“Cambia, todo cambia…” que di a canción “pero o meu amor non cambia” nin a misión, aínda que todo sexa diferente.
Todo son contrastes, que aquí parecen máis evidentes, máis visibles. Pasei do Norte ao Sur, do inverno (saín en decembro) ao verán, ao día máis longo do ano, do noroeste de España ao centro-sur de Angola, dun instituto de Secundaria á chamada formación “informal”, quizás a que máis educa, ás escolinhas que comezan aos 3 anos, con mozos, e ás aulas ao aire libre con mulleres que abandonaron os estudos, algunhas hai moitos anos, dun país envellecido a un moi novo. Nunca vira tantos nenos! Angola é un país rico, pero hai moitos pobres, ten paisaxes fermosas, pero moitas están cheas de lixo e mosquitos. Venme á cabeza moitas veces a frase que Viktor Frankl pon na boca dun compañeiro prisioneiro dos nazis ao ver un solpor: Que bonito podería ser o mundo! Por iso temos que loitar para que así sexa.
Tamén é diferente o ambiente eclesial. Angola é un país comunista no que ao saudarse, e son moi educados e protocolarios, din que estamos ben “gracias a Deus”. E cheguei no Nadal, no que tiven unha fermosa acollida. Angola é un país acolledor por tradición e cultura. Tanto nas escolas como nas igrexas cantan e din palabras de benvida. E a Misioneiros Segrares Vicencianos (Misevi) e as Fillas da Caridade téñenos unha gran estima, polo que somos aínda máis benvidos.
O idioma tamén é diferente. En Lobito, a maioría da poboación é de orixe bantú e fala a lingua “umbundu”, que nos resulta dificilííísima. Afortunadamente para nós, o portugués é a lingua vehicular, que case todo o mundo fala e entende en maior ou menor medida. Axudoume moito saber portugués e ter aprendido algo da historia, da cultura e da literatura do país antes de vir porque me permite confraternizar con este pobo. Ademais, os angoleños están sorprendidos e aprecian que poidamos comunicarnos. Aos poucos días de chegar preguntáronme como era posible que eu puidese falar portugués se só levaba uns días en Angola!! A verdade é que hai que falar a súa lingua por inculturación, non só a nivel relixioso, aínda que iso tamén é necesario.
É importante deixarse sorprender, ter a mente e o corazón abertos, e saber aceptar as diferenzas. Moitas veces falamos de ser creativos. E tentamos selo, aínda que sempre temos tendencia a acomodarnos. Niso, aquí nos dan mil voltas. Segue a ser certo que cando pensas que chegas a “axudar”, como moito a compartir a túa vida, recibes máis. E iso tamén nos fai ver doutro xeito como vivir a misión nos nosos ambientes.
Viñen a Lobito cunha licenza de traballo temporal para colaborar en Cooperación ao Desenvolvemento nunha ONGD, no meu caso MISEVI. Esta posibilidade existe desde 2016, aínda que as comunidades autónomas seguen lexislando como levala á práctica. Trátase dunha licenza que os funcionarios poden percibir durante un máximo de 6 meses cada 2 anos. Porque é unha licenza, non unha excedencia, seguimos cotizando. A asociación tamén me “envía” a realizar unha tarefa concreta, no meu caso ser “formadora de formadores”. Comento isto porque é un camiño novo, que abre outras posibilidades para vivir unha experiencia de misión ad gentes.
Neste mundo “comunicado”, para os que poden pagar, manter o contacto cos misioneiros ad gentes é doado. Podemos saudarnos, charlar, abrazarnos por internet, e está ben esta comunicación que, aínda que ás veces desde aquí nos dispersa doutras preocupacións, tamén axuda… pero calquera sabe, e máis dende que apareceu o Covid, que non hai nada como abrazar de verdade e non virtualmente. Pois iso, unha aperta fraternal.
María Carmen Rodríguez Esperante