Opinión

Cartas o artículos de opinión sobre temas de actualidad o de temática formativa

Escurantismo na Igrexa!!!

En certa ocasión estaban tomando algo uns universitarios que acabaran a carreira e compartían apuntamentos para preparar as oposicións a profesores. Achegouse o colega universitario dun deles e díxolles: “Sabedes unha cousa? Acabo de saber que ‘fulano’ é cristián”.

Aos compañeiros pégalles a risa, pero el engade: “Que si, que vos é certo!”. Daquela os compañeiros dinlle que si é verdade e que ademais na xuntanza aquela había varios cristiáns. Entón bótalles unha ollada aos da xuntanza e dilles: “Vós estades tomándome o pelo. Iso non pode ser verdade…”. Que prexuízos sobre os cristiáns tería o bo deste mozo!…

A verdade é que este universitario non tiña unha aceptable lectura da realidade. Nin sequera parecía ser consciente de que a súa universidade fora fundada por un arcebispo, que estudara na biblioteca del e que agora era a da universidade. Ademais nos seus percorridos polo Reitorado podería terse esnafrado contra a estatua do arcebispo. É posible que fose un fiel seguidor da máxima de que “o que eu non coñezo non existe”. Pero na vida hai moitas máis realidades cás que un coñece.

No IX encontro dos voluntarios das Cáritas galegas en Mondoñedo (4 xuño 2016) Emilio López Salas, no relatorio de formación “O voluntariado de Cáritas. Pegadas de misericordia” faloulles da realidade dos voluntarios das Cáritas españolas, 83.712 en 2015. O dato que quero traer aquí é que o 50 % deses voluntarios ten estudios universitarios. Esta porcentaxe é máis do dobre do que hai na sociedade española. Dato que nos sorprendeu cando se nos dixo e mesmo aos que fixeron a enquisa en 2015. É bo certamente que algúns universitarios sexan agradecidos á sociedade que lles pagou os estudos, e queiran devolverlles algo aos pobres pagadores.

No ano 2016 Jonatan García Rabadán presentou a súa tese de doutoramento, “Participación política y asociacionismo católico: El caso de las asociaciones de fieles en la Diócesis de Bilbao”, na Universidade do País Vasco. Para a súa tese entrevista a 683 membros das asociacións de fieis, que representan o 51 % dos asociados. Na liña do parágrafo anterior atopa que o 60,3 % ten estudos universitarios, dato que triplica o da poboación de Euskadi na que teñen estudos universitarios o 22,8 % da poboación.

Estes datos contrastan totalmente co que unha empresa multimedia de comunicación moi importante de España sostén reiteradamente: que a Fe Católica dáse en persoas ignorantes e incultas. Iso creno moitos que se din modernos, ilustrados e amantes da verdade, pero que son sumamente crédulos con eses medios, sen ver obxectivamente a realidade, nin buscar con liberdade a verdade dos feitos. Simplemente chegaría con ver as universidades católicas que hai polo mundo adiante, incluída España. Mesmo saber os datos mínimos da Academia das Ciencias máis prestixiosa que hai, a da Santa Sé, da que era membro un dos científicos máis mediáticos, Stephen Hawking, do que é fácil atopar fotos cos tres últimos papas. Dela forman parte moitos premios Nobel de Ciencias.

Por outra parte estes datos tamén nos urxen a facernos preguntas os católicos sobre a nosa maneira de vivir a Fe. Pode que sexa demasiado certo o que dicía un profesor universitario: “É máis fácil saber se un profesor ten un/unha amante ca se vai á Misa”. Parece que se está a vivir a Fe en clandestinidade, o que certamente fala de que as nosas sociedades e universidades son pouco libres e abertas nestes campos.

Globalmente é certo que os católicos teñen unha clara preocupación polos pobres, de xeito que se desaparecesen os católicos (por tanto a Igrexa) a nosa sociedade sufriría unha crise bestial, especialmente os máis pobres e marxinados da sociedade. Pero, asumimos que os pobres teñen que ser os protagonistas da súa liberación como ensina a Doutrina Social da Igrexa?. Evanxelizamos en serio aos pobres e desde eles?

Remato traendo á memoria un escritor prestixioso do país, Ramón Mª del Valle-Inclán, que moitos españois leron, pero a inmensa maioría descoñece a súa vinculación con institucións católicas e sindicais, pois foi membro creador e primeiro presidente do Sindicato Agrario Católico Obreiro Santiago o Maior de Pobra do Caramiñal, fundado o 17 de setembro de 1919, e o consiliario era o párroco, Felipe Rivera.

Antón Negro Expósito

Sacerdote e sociólogo

Imaxe: cathopic

Verán en parella

Hai moitos artigos que falan do verán como un tempo “perigoso” para as parellas, que quizais remate en separación en setembro. Normalmente poñen o acento na intensidade da convivencia. É frecuente obviar ás persoas que contan que o verán é un tempo de traballo duro, por exemplo, no sector da hostalería, no que case non se ven e o tempo que están xuntas están esgotadas. Para estas persoas tampouco vai este artigo, pero teño un compromiso con elas para escribir sobre os traballos explotados e a vida en parella.
O tema de hoxe é descubrir as potencialidades deste tempo de verán, de cambio de ritmo, de plans que protexen ás persoas e á parella. Se estamos traballando cunha parella, pode suceder que o tempo xuntos sexa máis reducido ao longo do curso e haxa menos variabilidade de actividades. O día a día está marcado por horarios, rutinas, casa, obrigas etc. menos flexibles. O verán ten días máis longos e con bo tempo poden facerse máis cousas na natureza, fóra da casa. Algunhas ideas para favorecer o encontro e a conexión no tempo do verán:
– Facer plans de descanso, natureza, de cambio de actividade, aprendizaxes novas, lecturas, viaxes etc. nas que haxa tamén tempos persoais cos que logo podemos enriquecer o tempo compartido. Ter cousas que contarnos alimenta a vida en común. Aprender doutras persoas e contextos é positivo para a parella.
– Convivir con outras persoas. Se estamos en familia cos nenos, compartir espazos con outras familias. Buscar momentos para compartir con outras persoas e parellas amigas. Aproveitar para facer visitas a persoas que normalmente non vemos e que queremos. Facer cousas polos demáis.
– Promover espazos de diálogo, encontro, afectividade, para “actualizarnos”. Si, as persoas cambiamos, a nosa parella e nós mesmos imos cambiando. Que novos intereses ten o o outro? Como cambian os seus desexos?
Cultivar a admiración. Recoñecer, valorar, amar, facer medrar as cualidades do outro. Poñer a mirada nas capacidades e competencias, sen negar as dificultades, axuda a crear un espazo común de crecemento.
– No límite tamén está o amor. Ás veces necesitamos poñer límites, amar ao outro como lle fai ben, non como é máis doado ou como a mín me gustaría. Non. Como necesita o outro. O límite tamén é necesario na parella. Un exemplo: poñer límite ao alcohol se a miña parella abusa del. Dicir “ata aquí”. Facer plans que teñan en conta as dificultades.
Quizais hai conflitos que acontecen por non ter un plan saudable, “seguro” para a parella, no que cultivemos algunhas cousas importantes. Ás veces coñecemos parellas que contan que se ven “atrapadas” en plans de consumo, sen alicientes, que se converten noutra rutina; ou con persoas que interfiren na vida da parella e non respectan ese espazo necesario. Os plans ben pensados en común poden axudarnos a disfrutalos máis. Nunha relación o verán, o cambio de ritmo, pode ser un tempo marabilloso.

Cristina Bandín
Psicóloga no COF Diocesano

Imaxe: cathopic

Sindicatos e sindicatos!

O concepto SINDICATO fai referencia a realidades bastante diversas e non todas nos son igual de convincentes. Para min, a mellor definición é a de Poguet en La voix du peuple, (periódico da C.G.T. 1900): “É o grupo esencial que permite facer fronte constantemente ao explotador… preparar unha coordinación crecente das relacións solidarias… principalmente é unha escola da vontade; o coñécete a ti mesmo de Sócrates é completado coa máxima de resolve os teus asuntos por ti mesmo“.

Non se trata, por tanto, que un sindicato só se centre en conseguir mellor salario e condicións laborais, senón que busque o protagonismo social solidario de tódolos traballadores para acabar coa explotación e conseguir unha sociedade solidaria e fraterna. Esta actitude xa estaba no Preámbulo aos estatutos da 1ª Internacional (1864) que dicía “Que a emancipación dos traballadores debe ser obra dos traballadores mesmos”, e que o seu esforzo emancipador non era para conseguir “novos privilexios”, senón “para todos os mesmos dereitos e os mesmos deberes”, baseados na “Verdade, Xustiza e Moral”. Nese Preámbulo inclúese unha expresión que repiten con insistencia os primeiros internacionalistas españois, “non máis deberes sen dereitos, nin máis dereitos sen deberes”, porque querían ser libres e responsables.

Fago un inciso para recordar que o protagonismo dos traballadores na súa emancipación está destacado na Doutrina Social da Igrexa. Só como exemplo referido aos traballadores do campo cito a Mater et Magister (nº 144) de Xoán XXIII: “Estamos convencidos, sen embargo, de que os autores principais do desenvolvemento económico, da elevación cultural e do progreso social do campo deben se-los mesmos interesados, é dicir, os propios agricultores”.

O estilo de sindicato que veño describindo leva consigo unha tarefa educativa que describe con claridade o Boletín do Sindicato dos Obreiros Mineiros de Asturias (EI minero de la Hulla nº 5, Decembro 1914): “Compañeiros mineiros: a vosa adhesión ao Sindicato non a debedes facer co exclusivo fin de obter máis salario, menos horas de traballo e mellor trato dos xefes e vixiantes, senón que debe ter tamén un fin máis alto: o de facervos mellores (…). É necesario que deixes de facer a vida de bruto que ata a data fixeches, e que nos libros que os homes bos e sabios escribiron, busques o foco de onde irradian eses fermosos feixes de luz que te sacarán das tebras da ignorancia”.

Isto non son bos desexos, son realidades cotiás que relata Anselmo Lorenzo, membro español da AIT no libro El Proletariado Militante: «Miles e miles de traballadores pobres, de distintos países, acabadas as 10 horas de fatiga, extenuados, prescindindo xa da taberna e do alcohol, sométense a unha nova faena para instruírse nas primeiras horas da noite acerca dos asuntos sociais, quítanse o pan da boca para soster o periódico (obreiro) que os protexe, e dedican o resto da súa forza e da actividade á propaganda dos seus ideais…».

O escritor Heleno Saña no libro ¿Existe militancia obrera hoy? fai tamén unha análise dos sindicalistas do século XIX e principios do XX e resalta que destacan pola súa alta cultura, bos costumes, honradez e integridade moral. A loita era contra o burgués e tamén contra o alcohol, xogos de cartas, tabernas, prostitución, linguaxe groseira e outras lacras e hábitos embrutecedores ás que ían os obreiros para fuxir da súa gris existencia. Sabían que unha clase traballadora composta de borrachos, vagos e xogadores non podía alcanzar nunca a súa liberación, pois eran escravos do capital e tamén dos seus propios vicios. A emancipación económica e política tiña que ir precedida da emancipación humana e ética. Por iso crearon ateneos obreiros, círculos culturais, bibliotecas e grupos recreativos e artísticos.

A miseria e a ignorancia eran os principais males dos obreiros. Por iso o Movemento Obreiro decláralles a guerra: Contra a miseria, asociación!, e contra a ignorancia, libros e publicacións! Os medios culturais deben estar en mans do pobo. Poñen en marcha na historia a ORGANIZACIÓN SOLIDARIA e de promoción cultural como principal forza liberadora dos pobres, a diferencia das revoltas pasadas.

Incluír no sindicato a clara finalidade de facer mellores persoas pode sorprendernos hoxe, pero nas orixes do movemento obreiro era unha constante. Hai hoxe este tipo de sindicatos e sindicalistas? Eu non os vexo por ningures. Pode ser que o problema estea en min por non ver ben a realidade presente. Que cadaquén examine a realidade actual e saque as súas conclusións!.

Antón Negro

Delegado Episcopal de Cáritas Lugo

Autoaxuda?

Sempre me chamou a atención que nos aeroportos e estacións de ferrocarril haxa unha tan nutrida oferta dos chamados “libros de autoaxuda”. Aínda máis me pasma, cando paseo por certas librarías grandes en calquera parte do mundo, que a sección dos libros de autoaxuda sexa máis ampla que as de libros de filosofía, arte ou poesía, e case tan amplas como as de psicoloxía. E o que me asombra non é tanto a demanda destes libros senón o propio cualificativo de “autoaxuda”, porque me parece fraudulento.

Creo que a pretensión de autoaxuda é contraditoria por tres razóns:

A primeira razón é meramente semántica: o verbo axudar implica, cando menos, a dúas persoas: unha que axuda e outra que é axudada. Axudar é sempre axudar-a. Ninguén sae dun pozo tirando da súa propia melena (ou coleta, como no caso do Barón de Münchhausen).

En segundo lugar, o ser humano é esencialmente comunitario. E este ser comunitario vai moito máis alá do ser-con outros. Somos con outros, existimos con outros, pero sobre todo, existimos desde outros e para outros. E isto supón que nos apoiaron, impulsaron, sosteron, educaron, coidaron… axudaron. E que, ao chegar á madurez, somos nós os que axudamos, apoiamos, impulsamos, sostemos, educamos e coidamos a outros (todo aquilo ao que se refire o termo grego therapeuo, de onde vén “terapeuta”). Constituímonos, pois, sendo axudados e axudando a outros.

E, en terceiro lugar, porque o mesmo libro chamado de autoaxuda está escrito por unha persoa distinta ao axudado. É dicir, a súa mesma esencia é falaz: trátase de que alguén, sen dúbida con boa intención e, posiblemente tamén barruntando un beneficio económico, escribe un libro para dicir a outros como ser feliz, como afrontar os seus problemas ou como conseguir éxito. Por tanto, até un libro de “autoaxuda” é un libro de “heteroaxuda”: trátase de alguén que di a outro como mellorar un aspecto da súa vida. Por tanto, non é de autoaxuda. Para ser de autoaxuda tería que escribilo e lelo un mesmo.

Pero, ademais, os libros de autoaxuda caen nun erro esencial: pretender que hai receitas máxicas, fórmulas maxistrais, conselliños universais, á hora de afrontar a vida. O que lle serviu a el para ter éxito non é o que lle pode servir a outros, porque cada un está nunha circunstancia distinta. Só nun sentido o libro de autoaxuda éo literalmente: se ten éxito, é unha autoaxuda económica para quen o escribe e publica. Pero nada máis.

En realidade, a auténtica axuda ocorre no acompañamento. Mesmo é en acompañamento onde un mesmo pode pór en marcha o mellor de si, pero sempre desde outro. Xusto a esta tarefa dedicámonos os profesionais do Centro de Orientación Familiar diocesano de Lugo e de toda España: ao acompañamento persoal, a facer xuntos un camiño que permitirá crecer a acompañado e acompañante.

Xosé Manuel Domínguez Prieto

COF Diocesano de Lugo

[Artículo en castellano]

De graduados, xuras e padriños

Quen non se parou a mirar máis dunha vez as orlas que colgan nos despachos dos médicos? Quen non ensinou con orgullo á súa familia e aos seus amigos a orla de graduación do seu fillo?

Este tipo de actos só se facían cando un terminaba os estudos universitarios. Pero dun tempo para acó, tamén se prodigaron a outros niveis de estudos: até os nenos que terminan a Educación Infantil fan o seu acto de graduación. Abonda cun computador e impresora para montar un acto de graduación nun airiño.

Quizais se poderían comparar as graduacións das distintas etapas da vida académica coa recepción de sacramentos, despois dun período de formación catequética, pero hai unha gran diferenza.

Cando un universitario se gradúa é para vivir daquilo para o que se estivo a preparar durante os anos de universidade. Non tería lóxica que unha persoa estudase Medicina para despois dedicarse a outra cousa.

Con todo, na catequese e os sacramentos estamos afeitos a ver o contrario. No caso da Primeira Comuñón, na maioría dos casos, máis ben trátase de facer a primeira, a única e a última comuñón, pois os nenos non volven a misa nunca máis, se é que algunha vez viñeron con certa regularidade.

Moitos pais envían aos seus fillos á catequese para recibir os sacramentos da Eucaristía e a Confirmación, pero moitos deses nenos nunca van vivir dos sacramentos recibidos. É «graduarse» e non volver querer saber absolutamente nada daquilo para os que se estiveron preparando durante anos.

Por unha banda, case comprendo que uns pais polos seus fillos fan o que sexa, e se hai que facer unha festa, aínda que para eles sexa anacrónica e sen sentido, faise; ou tamén por iso de que «sempre se fixo así»; ou por se hai unha mínima dúbida de que «algo que ten que haber».

Pero por outra banda non entendo como alguén pide ou desexa algo que ten claro que non vai usar nunca. A quen se lle ocorrería ir a unha tenda comprar algo que non desexa, nin necesita, nin vai usar nunca?

Cando só importa o evento social tamén se explica o tema da elección dos padriños: para que se vai a esixir que estean confirmados e en condicións de ser padriños?

Volvo con outro exemplo, neste caso do mundo xurídico, que tamén se repetirá con frecuencia durante os próximos días. Refírome ao acto de xura da Constitución dos novos avogados, para o cal tamén escollen como padriño a un avogado amigo e experimentado. As condicións para esta misión de apadriñamento son obvias: ten que ser un experimentado avogado e ao mesmo tempo alguén próximo e querido para o novo letrado. Independentemente do que digan as normas para este tipo de actos, a ninguén se lle ocorrería levar de padriño ao seu amigo da alma da infancia e mellor persoa pero que non é licenciado en Dereito. Para ser avogado necesita as indicacións dun avogado, non as dun amigo.

Entón, por que escollo para o meu fillo uns padriños que non están en condicións de ser padriños? Se o fago así é que o bautismo do meu fillo e a súa educación cristiá impórtame pouco. Do mesmo xeito que no caso anterior, se quero que o meu fillo sexa cristián (por iso é polo que o bautizo) tamén quererei que os seus padriños sexan persoas que, ademais de boas, reúnan as condicións para que axuden ao meu fillo a ser un bo cristián. Non se xulga a bondade ou maldade das persoas, senón que estean en condicións de desempeñar a misión que lles é propia.

Nos tempos de hoxe non estamos para perder o tempo nin para facer cousas nas que non cremos. Non xoguemos cos sacramentos.

Miguel Ángel Álvarez

Párroco da Fonsagrada

[Texto original en castellano]

A %d blogueros les gusta esto: