Hai tradicións que hoxe xa non se corresponden coa verdade e deben ser transformadas ou esquecidas. Pero hai outras que son verdadeiras e boas, tanto a nivel persoal como social e que, por iso, conservan sempre a súa actualidade. Coresma é un tempo forte e intenso de preparación para o gran acontecemento cristián: a Pascua. Este tempo comeza o Mércores de Cinza cun signo precioso, a imposición da cinza, cunha invitación á conversión e á práctica da oración, o xaxún e a esmola.
A tradición do xaxún no occidente dos nosos días, ata entre os cristiáns, non é abondo valorada e aprezada. Ata para algúns é motivo de certo sarcasmo. Con todo, a práctica do xaxún é probablemente tan antiga corno o ser humano. De feito, está íntimamente unida ao fenómeno relixioso e os historiadores das relixións descóbrena por motivos de ascese, de purificación, de loito, de súplica…, de tal modo que ocupa un espazo imprescindible nos ritos relixiosos. No Islam, por exemplo, é o medio por excelencia de experimentar a transcendencia divina. A Biblia, como Palabra inspirada na que se fundamenta a actitude da Igrexa, non soamente precisa o sentido do xaxún senón que regula a súa práctica. As ocasións e os motivos son variados pero en todos os casos trátase dunha actitude de fe e de humildade para acoller a acción de Deus e poñerse na súa presenza. Esta intención, profunda, descobre o sentido das corentenas bíblicas (Moisés, Elías, o pobo de Israel polo deserto) aínda que a de Xesucristo non ten por obxecto abrirse ao Espírito de Deus, xa que está cheo del (Lc 4, 1), senón inaugurar a súa misión mesiánica e salvífica cun acto de abandono e confianza no Pai. Por iso o verdadeiro xaxún transfórmase en caridade cos pobres, en preocupación polos necesitados, en obras concretas de misericordia. Así, a organización católica Mans Unidas, para loitar contra o fame no mundo, invítanos a xaxuar neste tempo, a compartir os nosos bens cos necesitados e a unir as nosas mans coas de Deus para construír xuntos un mundo menos egoísta e máis solidario. Tiña razón San Agustín cando afirmou que o xaxún non é unha cuestión de estómago, senón do corazón. Feliz Coresma.
Mario Vázquez Carballo
Vicario Xeral