Opinión

A Igrexa ten por fundador e cabeza a Xesucristo; por alma ao Espírito Santo, que lle dá vida e a santifica; e a súa materia prima somos os homes, nos que abundan as limitacións de todo xénero. Isto obriga a emendar as imperfeccións e recuperar a vitalidade, para continuar a obra redentora do propio Xesucristo. Esta é a intencionalidade coa que o Papa Francisco convocou o sínodo universal, xa en curso, en cuxo dinamismo debemos implicarnos todos os cristiáns, posto que todos somos Igrexa.

A primeira actitude sinodal é a escoita, posto que a palabra é o principal medio de comunicación social, e dela tamén se serve o Señor, para darnos a coñecer a súa vontade. A primeira vez que Deus falou connosco, fíxoo con Abraham, advertíndolle que só Iavé é o Deus verdadeiro e que só a El debemos adorar: non aos deuses de pagáns, xa que iso sería unha idolatría, sempre reprobable. Abraham aceptou a información e prometeulle ao Señor que a súa fe sería só monoteísta. Pero correron os tempos, e o pobo esqueceu o que o pai Abraham había prometido ao Señor. Este, con todo, multiplicou as alianzas co seu pobo, lembrándolle o que Iavé dixéralles aos seus antepasados: “Eu serei o voso Deus, e vós seredes o meu pobo”. Grazas a esta singular providencia do Señor, a historia da salvación chegou á súa plenitude coa encarnación do Fillo de Deus, palabra eterna do Pai, que fundou a Igrexa para que continuase a súa misión no mundo. Isto garántelle a súa supervivencia, pero non está exenta das humanas limitacións, porque tamén ela ten algo de humana, e por aí viñéronlle repetidos declives ao longo dos seus XXII séculos de existencia.

Que fallou? A materia prima. O home, sen deixar de ser humano, non deixou de ser “home”, e fallaron os cimentos da Igrexa. Moitos dos nosos fallos non son fallos de cristiáns: son fallos humanos; e tales homes non serven para cimentos da Igrexa. O primeiro que se nos pide aos crentes é que sexamos homes de palabra, cidadáns honrados. De non ser así as nosas vidas desprestixian á Igrexa e empobrecen a súa misión.

En segundo lugar, non debemos cohibirnos de ser cristiáns; de ser fillos da Igrexa, a institución que máis achegou á humanidade.

E en terceiro lugar, pídesenos que sexamos persoas abertas á palabra de Deus, que é portadora de fe e de esperanza. Por último, aos cristiáns pídesenos que sexamos “homes palabra”, porque a cidadanía poscristiá destes momentos non cre o que se lle di, se o que fala non vive o que di, aínda que o diga en nome do Señor. Nunha palabra, pídesenos que sexamos apóstolos, posto que pertencemos a unha Igrexa que é apostólica, e a Igrexa non a formamos só o clero e os relixiosos, senón todos os bautizados. De aí o noso gozo e a nosa responsabilidade apostólica. O Señor falounos de moitas maneiras noutros tempos por medio dos profetas e evanxelistas; con todo, moitas outras cousas quedan por dicirnos ás xeracións actuais, de tal maneira que posto a comunicárnolas, non caberían nos libros santos nin na tradición oral.

A palabra de Deus é o sol que nos ilumina a senda para atoparnos con El e cos irmáns; pero para que a súa luz teña efecto, requírese escoitala e obedecela. Aí está a nosa responsabilidade. Podemos facernos xordos ao que nos di Deus; nese caso, a voz divina sería un sol eclipsado, que non nos iluminaría a senda do ben, e consecuentemente, non influiría no noso presente nin no noso futuro.

Isto sería volver a unha actitude veterotestamentaria, na que a palabra divina era promesa que tardaba en cumprirse. Afortunadamente, as antigas promesas xa están cumpridas: O Verbo de Deus xa se fixo un de nós e está na súa Igrexa. Para que se converta en realidade salvífica, pídesenos unha escoita auditiva e comprometedora. A vida do cristián máis que cumprimento dun decálogo de obrigacións, debe ser unha correspondencia a Deus que nos amou e fíxose vida en nós. A súa entrega chegou ao sangue. Se o seu amor non tivo medida, tampouco debe tela a nosa correspondencia. Máis que preguntarnos que temos que facer como cristiáns, preguntémonos que máis podemos facer polo Señor que se encarna en cada home que pasa ao noso carón.

Indalecio Gómez Varela

Cóengo da Catedral

[Artículo en castellano]

Tratarei de aclaralo, partindo da seguinte anécdota. Un neno pasábao moi mal en clase porque os seus compañeiros do colexio chamábanlle o fillo da fea. Dicíanlle que a súa nai era moi fea, e isto desconsolábao tanto, que un día chegou a casa chorando. E ao preguntarlle a súa nai o porqué daquel pranto, el contestou: “choro porque os compañeiros do cole chámanme o fillo da nai fea. Dinme que ti es moi fea”. Ela, conmovida polo pranto do seu fillo e pola súa propia deterioración facial, vai correndo ao álbum das súas fotos, e escollendo o retrato da súa voda, no que aparecía vestida de festa e chea de mocidade e beleza, dille ao seu fillo: “Así era eu, o día que casei co teu pai; pero cando ti eras neno, aínda un bebé, estabas a durmir no berce, e un curtocircuíto prendeu lume ás túas roupas con perigo de abrasar o teu rostro; entón eu, sen pensalo, puxen o meu corpo sobre o teu corpo, evitando así que che abrasase o lume. Afortunadamente conseguino, pero o meu rostro quedou todo calcinado, por protexer o teu das chamas. Os cirurxiáns curaron as feridas das miñas fazulas, pero non puideron evitar que as cicatrices permanezan afeando o meu rostro. Eu antes non era así. Era fermosa como podes contemplarme na foto da miña voda”.

Ao oír isto, o neno abrazou á súa nai e díxolle: “Mamá quérote moito: es a muller máis bela do mundo”.

Cambiara o rostro daquela nai? O que cambiara era a mirada do seu fillo. Antes mirábaa cos ollos con que a miraba todo o mundo, e víana moi fea. Agora míraa cos ollos do corazón e vea moi bela, porque as cousas son da cor do cristal con que se miran. Isto confirma aquilo de que para unha nai non hai fillo feo.

A aplicación da anécdota salta á vista. Se miramos á Igrexa con hostilidade, verémola horriblemente fea. Se a contemplamos con ollos agradecidos, descubriremos nela inmensos valores. No alborear da redención, Xesús regalounos a Igrexa divina e humana. Na súa dimensión divina non pode ser máis rica e fermosa: ten por cabeza ao mesmo Fillo de Deus, e como medios de santificación, a súa palabra evanxélica, e os sete sacramentos, e como nai protectora a María, a muller máis santa de todos os tempos. Na historia eclesiástica, multitude de almas santas estimuláronnos co seu testemuño, e agora préstannos axuda coa súa intercesión. Estes son os valores que fan á Igrexa bela e apetitosa.

Con todo, na súa dimensión terreal, a Igrexa é vulnerable como toda institución humana. A súa vulnerabilidade aféctalle á súa doutrina e á súa moral. Doctrinalmente viuse salpicada polas herexías capitaneadas por Eutiques, monxe exipcio, que defendía a existencia dunha soa natureza divina en Xesucristo, cuxo erro foi condenado no concilio ecuménico de Calcedonia; o nestorianismo: Nestorio defendía que en Xesucristo existen, non só dúas naturezas, senón tamén dúas persoas. O que ensinaba foi sancionado como herético polo concilio de Éfeso, por ser contrario á ortodoxia da doutrina católica.

No campo da moral, afean á Igrexa os nosos pecados persoais e colectivos: a infidelidade dalgúns consagrados; a profanación dalgúns santuarios; bastantes cultos sacrílegos; a persecución dos nosos misioneiros, etc. Con todo, é admirable a actitude que a Igrexa sempre mantivo fronte aos seus adversarios. Ela fixo súa a máxima do seu divino fundador: “Perdóaos porque non saben o que fan”. O seu comportamento sempre foi devolver ben por mal. Xamais se acudiu como acusador. Máis ben fíxoo como nai acolledora dos fillos que abandonaran a súa casa. Busca aos que marcharon, e, cando volven, non só lles abre as súas portas, senón que celebra festas, por recuperalos.

Ante este comportamento, non é difícil amar á Igrexa, aínda recoñecendo as súas limitacións humanas, porque todo é da cor con que se mira.

Indalecio Gómez

Cóengo da Catedral

[Artículo en castellano]