano II na Gaudium et Spes (n. 27) manifesta a súa oposición radical a calquera sistema de torturas, detencións arbitrarias… como contrarias á dignidade humana.

Necesitamos volver a unha xustiza que rehabilite aos delincuentes, que ademais se intente que sexa reparadora do mal ocasionado. Necesitamos non só dedicarlle rúas e prazas a unha gran muller, Concepción Arenal, senón facer realidade algunha das súas ensinanzas. Por ex. “O penado é un home, máis ou menos culpable, máis ou menos ignorante, máis ou menos extraviado, pero un home”. “Se o preso se manipula como cousa na prisión, non será persoa ao saír dela”.

Para os cristiáns hai moitos textos na escritura acerca deste tema pero quedaríame con dous: Cando a Xesús lle presentan unha muller pillada en adulterio e que segundo a lei mosaica, na que se apoiaban os seus acusadores, había que apedrar, El responde: “Quen de vós non teña pecado, que lle tire a primeira pedra…” (Xoán. 8, 1-11). Cando Pedro lle pregunta a Xesús cantas veces hai que perdoar a quen me segue ofendendo e créndose bo di: “Ata sete veces?” A resposta de Xesús é rompedora: “Non che digo ata sete veces, senón ata setenta veces sete” (Mt. 18, 21-22).

Antón Negro

Delegado Episcopal de Cáritas

A %d blogueros les gusta esto: