Opinión

A autoestima non é vaidade persoal, senón recoñecemento da herdanza recibida dos maiores e do que alcanzamos co noso esforzo. Desde a psicoloxía, a autoestima estimula o espírito de superación. Vista desde a ética, a autoestíma non é deterioración da propia imaxe, senón afirmación da dignidade persoal. Autoestimarse é valorarse desde a responsabilidade.

A autoestima, cando é colectiva, identifícase coa valoración positiva que un pobo fai de si mesmo: da súa riqueza, da súa cultura, das súas xentes. E moitos son os índices indicadores da riqueza dun pobo: a fertilidade das súas terras,a rendibilidade da súa industría, a proliferación das súas cabanas … Pero o signo máis elocuente    da riqueza dunha comunidade é a memoria. dos personaxes ilustres das xeracións pretéritas. Eles son a riqueza máis eminente dos pobos. Nalgúns deles están encarnados os ideais evangélicos, plasmados en actitudes cristiás que perduran (deben perdurar) nas xeracións de hoxe e nas do mañá.

A este respecto, a historia dinos que Galicia foi sempre terra de sabios e de apóstolos e de mártires. E na lista de galegos ilustres ocupa un posto singular o noso paisano San José Mª Díaz Sanjurjo. Da súa universalidade fálannos os 20.000 Kms. que separan o seu berce da súa tumba: Lugo e Vietnam.
A súa imaxe venérase en varios lugares da Diocese lucense: Suegos (Pol), a súa patria moza; no Seminario lucense, centro da súa formación eclesiástica; na parroquia de San Pedro da nosa cidade, templo no que, sen dúbida, o seminarista lucense pediu luz para ver cales serán os plans de Deus sobre o seu futuro.
Tamén é venerada a súa imaxe en Filipinas, sede da súa cátedra universitaria; en Ocaña, noviciado da súa formación misioneira; na Catedral de Cádiz, onde recibiu a ordenación sacerdotal, o 23 de marzo de 1.844, de mans do Bispo gaditano Mons. Silos Moreno. En Cádiz celebrou a súa primeira misa, e de alí partiu para as misións de oriente. Alí dixo adeus á súa patria, á que xamais deixou de querer.

A valoración que de San José Mª de Suegos faise mais alá das nosas fronteiras é notoria. Silenciar tal valoración aquí na súa casa, sería falsa humildade pola nosa banda e ausencia de autoestima colectiva na conciencia dos lucenses. Que a singular valoración que, desde fóra das nosas fronteiras faise dos ilustres fillos de Galicia estimúlenos a engadir novos elos á xa longa cadea de galegos eminentes en ciencia, arte e santidade.

Despois de pasar por numerosos países de América, Asia, Oceanía e África, onde traballan os salesianos, a reliquia de San Xoán Bosco chegou a España o 1 de maio de 2012, percorrendo o País Vasco, Navarra, A Rioxa, Cantabria, Asturias e Lugo. Seguirá polo resto do Estado.

A acollida dunha parte das reliquias de Don Bosco facilita achegarse a Cristo como el o fixo. E, en comuñón coa Igrexa, moveranos a avanzar polo camiño da santidade.

A visita da reliquia de Don Bosco é unha boa ocasión para renovar, persoal e comunitariamente, o noso compromiso pola evanxelización, unindo noso camiñar ao camiñar da Igrexa universal.

Tamén dará un novo vigor á vivencia do carisma de Don Bosco e resulta unha oportunidade de acción pastoral, non só para a Familia Salesiana senón tamén para a Igrexa local. Pois o exemplo e a intuición de Don Bosco deben impulsar en cada Diocese a acción pastoral cos mozos. Aos que acudan a recibilo pode suscitarlles unha experiencia de fe. A visita da reliquia de Don Bosco axúdanos a lograr ser testemuños cribles das realidades e os valores católicos.

Ademais é unha oportunidade para obter indulxencia plenaria, coas condicións que establece a Igrexa. O Papa Benedito XVI concedeuna aos fieis que “ante as reliquias do Santo expostas solemnemente, participen devotamente nunha función sacra celebrada na súa honra ou que polo menos se deteñan ante ela durante un tempo conveniente para reflexionar piadosamente, concluíndo coa Oración do Señor, o Símbolo da Fe e a invocación da Virxe e de san Xoán Bosco”.

Don Bosco

A súa única riqueza…. Xesús.

O seu tesouro…. os xoves.

A súa herdanza…. unha forma de educar baseada no Evanxeo

O seu futuro… nós mesmos

Con motivo da Pascua do enfermo traemos unhas reflexións de Edelmiro Ulloa, ex-capelán de hospital, Delegado de Pastoral da Saúde.

1.- É difícil o acceso ao mundo interior do enfermo?

– A conciencia é o lugar máis sagrado que temos, coa particularidade de que a súa porta abre por dentro. Tentar forzala desde fóra é unha profanación. A miña intimidade é miña, eu compártoa con quen quero e me infunde confianza. Unha rosa non se abre por unha orde. Se lle facilito un clima de calor abrirase, cando chegue o seu tempo, pola forza interior da súa savia. Pois o enfermo, o mesmo. Polo feito de ser profesional ou capelán dun hospital non teño dereito a que me abra a súa intimidade. Algo tan obvio como isto, por desgraza, non sempre é tido en conta á hora de tratar ou visitar a unha persoa hospitalizada.

2.- Cando hai moita dor, espímonos con naturalidade ante o médico. Como se compaxina isto co dito anteriormente?

– Descubrimos o corpo, pero o ser humano é un espírito encarnado. Non enferma un órgano, enferma unha persoa. A enfermidade como que nos desestrutura tocando o noso núcleo. As peores feridas son as da alma. Hai persoas fisicamente sas pero tan rotas por dentro que son un farrapo.

Unha cousa é curar un órgano e outra, sanar á persoa: sanar os seus medos e frustracións, as súas ilusións rotas e desenganos; axudarlle a atopar sentido á súa vida feita farrapos. Cada enfermo ten a súa historia íntima, persoal, que pouco ten que ver co historial clínico. É o máis sagrado que ten e que non destapa a calquera. Facilitar a apertura da súa alma, facerse digno de acceder até o núcleo da súa historia, saber chegar até a raíz do seu sufrimento, é toda unha arte e unha arte divina. Mentres non se chegue aí, esta seguirá enferma aínda que sane o seu corpo. Hai unha pregunta coa que todo bo profesional adoita terminar a súa entrevista co paciente. E a pregunta é esta: “Ademais desas molestias orgánicas que acaba de manifestar, a vostede, alá no máis profundo, que é o que máis lle doe?”. Pregunta clave que vai dirixida á súa vida afectiva, familiar, social, espiritual. A resposta pode ser: “nada”. Ou tamén: “os fillos”, “o tempo perdido”, “a falta de sentido da miña vida baleira”, “dóeme non ter amado: cumprín pero non amei”. “Dóeme a alma”. Se chegamos aquí é que tocamos fondo; agora comeza un proceso de sanación

3.- Dun tempo acá fálase da “relixión” da saúde corporal? Por onde van os tiros?

– Hoxe non lle pedimos saúde ao médico, esixímoslla. Esixímoslle que nos cure e se non denuncia ao canto!. E esixímoslle até a receita para estar en forma e non envellecer. Hai un culto ao corpo do que viven laboratorios, ximnasios, consultorios. O que conta é a estética, a imaxe. Este culto impón aos seus seguidores non pequenas penitencias nos ximnasios e no campo da alimentación. Gañamos en imaxe pero perdemos os nervios. Talvez a crise económica axude a redescubrir riquezas esquecidas: a familia, a amizade, a paz interior, o culto a Deus, Pai, Señor e dador de vida.

4.- E falando do culto. No vello hospital a capela ocupaba o centro do edificio; agora desprazárona a un extremo. Quen ocupa o seu lugar doutrora?

– Os quirófanos, aos que acoden diariamente miles de fieis, máis ou menos devotos. Neste novo “santuario” hai como un altar- a mesa do quirófano- e un “sumo sacerdote”- o cirurxián que, tras as súas ablucións rituais, entra en escena revestido cos seus ornamentos, axudado por outros ministros. Bendito sexa este novo espazo sacro onde imos gañando á morte pequenas batallas aínda que a guerra teñámola perdida por nacer con data de caducidade. A xirola fórmana as habitacións dos enfermos, onde o Señor espera unha visita: “Estiven enfermo e viñestes verme”

5.-Fálase moito da necesidade de humanizar os hospitais. Quere isto dicir que están deshumanizados?

– Necesitamos da ciencia e a técnica. Pero estas nunca poderán suplir o poder curativo dunha mirada, dunha escoita atenta, nin a calor dunha man amiga. Cando o médico, pendente do monitor, dille á parturienta: “señora, agárrese a este ferro” e ela responde: “agárrese vostede, a min déixeme unha man”, está a darlle unha lección de humanización. Necesitamos as máquinas, os monitores, pero tamén persoas profundamente humanas que nos alivien con soa a súa presenza e o seu sentido de escoita. “Ai do ai que da alma sae e á alma volve por non atopar acollida” Falamos sós por non haber quen escoite .Nunca estivemos tan comunicados cos de lonxe nin tan incomunicados cos de preto.

É propio do cristianismo considerar a tódalas persoas coa mesma dignidade. Non sempre se levou isto á práctica, porque en tempos pasados non había conciencia de que se debería aplicar escrupulosamente esa idea.

Esa aplicación dos dereitos humanos non se limita ao ámbito das relacións entre países senón tamén na vida cotiá. E un dos primeiros dereitos que se puxeron de manifesto foron os relativos á liberdade relixiosa.

En canto á fundamentación dos dereitos, témola na razón e no feito de seren os humanos fillos de Deus. Os estados non deben vendernos o favor de gozar dos dereitos, senón que os temos pola nosa natureza, por Deus.

Na encíclica Pacem in Terris fálase do dereito á vida (e que sexa digna), á liberdade relixiosa (tratar co trascendente), á cultura (que incluiría por exemplo, o dereito a ser instruído nas habilidades sociais), dereito á vocación persoal, ao honor.

Pacem in Terris tamén expresa que aos dereitos correspóndelles unha mesma cantidade de deberes, e que ambos son conferidos ou impostos pola lei natural. Ao dereito á vida correspóndelle o deber de conservala, ao dereito a ter unha vida decorosa, correspóndese o deber de vivir con decoro, e ao dereito á liberdade o deber de buscala.

Pero non só é deber do home corresponder os seus propios dereitos cos seus propios deberes cara á súa persoa, senón con respecto aos demais. Os dereitos do home é un tema que demandou moitos séculos no seu recoñecemento, e actualmente son unha conquista importante da humanidade, consagrados en 1789 na Revolución Francesa e con carácter universal pola ONU, en 1948.

A cada dereito do home correspóndelle un deber a cumprir, sen o cal resultaría ilusorio o exercicio do dereito. Se alguén ten dereito a que se lle respecte a súa propiedade non pode á súa vez pretender quitarlle a propiedade a outro.

Hai deberes específicos para coa sociedade, para cos fillos e os pais, o deber de adquirir instrución primaria, o de sufragar, o de obediencia á lei, o de servir á comunidade e á nación, o de cooperar coa asistencia e seguridade social, o de traballar, o de pagar impostos.