Opinión

É propio do cristianismo considerar a tódalas persoas coa mesma dignidade. Non sempre se levou isto á práctica, porque en tempos pasados non había conciencia de que se debería aplicar escrupulosamente esa idea.

Esa aplicación dos dereitos humanos non se limita ao ámbito das relacións entre países senón tamén na vida cotiá. E un dos primeiros dereitos que se puxeron de manifesto foron os relativos á liberdade relixiosa.

En canto á fundamentación dos dereitos, témola na razón e no feito de seren os humanos fillos de Deus. Os estados non deben vendernos o favor de gozar dos dereitos, senón que os temos pola nosa natureza, por Deus.

Na encíclica Pacem in Terris fálase do dereito á vida (e que sexa digna), á liberdade relixiosa (tratar co trascendente), á cultura (que incluiría por exemplo, o dereito a ser instruído nas habilidades sociais), dereito á vocación persoal, ao honor.

Pacem in Terris tamén expresa que aos dereitos correspóndelles unha mesma cantidade de deberes, e que ambos son conferidos ou impostos pola lei natural. Ao dereito á vida correspóndelle o deber de conservala, ao dereito a ter unha vida decorosa, correspóndese o deber de vivir con decoro, e ao dereito á liberdade o deber de buscala.

Pero non só é deber do home corresponder os seus propios dereitos cos seus propios deberes cara á súa persoa, senón con respecto aos demais. Os dereitos do home é un tema que demandou moitos séculos no seu recoñecemento, e actualmente son unha conquista importante da humanidade, consagrados en 1789 na Revolución Francesa e con carácter universal pola ONU, en 1948.

A cada dereito do home correspóndelle un deber a cumprir, sen o cal resultaría ilusorio o exercicio do dereito. Se alguén ten dereito a que se lle respecte a súa propiedade non pode á súa vez pretender quitarlle a propiedade a outro.

Hai deberes específicos para coa sociedade, para cos fillos e os pais, o deber de adquirir instrución primaria, o de sufragar, o de obediencia á lei, o de servir á comunidade e á nación, o de cooperar coa asistencia e seguridade social, o de traballar, o de pagar impostos.

[JOSÉ MANUEL CASTRO ALBA]

Baixo o título “O esplendor da presenza” o pasado 3 de decembro abríase na capela do Pilar da Catedral de Lugo unha exposición onde se poden contemplar pezas de relevo
conservadas neste templo e outras recollidas en igrexas parroquiais. Destaca por riba de todas a custodia de Sáenz de Buruaga, testigo da devoción eucarística dos lucenses ó longo dos séculos, símbolo dun esplendor de fe que perdura no tempo. Recollen tamén este esplendor os escudos da cidade e do reino de Galicia, onde o Santísimo Sacramento era referencia principal. Foi posible contemplar esta pezas de preto polas obras de restauración da basílica lucense, obras que puxeron ó descuberto pinturas barrocas na bóveda do altar maior, calificadas pola prensa como “a capela sixtina lucense”, obra de José de Terán, pintadas no século XVIII.
Tamén recuperou o espendor orixinal a fachada da Catedral, onde a pedra loce de novo tralas labouras de limpeza das que foi obxeto. Estas actuacións permitiron darlle maior relevo a pezas e detalles que antes pasaban desapercibidos. As celeracións dos 50 anos das parroquais de Lugo durante o ano 2011 (San Antonio, A Milagrosa, Albeiros, Sagrado Corazón, e San Francisco Javier) falan tamén dun esplendor e adicación de moitas persoas que viviron a fe cerca dos máis necesitados. Recordáronse ó longo deste ano de celebración ás pesoas que iniciaron a vida parroquial empezando pola construción da mesma igrexa.
O esplendor da vida consagrada reflicte este esplendor da Igrexa ó longo dos tempos, pasando desapercibida de moitos nos seus labores de oracion e axuda ós máis necesitados. Homes e mulleres anónimos que constrúen Igrexa ali onde están. Persoas que transmiten seguridade e paz. Esplendor nas relixiosas que procurar que os famentos teñan o pan de cada día no comedor San Froilán, decenas de voluntarios nas cáritas parroquiais que coñecen as necesidades dos seus veciños e buscan os medios para poder axudarlles. Sacerdotes que gastaron a súa vida alimentando a fe en pobos e parroquias de toda a xeografía diocesana… Este é o verdadeiro esplendor da Diocese de Lugo. As persoas pasan, pero queda a súa obra, o seu recordo. Se os nosos antepasados foron capaces de deixarnos tales expresións de fe, como podemos contemplar na Catedral, e no traballo diario, como quedou reflectido nos distintos actos con relación ós 50 anos das parroquias de Lugo –por citar os acontecementos máis recentes– podémonos preguntar como sería o esplendor desas persoas para aqueles que as coñeceron. Sen dúbida que foron persoas espléndidas.

Para unha persoa de conciencia cristiá o centro da súa conciencia deben ocupalo Cristo e os pobres; a eles ten que responde-la súa vida.

Partindo deste núcleo central, Cristo e os pobres, a formación da conciencia cristiá na Igrexa ten estes catro eixos:

1) A persoa humana. ser libre e solidario, imaxe e semellanza de Deus, valor sagrado para nos.

2) A Palabra de Deus, a Sagrada Escritura proclamada na asemblea e na historia, e, especialmente, o Mandamento Novo.

3) A eclesialidade, a Igrexa como comunidade que se evanxeliza e evanxeliza, que é Corpo de Cristo e Sacramento de Salvación para o Mundo. Tomás Malagón afirmaba que facer Igrexa é a mellor forma de facer sociedade.

4) A historia (democracia, política, economía, sindicalismo, ciencia, cultura…) como presenza salvífica de Deus e historia de Salvación. o que o Concilio chama os Signos dos Tempos. Responder a isto é o obxectivo das encíclicas, especialmente as sociais.

Dos catro non se pode suprimir ou minusvalorar ningún deles, anque haxa  épocas concretas nas que sexa necesario resaltar especialmente algún deles.

A responsabilidade persoal é realiza-lo Reino e a súa xustiza.

Que sucede se só priorizamos algún destes eixos?

– Se absolutizámo-la Sagrada Escritura teriamos unha relixión do libro, unha

lectura fundamentalista da Biblia e perderiamos ó Deus que se manifesta na

Historia, na Persoa e na Comunidade.

A Palabra de Deus dános as claves de discernimento para escoltar a Deus hoxe. (Non se trata de facer unha arqueoloxía bíblica, anque isto ten a súa importancia).

– Se so nos remitimos á experiencia persoal, temos a validación de todo tipo de alucinacións ou esquizofrenias coma fonte de espiritualidad e, ou fundadores de relixións e sectas.

– Se nos centramos na persoa e na Sagrada Escritura con exclusividade, levaríanos ó individualismo relixioso (protestantismo), á concepción cristiá que é respaldo relixioso do capitalismo.

– Se o que tomamos en exclusiva é a Igrexa e a Sagrada Escritura imos facilmente facer teocracias. Igrexa pechada -unha cultura semita, alonxada da problemática actual e ahistórica.

– Se a prioridade a leva a historia, témo-lo secularismo relixioso, o supeditarnos as modas, pois hai que ir cos tempos e pérdese o sentido profético de cara á sociedade (so quedaría o ir contra a xerarquía como única dimensión profética, que tanto se da en certos progresismos).

– Se a prioridade absoluta a ten a Igrexa, estaremos nunha Igrexa de normas. de disciplina, de estructura e poder, ‘sociedade perfecta”, de ritos. etc. (sociedade eclesiástica, piramidal)…

Segundo isto, que diriamos dos diversos grupos eclesiais que coñecemos? Como xulgariamos as diversas catequeses recibidas?

Poderiamos explicitar algo máis os catro eixos na formación da conciencia cristiá ou engadir un apartado sobre actitudes concretas na formación da conciencia, pero pode chegar con que teñamos moi presente a Mt. 25. 34 ss: “Vinde, benditos de meu Pai… “

Antón Negro

“Era un home moi entregado, moi traballador. Estaba coa súa bicicleta e non vivía máis que para os demais”.

José Sampayo

 

“Viviu nas coordenadas dos dous piares que Xesús deixou no Evanxeo: plena confianza en Deus e… entrega aos demais”.

Xesús Mato

 

“Atopou na lectura do Evanxeo o camiño da utopía realizable e irrenunciable”

Juan Antonio Pinto Antón

 

“Para Antón Gandoy, o irmán próximo non era unha entelequia senón alguén de carne e óso que acudía a el en busca de remedio, que tantas vexes puxo gozosamente nas súas mans”

Martín Balboa

 

“Un cura grande que pesaba máis de cen quilogramos de humanidade, sentido común e capacidade de prospectiva: Antonio Gandoy”

Celia Armesto Rodriguez

 

“Antonio Gandoy coñecía moi ben o rural galego, e sabía as dificultades dos nenos e de súas nais para a escolarización, imposible en centros para os nenos máis pequenos, e inventou este singular sistema que permite que os nenos reciban formación axeitada nos seus primeiros anos de vida, a través de súas nais, nas mesmas casas, con xuntanzas formativas e visitas aos domicilios de especialistas na materia”.

Editorial de Galiciadixital, 23 – XI – 2011

 

“Tiña tenacidade e constancia, estaba moi cercano ao mundo rural galego e especialmente ao mundo dos nenos”.

Juan Puchades, autor da escultura de Antón Gandoy, na praza lucense do seu nome.

 

“Xeneroso sen límites, chegaba a entregar aos necesitados recursos propios, privándose en moitas ocasións do que para si precisaba”

Alejandro Fernández Pumariño