A Igrexa ten por fundador e cabeza a Xesucristo; por alma ao Espírito Santo, que lle dá vida e a santifica; e a súa materia prima somos os homes, nos que abundan as limitacións de todo xénero. Isto obriga a emendar as imperfeccións e recuperar a vitalidade, para continuar a obra redentora do propio Xesucristo. Esta é a intencionalidade coa que o Papa Francisco convocou o sínodo universal, xa en curso, en cuxo dinamismo debemos implicarnos todos os cristiáns, posto que todos somos Igrexa.
A primeira actitude sinodal é a escoita, posto que a palabra é o principal medio de comunicación social, e dela tamén se serve o Señor, para darnos a coñecer a súa vontade. A primeira vez que Deus falou connosco, fíxoo con Abraham, advertíndolle que só Iavé é o Deus verdadeiro e que só a El debemos adorar: non aos deuses de pagáns, xa que iso sería unha idolatría, sempre reprobable. Abraham aceptou a información e prometeulle ao Señor que a súa fe sería só monoteísta. Pero correron os tempos, e o pobo esqueceu o que o pai Abraham había prometido ao Señor. Este, con todo, multiplicou as alianzas co seu pobo, lembrándolle o que Iavé dixéralles aos seus antepasados: “Eu serei o voso Deus, e vós seredes o meu pobo”. Grazas a esta singular providencia do Señor, a historia da salvación chegou á súa plenitude coa encarnación do Fillo de Deus, palabra eterna do Pai, que fundou a Igrexa para que continuase a súa misión no mundo. Isto garántelle a súa supervivencia, pero non está exenta das humanas limitacións, porque tamén ela ten algo de humana, e por aí viñéronlle repetidos declives ao longo dos seus XXII séculos de existencia.
Que fallou? A materia prima. O home, sen deixar de ser humano, non deixou de ser “home”, e fallaron os cimentos da Igrexa. Moitos dos nosos fallos non son fallos de cristiáns: son fallos humanos; e tales homes non serven para cimentos da Igrexa. O primeiro que se nos pide aos crentes é que sexamos homes de palabra, cidadáns honrados. De non ser así as nosas vidas desprestixian á Igrexa e empobrecen a súa misión.
En segundo lugar, non debemos cohibirnos de ser cristiáns; de ser fillos da Igrexa, a institución que máis achegou á humanidade.
E en terceiro lugar, pídesenos que sexamos persoas abertas á palabra de Deus, que é portadora de fe e de esperanza. Por último, aos cristiáns pídesenos que sexamos “homes palabra”, porque a cidadanía poscristiá destes momentos non cre o que se lle di, se o que fala non vive o que di, aínda que o diga en nome do Señor. Nunha palabra, pídesenos que sexamos apóstolos, posto que pertencemos a unha Igrexa que é apostólica, e a Igrexa non a formamos só o clero e os relixiosos, senón todos os bautizados. De aí o noso gozo e a nosa responsabilidade apostólica. O Señor falounos de moitas maneiras noutros tempos por medio dos profetas e evanxelistas; con todo, moitas outras cousas quedan por dicirnos ás xeracións actuais, de tal maneira que posto a comunicárnolas, non caberían nos libros santos nin na tradición oral.
A palabra de Deus é o sol que nos ilumina a senda para atoparnos con El e cos irmáns; pero para que a súa luz teña efecto, requírese escoitala e obedecela. Aí está a nosa responsabilidade. Podemos facernos xordos ao que nos di Deus; nese caso, a voz divina sería un sol eclipsado, que non nos iluminaría a senda do ben, e consecuentemente, non influiría no noso presente nin no noso futuro.
Isto sería volver a unha actitude veterotestamentaria, na que a palabra divina era promesa que tardaba en cumprirse. Afortunadamente, as antigas promesas xa están cumpridas: O Verbo de Deus xa se fixo un de nós e está na súa Igrexa. Para que se converta en realidade salvífica, pídesenos unha escoita auditiva e comprometedora. A vida do cristián máis que cumprimento dun decálogo de obrigacións, debe ser unha correspondencia a Deus que nos amou e fíxose vida en nós. A súa entrega chegou ao sangue. Se o seu amor non tivo medida, tampouco debe tela a nosa correspondencia. Máis que preguntarnos que temos que facer como cristiáns, preguntémonos que máis podemos facer polo Señor que se encarna en cada home que pasa ao noso carón.
Indalecio Gómez Varela
Cóengo da Catedral