A nova Lei de Educación da Ministra Celaá, LOMLOE, motiva que os bispos españois, que acaban de celebrar durante esta semana a súa Asemblea Plenaria, fagan pública o 20 de novembro a seguinte nota.
Sobre a nova lei de educación
O Congreso dos Deputados aprobou, en primeiro termo, a nova Lei de Educación que continuará o seu trámite parlamentario no Senado, antes de volver definitivamente ao Congreso para a súa aprobación definitiva.
A educación ten un significado singular e relevante para a vida e o futuro de nenos e mozos, das familias e da sociedade enteira. É o ámbito onde se contribúe a edificar o porvir dunha nación e a súa saúde democrática. Pola gran inquietude que xerou a formulación e a maneira de tramitarse da nova lei, parécenos necesario ofrecer agora algunhas reflexións:
1. Antes de calquera consideración queremos mostrar o noso recoñecemento a todos os docentes que neste tempo de pandemia están a redobrar os seus esforzos para seguir educando e formando ás novas xeracións. É un traballo silencioso, pero cónstanos que se realiza cunha dedicación persoal e profesional que permite manter a tarefa escolar por riba de todo.
2. Por iso, lamentamos en particular que se procedeu á tramitación desta lei a pesar das difíciles circunstancias causadas pola pandemia e cuns ritmos extremadamente acelerados. Iso impediu a participación axeitada de toda a comunidade educativa e dos diferentes suxeitos sociais.
Consideramos necesario insistir en que o verdadeiro suxeito da educación é a sociedade, e, en primeiro lugar, as familias. Non sería aceptable que o Estado pretendese apropiarse deste protagonismo da familia e da sociedade -a cuxo servizo está chamado-, identificando o carácter público do ensino coa súa dimensión organizativa de carácter estatal. Non só o que é de titularidade estatal é público.
Co papa Francisco queremos lembrar a urxencia dun Pacto Educativo Global, que o Goberno aplaudiu de maneira informal, e que significa privilexiar o camiño do diálogo, da escoita e do acordo, de xeito que as propias posicións ideolóxicas (todas elas “confesionais”) non se convertan en criterio de exclusión. En palabras do presidente da Conferencia Episcopal Española (CEE): “sería conveniente que deste pacto educativo puidese concretarse unha lei sólida que non sexa obxecto de debate con cada cambio de cor política no Goberno”.
3. Tras o camiño percorrido durante a tramitación da lei, vemos necesario pedir que esta ofreza unha maior protección do dereito á educación e á liberdade de ensino, tal como se explicitan no art. 27 da Constitución e na súa interpretación xurisprudencial. Preocúpanos que esta lei introduza limitacións a estes dereitos e liberdades e, en primeiro lugar, ao exercicio da responsabilidade dos pais na educación dos fillos.
Comprendemos e apoiamos os esforzos das familias, plataformas e axentes sociais que nestes días mobilizáronse na defensa destes dereitos, e particularmente dos referidos ao alumnado con necesidades especiais.
4. Neste mesmo sentido afirmamos, de novo, que a lei debería recoller “a demanda social” en todas as etapas do proceso educativo: liberdade de creación de centros escolares, liberdade de elección de centro e proposta educativa, trato en igualdade de condicións aos diversos tipos de centro, para o que é necesaria a gratuidade do ensino sen discriminacións.
5. Lamentamos profundamente todos os obstáculos e trabas que se queren impor á acción das institucións católicas concertadas. Non é o momento de enfrontar entidades e institucións educativas, senón de traballar conxuntamente, no espazo público, para ofrecer unha educación axeitada a todos os nenos, adolescentes e mozos do noso país.
6. En diálogo co Ministerio, a CEE lembrou que non pode excluírse do ámbito escolar a educación da dimensión moral e relixiosa da persoa, para que esta poida crecer como suxeito responsable e libre, aberto á procura da verdade e comprometido co ben común, recibindo para iso unha formación integral. Por iso, propuxo que o ensino relixioso escolar quede integrada nunha área de coñecemento común para todos os alumnos, nun modo que non xere para ninguén agravios comparativos. E lembrou que esta materia non debe ser considerada allea ao proceso educativo, senón que ha de ser comparable a outras materias fundamentais.
Lamentablemente a proposta feita pola CEE non recibiu resposta por parte do Ministerio. De feito, o texto lexislativo aprobado suprime o valor académico da avaliación da materia de Relixión, e deixa aos alumnos que non cursen esta materia sen unha formación con contido escolar.
Queremos lembrar que non é aceptable a descualificación desta materia ou do traballo dos seus profesores como adoctrinamento. Ao contrario, respecta o conxunto de esixencias propias da súa presenza no ámbito escolar, relativas á metodoloxía ou ao estatuto do profesorado. É escollida con boas razóns por unha maioría de familias, e recoñecida na súa contribución á educación integral da persoa e o seu compromiso na sociedade. De feito, está presente na maioría dos sistemas educativos europeos.
7. A Igrexa desenvolveu unha gran tradición educativa, que foi e desexamos que siga sendo unha riqueza da nosa sociedade. Máis aló do debate sobre unha lei, é consciente da necesidade de seguir defendendo a inclusión escolar e educativa do ensino relixioso escolar como integrante do ámbito dunha necesaria educación moral. E, como Pobo de Deus, en todos os seus membros, seguirá traballando para facer posible o crecemento, a liberdade e a pluralidade da proposta educativa para servir así ao ben dos alumnos, as familias e toda a sociedade.
