Opinión

[JOSÉ MANUEL CASTRO ALBA]

Baixo o título “O esplendor da presenza” o pasado 3 de decembro abríase na capela do Pilar da Catedral de Lugo unha exposición onde se poden contemplar pezas de relevo
conservadas neste templo e outras recollidas en igrexas parroquiais. Destaca por riba de todas a custodia de Sáenz de Buruaga, testigo da devoción eucarística dos lucenses ó longo dos séculos, símbolo dun esplendor de fe que perdura no tempo. Recollen tamén este esplendor os escudos da cidade e do reino de Galicia, onde o Santísimo Sacramento era referencia principal. Foi posible contemplar esta pezas de preto polas obras de restauración da basílica lucense, obras que puxeron ó descuberto pinturas barrocas na bóveda do altar maior, calificadas pola prensa como “a capela sixtina lucense”, obra de José de Terán, pintadas no século XVIII.
Tamén recuperou o espendor orixinal a fachada da Catedral, onde a pedra loce de novo tralas labouras de limpeza das que foi obxeto. Estas actuacións permitiron darlle maior relevo a pezas e detalles que antes pasaban desapercibidos. As celeracións dos 50 anos das parroquais de Lugo durante o ano 2011 (San Antonio, A Milagrosa, Albeiros, Sagrado Corazón, e San Francisco Javier) falan tamén dun esplendor e adicación de moitas persoas que viviron a fe cerca dos máis necesitados. Recordáronse ó longo deste ano de celebración ás pesoas que iniciaron a vida parroquial empezando pola construción da mesma igrexa.
O esplendor da vida consagrada reflicte este esplendor da Igrexa ó longo dos tempos, pasando desapercibida de moitos nos seus labores de oracion e axuda ós máis necesitados. Homes e mulleres anónimos que constrúen Igrexa ali onde están. Persoas que transmiten seguridade e paz. Esplendor nas relixiosas que procurar que os famentos teñan o pan de cada día no comedor San Froilán, decenas de voluntarios nas cáritas parroquiais que coñecen as necesidades dos seus veciños e buscan os medios para poder axudarlles. Sacerdotes que gastaron a súa vida alimentando a fe en pobos e parroquias de toda a xeografía diocesana… Este é o verdadeiro esplendor da Diocese de Lugo. As persoas pasan, pero queda a súa obra, o seu recordo. Se os nosos antepasados foron capaces de deixarnos tales expresións de fe, como podemos contemplar na Catedral, e no traballo diario, como quedou reflectido nos distintos actos con relación ós 50 anos das parroquias de Lugo –por citar os acontecementos máis recentes– podémonos preguntar como sería o esplendor desas persoas para aqueles que as coñeceron. Sen dúbida que foron persoas espléndidas.

Para unha persoa de conciencia cristiá o centro da súa conciencia deben ocupalo Cristo e os pobres; a eles ten que responde-la súa vida.

Partindo deste núcleo central, Cristo e os pobres, a formación da conciencia cristiá na Igrexa ten estes catro eixos:

1) A persoa humana. ser libre e solidario, imaxe e semellanza de Deus, valor sagrado para nos.

2) A Palabra de Deus, a Sagrada Escritura proclamada na asemblea e na historia, e, especialmente, o Mandamento Novo.

3) A eclesialidade, a Igrexa como comunidade que se evanxeliza e evanxeliza, que é Corpo de Cristo e Sacramento de Salvación para o Mundo. Tomás Malagón afirmaba que facer Igrexa é a mellor forma de facer sociedade.

4) A historia (democracia, política, economía, sindicalismo, ciencia, cultura…) como presenza salvífica de Deus e historia de Salvación. o que o Concilio chama os Signos dos Tempos. Responder a isto é o obxectivo das encíclicas, especialmente as sociais.

Dos catro non se pode suprimir ou minusvalorar ningún deles, anque haxa  épocas concretas nas que sexa necesario resaltar especialmente algún deles.

A responsabilidade persoal é realiza-lo Reino e a súa xustiza.

Que sucede se só priorizamos algún destes eixos?

– Se absolutizámo-la Sagrada Escritura teriamos unha relixión do libro, unha

lectura fundamentalista da Biblia e perderiamos ó Deus que se manifesta na

Historia, na Persoa e na Comunidade.

A Palabra de Deus dános as claves de discernimento para escoltar a Deus hoxe. (Non se trata de facer unha arqueoloxía bíblica, anque isto ten a súa importancia).

– Se so nos remitimos á experiencia persoal, temos a validación de todo tipo de alucinacións ou esquizofrenias coma fonte de espiritualidad e, ou fundadores de relixións e sectas.

– Se nos centramos na persoa e na Sagrada Escritura con exclusividade, levaríanos ó individualismo relixioso (protestantismo), á concepción cristiá que é respaldo relixioso do capitalismo.

– Se o que tomamos en exclusiva é a Igrexa e a Sagrada Escritura imos facilmente facer teocracias. Igrexa pechada -unha cultura semita, alonxada da problemática actual e ahistórica.

– Se a prioridade a leva a historia, témo-lo secularismo relixioso, o supeditarnos as modas, pois hai que ir cos tempos e pérdese o sentido profético de cara á sociedade (so quedaría o ir contra a xerarquía como única dimensión profética, que tanto se da en certos progresismos).

– Se a prioridade absoluta a ten a Igrexa, estaremos nunha Igrexa de normas. de disciplina, de estructura e poder, ‘sociedade perfecta”, de ritos. etc. (sociedade eclesiástica, piramidal)…

Segundo isto, que diriamos dos diversos grupos eclesiais que coñecemos? Como xulgariamos as diversas catequeses recibidas?

Poderiamos explicitar algo máis os catro eixos na formación da conciencia cristiá ou engadir un apartado sobre actitudes concretas na formación da conciencia, pero pode chegar con que teñamos moi presente a Mt. 25. 34 ss: “Vinde, benditos de meu Pai… “

Antón Negro

“Era un home moi entregado, moi traballador. Estaba coa súa bicicleta e non vivía máis que para os demais”.

José Sampayo

 

“Viviu nas coordenadas dos dous piares que Xesús deixou no Evanxeo: plena confianza en Deus e… entrega aos demais”.

Xesús Mato

 

“Atopou na lectura do Evanxeo o camiño da utopía realizable e irrenunciable”

Juan Antonio Pinto Antón

 

“Para Antón Gandoy, o irmán próximo non era unha entelequia senón alguén de carne e óso que acudía a el en busca de remedio, que tantas vexes puxo gozosamente nas súas mans”

Martín Balboa

 

“Un cura grande que pesaba máis de cen quilogramos de humanidade, sentido común e capacidade de prospectiva: Antonio Gandoy”

Celia Armesto Rodriguez

 

“Antonio Gandoy coñecía moi ben o rural galego, e sabía as dificultades dos nenos e de súas nais para a escolarización, imposible en centros para os nenos máis pequenos, e inventou este singular sistema que permite que os nenos reciban formación axeitada nos seus primeiros anos de vida, a través de súas nais, nas mesmas casas, con xuntanzas formativas e visitas aos domicilios de especialistas na materia”.

Editorial de Galiciadixital, 23 – XI – 2011

 

“Tiña tenacidade e constancia, estaba moi cercano ao mundo rural galego e especialmente ao mundo dos nenos”.

Juan Puchades, autor da escultura de Antón Gandoy, na praza lucense do seu nome.

 

“Xeneroso sen límites, chegaba a entregar aos necesitados recursos propios, privándose en moitas ocasións do que para si precisaba”

Alejandro Fernández Pumariño

No cincuentenario da fundación da Adoración Nocturna Feminina de Lugo, dedícanse as seguintes liñas a tratar catro asuntos relacionados coa adoración eucarística.

1. O culto eucarístico na catedral de Lugo é un dos feitos máis honrosos e queridos para a Diocese. Os lucenses gloriámonos dese feito por facernos singulares en todo o orbe católico, no que esta cidade é coñecida co nome de “Cidade do Sacramento”.

2. A Virxe dos Ollos Grandes é outro dos grandes amores na alma do lucense crente. Por iso é polo que os adoradores nocturnos de cada noite sempre, ao terminar as longas horas en orante adoración ao Santísimo, retíranse en procesión pasando por diante da Virxe dos Ollos Grandes. Ante ela,  rézase a pregaria “Deus che salve, Raíña e Nai…”. Pregaria esta que, segundo a tradición, compúxoa San Pedro de Mezonzo, bispo de Santiago, nos últimos anos do século X.

Así como hai dous amores na alma do lucense crente (o Santísimo e a Virxe dos Ollos Grandes) tamén hai dous singulares símbolos eucarísticos.

3. A escultura da “Última Cea”. Está na porta norte da Catedral, faríase polo ano 1200 e representa a Última Cea de Xesús cos seus doce discípulos. Hai unha poética inscrición latina que di: “O discípulo do Señor en plácido descanso dos seus membros, recostado (no colo de Xesús) na cea viu as delicias celestes”.

Debernos aclarar que, desde cando esta escena foi esculpida, pasarían aínda, máis ou menos, uns 200 anos en ser permanente día e noite, esta exposición do Santísimo Sacramento. Pero si podemos ter por seguro, segundo a documentación da Catedral, que xa se daba un culto especial á divindade do Cristo eucarístico.

E igualmente agora debemos precisar que aquí, en cada noite, os adoradores e adoradoras da quenda que corresponde a esa noite, situados ao redor da mesa do altar, renovan aquela “Cea do Señor”. E, curiosamente, non poucas veces somos alí o mesmo número de comensais que na cea do Señor cos seus discípulos. E o que si é certo é que, despois de darnos o abrazo de paz, participamos realmente, como eles, do corpo e o sangue de Cristo baixo as dúas especies do pan e do viño.

4. Custodia situada no centro do retablo do altar maior da catedral. Ten forma de sol radiante coa representación da sagrada Hostia no seu aro central. Desde hai xa moitísimo tempo, é o principal símbolo heráldico do escudo da cidade de Lugo e tamén está presente no escudo da nosa Galicia, evocándoa como “Antigo Reino”.

Estas dúas preciosas xoias (escultura da Última Cea e custodia), figuran nos carteis nos que se anuncia o acontecemento diocesano do cincuentenario da fundación da ADORACIÓN NOCTURNA FEMININA de Lugo.

JAIME DELGADO GÓMEZ