Opinión

Cartas o artículos de opinión sobre temas de actualidad o de temática formativa

Os dereitos non teñen fronteiras

Coa Revolución Francesa, e quizais cun espírito filosófico, publicábase a Declaración dos Dereitos do Home e do Cidadán de 1789 cun claro mandato escrito no primeiro artigo: “os homes nacen e permanecen libres e iguais en dereitos”. Tratábase dunha defensa pola igualdade e a procura da felicidade para todos.

Non é necesaria unha análise profunda para decatarse de que, douscentos anos máis tarde, non logramos aínda achegarnos aos postulados de tan ambiciosa declaración.

Existen múltiples diferenzas segundo o tempo e o lugar no que naza unha persoa; a guerra, a corrupción, réximes absolutistas, sometemento, discriminación… pero se existe un trazo que marca a diferenza por riba do resto, este é, sen ningunha dúbida, a pobreza.

Ser pobre é o que imprime unha etiqueta ás persoas que teñen que emprender a terrible decisión de abandonar a súa casa e enfrontarse ao futuro máis incerto e desesperado. Ser pobre é o que diferencia a uns migrantes doutros.

A nosa lexislación, do mesmo xeito que as que regulan o fenómeno de estranxeiría na maioría dos países da nosa contorna, non é allea a esa diferencia de clases cando se trata de migrantes. A ninguén se lle ocorrería considerar inmigrante a un deportista de elite nacionalizado no noso país ou aos estranxeiros que obteñen visados pura e simplemente por investir diñeiro en España. É esa forza pública á que fai referencia a declaración no seu artigo 12:“a garantía dos Dereitos do Home e do Cidadán necesita dunha forza pública”, a que non foi capaz de aproximarse á idea de igualdade que se mantén indefinidamente na utopía. Pero aínda que non atopemos a resposta nas institucións, si existe unha forza moito maior e moito máis poderosa que se chama vontade.

A vontade e a solidariedade dos pobos son as únicas forzas capaces de superar as inxustizas e romper os muros e barreiras que, lonxe de protexernos, o que fan é illarnos cada vez máis.

Estou seguro de que se cada un de nós fose capaz de visibilizar o labor desinteresado de tantas e tantas persoas que loitan cada día por conseguir a tan desexada igualdade e xustiza social, seriamos capaces de romper esas barreiras que nos separan e responder a un dos maiores retos ao que nos enfrontamos como sociedade.

Entre os días 25 ao 30 de setembro terá lugar en Lugo unha semana dedicada aos migrantes e refuxiados na que se desenvolverá un intenso programa de actividades ao longo de toda a semana. Os obxectivos que persegue a Pastoral de Migracións da Diocese de Lugo coa organización da Semana das Persoas Migrantes e Refuxiadas son:

– Promover unha maior sensibilización ante a realidade das migracións e as moitas dificultades que deben afrontar os migrantes;

– mellorar a acollida aos inmigrantes na nosa sociedade respectando os seus dereitos;

– favorecer a integración dos inmigrantes nas diversas accións da vida social e cultural.

O lema que aglutina todas as actividades da semana é “aquí construímos un futuro con migrantes e refuxiados”.

Como manifesta o Papa Francisco na Fratelli Tutti, “ninguén pode quedar excluído, non importa onde nacese, e menos por mor dos privilexios que outros posúen porque naceron en lugares con maiores posibilidades”. Mentres un só quede excluído, fracasariamos como sociedade.

Gustavo E. Díaz

Consultor Pastoral Migracións

Programación da relixiosidade do home

Desde sempre na mente do home existiu o concepto dun ser plenamente perfecto en si mesmo.

Transcorrido o tempo, o desexo deste ser perfectísimo pasou á vontade humana, para que se fixese realidade, e cando se cumpriu isto, o home compraceuse niso, vendo as vantaxes que lle reportaba, e amouno entrañablemente; e comprendeu que Deus amábao, ata tal punto que converteu a lei do decálogo en paternidade amorosa, e a relixiosidade do home fíxose auténtica filiación de fillo. Desde entón as relacións Deus – home son outras: as leis impoñen obrigacións e causan afastamento, co consecuente medo a ser sancionados se delinquimos en algo.

Ante este comportamento de Deus, o home pasou do medo á xenerosidade; pasou do cumprimento de mínimos, ao que obriga a lei, a unha actitude de xenerosidade impulsado polo amor de pai con que Deus estaba a tratalo.

En efecto, o Señor cambiara o dereito lexislativo pola promesa de perdón e a abundancia de dons. Agora Deus xa non é sancionador de culpas, senón perdoador de pecados. Espera ao fillo que volve a casa na que atopa ao pai bo, acolledor como sempre e que fai festa, cando o fillo chega, posto que un pai, posto a amar, ama para sempre e xamais reprocha o mal recibido, senón que celebra festivamente o regreso do fillo díscolo, sen o cal o fogar estaba empobrecido, e o corazón do pai seguía chorando a ausencia do fillo perdido. Este comportamento é impensable no corazón humano, pero para Deus nada hai imposible, e a antiga casa paterna continúa sendo o fogar do fillo pródigo, e no peito do pai bo segue palpitando un corazón que estrea a súa paternidade amorosa que xamais se envelleceu.

Os cristiáns, se miramos ao pasado, non vemos infidelidades, senón perdóns do Señor, e se miramos ao futuro, os nosos ollos só contemplan promesas de eterna felicidade. Consecuentemente nos nosos corazóns non caben pesimismos nin desolacións, senón gratitude e esperanza de recompensa de gloria eterna, porque ao Señor custámoslle moito, e o seu sangue derramado é o prezo da nosa salvación. Deixemos, pois, de falar dun Deus sancionador, e presentemos a un Deus salvador, que nos redimiu do pecado e da morte eterna. Mirémolo como fonte de vida e como forno ardente de perdón e misericordia, e miremos o noso futuro como o Ceo de gloria no cal nos espera o Señor.

Indalecio Gómez

Cóengo da Catedral

[Artículo en castellano]

O doce nome de María

Cando lles nace un bebé a uns pais crentes, apresúranse a bautizalo para facelo cristián e, á vez, asígnanlle un nome co cal o inscriben no rexistro civil e no libro parroquial, nos cales se manterá para sempre.

Con todo, na denominación do neófito non sempre se comportan correctamente á hora de elixir o nome que levará o neno, pois para eles conta máis o gusto da familia, que o significado do nome que se lle impón á criatura, porque así o queren os seus proxenitores, ou porque ese nome tamén o levan outros membros da familia, aínda que o seu significado non faga referencia algunha ao neno.

A este respecto pode servirnos de exemplo o caso de que a alguén se lle impoña o nome de “Felipe”, que significa “amigo dos cabalos”, porque así lles parece ben aos seus pais ou padriños, sen pensar se o denominado “Felipe” xamais poida ter referencia algunha á equitación.

Non ocorreu así cando o Pai Celestial regalounos á súa nai como nai nosa: denominouna co apelativo de “Raíña e Nai” porque estes dous termos expresan o que a Santísima Virxe é en si e cal é o seu labor connosco. Raíña indica o sumo poder e afecto que lle deu Deus para velar por nós, e nai expresa a singular tenrura con que nos acepta como fillos. Raíña é a persoa que exerce o poder rexio por dereito propio ou conxuntamente co seu consorte o príncipe soberano dun Estado.

Pois iso é a Santísima Virxe, a persoa que, por designio da divina providencia, inflúe eficazmente na historia da humanidade, porque así o quixo o Señor, cando no intre cume da redención, diríxese ao Apóstolo Xoán, que representaba a toda a Igrexa, con estas palabras: “Fillo, aí tes á túa nai. Nai aí tes ao teu fillo” e, como a palabra de Cristo é palabra operativa, naquel momento, María quedou convertida na omnipotencia suplicante, e o seu corazón quedou feito corazón maternal para todos nós.

Por vontade de Xesús, en María os cristiáns temos o remedio de todos os males e a fonte de todos os bens. A palabra do Señor que enriqueceu o corazón de María co don da realeza e da maternidade universal, é aceptada incondicionalmente pola nosa Señora, e debe selo tamén polo corazón dos homes, porque paternidade e filiación condiciónanse mutuamente e, dalgunha maneira, tamén a nosa vontade condiciona o plan de Deus.

A vontade de Deus é sempre salvifica, e a súa vontade ninguén pode torcela, pero a realización do seu plan salvifico pode verse frustrada pola vontade do home que sempre ten a última palabra. De aí a nosa gratitude a Deus connosco, pero tamén a nosa responsabilidade ante a súa vontade salvífica, que, a pesar dos seus mellores dons para nós, respéctanos tanto, que a última decisión déixanola a cada un de nós.

Pidamos pois a María, a omnipotencia suplicante, que interceda pola nosa humanidade pecadora, para que converta a nosa resistencia á graza nun sincero si ao plan de Deus, a fin de que o plan salvífico do Señor sexa un patrimonio universal da humanidade.

Indalecio Gómez Varela

Cóengo da Catedral de Lugo

[Artículo en castellano]

Cristianismo dialogante

A relixiosidade implica diálogo entre Deus e o home. O diálogo é intercambio de ideas e de sentimentos entre Deus e o home. No diálogo relixioso a iniciativa sempre é de Deus, que se revela ao home como verdade e como benfeitor. Deus é o creador; amigo e Salvador que na súa actitude amorosa, reclama unha correspondencia de fidelidade afectiva. O diálogo relixioso enriquécese co coñecemento mutuo entre Deus e o crente. O coñecemento relixioso non é tanto froito do estudo teolóxico, senón máis ben consecuencia de trato amoroso entre Deus e o crente. Deus achégase ao home, e maniféstase como próximo, amigo e Salvador, provocando no cristián confianza e seguridade. A imaxe que Deus presenta está saturada de cordialidade, de proximidade e de xenerosidade prometedora, o cal provoca admiración e afecto no corazón do home, e é así como xorde a dimensión dialogal do cristián co Señor. O amor pide correspondencia e proximidade de intimidade oracional. Un día preguntáronlle ao intelectual francés Tagore, se coñecía a Xesucristo, e el contestou: “coñézoo pero non o trato”.

O coñecemento relixioso non é un coñecemento teolóxico (que tamén), senón máis ben un coñecemento cordial. A riqueza do corazón é o amor, e condiciona as relacións e o comportamento dos amigos. As relacións dos amigos non son meramente informativas, senón intercambio de sentimentos. Transvasamento de mutuas inquietudes e ilusións. E todo isto converte en diálogo o trato entre ambas as partes. A amizade auténtica converte ao amigo “nun ti” do outro.

Pois a este nivel de intimidade debemos elevar as nosas relacións os cristiáns: pasar dunha amizade mercantilista, a unha actitude afectiva de amizade sincera, que nos atraia cara ao outro, como ningún imán pode atraer a forza do seu magnetismo. Cando isto suceda o noso cristianismo empezará a ser evanxélico de verdade. Desde este momento o perfil de Deus é de verdade perfil paterno, e a Xesucristo contemplarémolo como Salvador e a providencia é para nós garantía de plena confianza de fronte ao futuro. A nosa relixión é unha relación de proximidade coa divindade. A intimidade é o que separa o Ceo da terra. E a piedade é o clima que respira todo fiel crente. O seu diálogo co Deus santo é como a súa respiración permanente, como Deus necesita do home para ter a quen amar.

A piedade é a vida cristiá como o aire é a vida do home.

Indalecio Gómez Varela

Cóengo da Catedral de Lugo

Construamos o noso futuro

Escribimos moitas páxinas da nosa vida: unhas escuras e tristes; outras claras e fermosas. Pero a máis importante é a páxina en branco que temos ante os nosos ollos e nas nosas mans, a de hoxe. Dela podemos facer unha páxina fermosa, preciosa aos ollos de Deus, da Igrexa e da sociedade. Traballemos para que así sexa. Para iso pídesennos unhas disposicións que nos predispoñan para que o futuro sexa un éxito.

A primeira ha de ser un «amén» á vontade de Deus pola nosa banda, para que logo El inscriba o que crea conveniente segundo o seu plan salvifíco: Amén a Deus, aos compañeiros, á misión confiada a cada un. Actitude de dispoñibilidade; de docilidade ao que Deus queira de cada un de nós. Para iso requírese un coñecemento do noso interior, un coñecemento da nosa vontade. Despois un acertado diagnóstico que facilite o tratamento acertado para poñer remedio ao mal que nos afecta.

Este diagnóstico é como un alto no camiño para recuperar forzas e poder camiñar máis de présa. O descanso no camiño non é renuncia ao esforzo, senón recuperar forzas para poder chegar á meta. Os verdadeiros protagonistas da peregrinaxe son Deus e o camiñante. Deus é o que garante o poder chegar ao santuario, e o peregrino facilita esta posibilidade articulando o camiñar co descanso. A vida do cristián é un aprender, non conceptual, senón un aprender útil, unha `metanoia’, un pasar dunha actitude de desexo a unha actitude de `resposta’, que integra todas as miñas forzas: un Deus que me chama, eu que respondo; unha vocación de resposta.

Este obxectivo implica dúas cousas: entrar máis dentro; non quedarme na superficialidade, senón pasar do desexo á realidade. Pasar da vocación do desexo a unha vocación de paixón, de apaixonamento por Deus e pola igrexa. A unha actitude que nos converta en seguidores de Xesucristo. A dinámica cristiá implica contemplación e esforzo. Empecemos contemplándonos a nós mesmos e perdoándonos a nós, como Deus nos perdoa. Partiremos de que non somos nós os que buscamos a Deus, senón que é El quen nos busca a nós.

A nosa fe sitúanos nunha actitude de confianza radical en Deus. Aínda recoñecendo as nosas limitacións, a confianza en Deus ponnos nunha radical seguridade. Deus dásenos como don. Se eu quixese conquistar a Deus, non o conseguirei. El dásenos gratuitamente. El é o Deus dos homes, que se nos revela como próximo. É o Deus liberador, o Deus do éxodo, que sae ao noso encontro. É o Deus que se nos revela como Iavé no Antigo Testamento; e como Xesús, encarnándose no seo de María.

Deus é unha proximidade «benevolente», que nos fai ben; é o Deus de Xesucristo, que deu a vida por nós. Deus non é indiferente ante os homes. É o pai dos cristiáns, que non fere, senón que cura; que ten corazón. Consecuentemente, confianza e responsabilidade, pola nosa banda, e isto abóndanos.

Indalecio Gómez Varela

Cóengo da Catedral de Lugo

A %d blogueros les gusta esto: